Görünmeyeni görmenin azabı
İçimizde durmadan ödediğimiz
ne ruhumun ay ışığı
ne yırtıcı hayvanlarla güreşen
yorgun bedenim
ihtiyar atlar gibi kapandım içime
yasını tutuyorum sonsuz bir kehânetin 

Bu dizelerin yazarı Murathan Mungan 70 yaşında... Peki ama bir yazar bir ömürle anlatılabilir mi? Kalbimizi okuyan, görünmeyeni görmenin azabını yaşayan bir şair sadece bu yaşta olabilir mi?  Sonsuz bir kehânetin yasını tutan bir bilge kişi hepimizin ömrünü yaşamış değil midir?

Bu yazının art arda eklenen sorularla devam edip sonunda biz başkalarının gecesiyiz, "başkalarının gecesi bitmedi daha" diye bitirmek isterdim. Çünkü Murathan Mungan hayat karşısında hepimiz adına sorular soran biri. Şöyle demişti bir şiirinde:

Benimki ne biçim hayat 
Uymuyor ne gördüklerime
                ne duyduklarıma
                ne okuduklarıma 
Ben ne biçim benim 
Ne kendime benziyorum 
Ne başkalarına

Hepimiz adına sorular soran, oraya buraya serpiştirilmiş hazır yanıtların tuzağına düşmeyip hayatın içine gizlenmiş, keşfedilmeyi bekleyen heyecan verici yanıtları bulabilen ve getirip şiir şiir, roman roman, kitap kitap önümüze bırakan bir yazar olarak gördüm onu hep. Yazdıklarını okurken yazacaklarını merakla beklemek diye tanımlayabilirim Murathan Mungan okuru olmayı.

Murathan Mungan

Onu okurken kimin kalbi sıkışmaz ki! Mungan şiirlerini eline alıp sonra bırakabilen var mıdır bilmem; pek mümkün değil gibi gelir bana. Dizeleri bir anda, fırtınada çırpınan bir yelkenliye çevirir kalbimizi. Romanları da öyle. Son romanı 995 Kilometre’yi okumak Türkiye'yi okumak anlamına geldi hepimiz için.  O, bu roman için "Ben bir şey öğretmek için yazmadım. Bir şeyleri hatırlatmak için yazdım. Zaten unutmak isteyen insan en çok ayıplarını unutmak ister. Mahcubiyetlerini unutmak ister, Türkiye zaten unutarak ayakta kalan insanların ülkesi" dese de biz okurken, unutarak mahcup olmanın ne anlama geldiğini bir kez daha hatırladık. Diğer romanlarında, öykülerinde de hayatın içinde bir japon yelpazesi gibi açılan anlamlarla kuşattı hepimizi ve hatırlayın, dedi, unutmayın.  Bu elbette sadece dış dünya için değil, bir insanın kendini hatırlaması da Mungan ve onun gibi yazarların açtığı yoldan yürünerek yaşanabilecek bir şey. Harita Metod Defteri'nde şöyle diyordu: "Yazı'nın kendisi, her zaman gerçekleştiremese de bir ödeşme vaat eder. Yazarak çocukluğumuza dönme isteğinde, orada yıllar yılı bizden saklanmış bir hakikati bulma ümidi vardır, sanki o hakikati bulmak ömrümüzün geri kalanını daha kolay yaşamamızı sağlayacak, bizim için hayatı ve kendimizi anlamayı kolaylaştıracaktır. Ne yazık ki büyüdükçe kaybettiğimiz, uzağına düştüğümüz yeni bir hayat yaratma gücü ve ümidi, geleceğe ilişkin hayal ve heves zenginliği çocuklukta saklıdır. Kelimelerle geçmişle ördüğümüz bu yolla sılamıza dönmek isteriz."

Murathan Mungan, Birhan Keskin'e verdiği röportajda, bir dervişe benzetilmesine (ki çok doğru bir benzetmedir) itiraz etmiş ve şöyle demişti: "Dervişlik hırkası bana büyük gelir, mahcup eder. Benimki daha çok hayat bilgisi, insanlık görgüsü diyelim. Görmenin, bakmanın, merak etmenin, kalp gözünü açık tutmanın, hayata, insanlık hallerine yönelik bakımlı sorulara sahip olmanın, yıllarla, yollarla öğrendiklerini damıtmanın hüneri diyelim buna."

Bugün 70 yaşında Murathan Mungan, damıtmanın hüneriyle yazdıkları ise birkaç yetmiş yıl eder. "Biz söyleriz başkalarına kalır kelimeler" demişti bir şiirinde. Her ne kadar bir metafor olarak kendini öğrenci sayıp öğretmeninden artık izin istese de biz daha çok yaşayın, daha çok yazın Murathan Mungan, diyelim:

Bilmediğiniz kelimelerin altını çizin, derdi öğretmenim. 
Bunca yıl, bunca yol, bunca hayat ve kitaptan 
sonra bütün kelimelerin altını çiziyorum 

-Öğretmenim, artık izin istiyorum.