9 Temmuz’un birbiriyle ilişkili iki olay meydana geldi. Ülkemizde Grok'un engellenmesi, dünyada ise Linda Yaccarino'nun istifası vardı.
Yaccarino'nun istifasına 2 neden gösterildi. Birisi antisemitik soslu Grok krizi, diğeri ise reklam gelirlerinin hâlâ istenen seviyeye çıkamamış olması. Ama Yaccarino’nun Musk’ın yaklaşımlarından artık son derece rahatsız olduğu da konuşuluyor.
Tabii ki "Linda Yaccarino da kimmiş?" diye soranlar olacaktır. Kadıncağız, Elon Musk'ın gölgesinde kaldığı için öne çıkamadı ama 2023’ten bu yana X.com'un CEO'su. Adını önce göreve geldiğinde duyduk, bir de şimdi ayrılırken duyuyoruz. Arada ufak tefek bir şeyler oldu ama biz X.com deyince Musk'ı biliyoruz.
Oysa Yaccarino önemli bir yöneticiydi. X.com öncesinde, 11 yılı aşkın bir süredir NBCUniversal’da reklam yöneticisiydi. Bundan önce, o sırada CNN’in de dahil olduğu Turner Broadcasting’de reklam satışları, pazarlama ve satın almalardan sorumlu başkan yardımcısı/COO idi. Şirket profiline göre NBCUniversal’da 2.000 çalışanlı küresel bir ekibi yönetiyordu.
Yaccarino, reklamları toparlaması için göreve getirildi
Yaccarino'nun X.com'a CEO oluşunun temel gerekçesi, reklam alanındaki tecrübesiydi. Çünkü o günkü adıyla Twitter'ın gelirleri aniden düşmüştü. Toparlanması için Musk'ın davranışları ile çekilen reklamlarını geri alması gerekiyordu.
Elon Musk'ın Twitter'ı teslim alışındaki hoyratlık, yani hem o dönemde sosyal medyada, engellenen aşırı sağ görüşlere (aşı karşıtlığı gibi) özgürlük vereceği ifadeleri, hem de işten çıkarmaları çok kaba bir şekilde yapmış olması, herkesi rahatsız etmiş ve reklamların çoğu kesilmişti. Genellikle, Musevi kuruculu firmaların reklamları çektiğini gördük. Çünkü bu ifade özgürlüğü başlığı altında antisemitik ifadelere yol verilmiş olmasından rahatsızlık duydular. Musk'ın kendisi de bu tür mesajlaşmalara katıldı, arkasından İsrail'e davet edildi vs. vs. Sonuç, X.com reklamları hâlâ Musk öncesine dönemedi. Bugün 2025'de hala 2021 seviyesinin altında kalmış durumda.
Kurban da anlaşılan Yaccarino oldu.
X.com'un eğittiği yapay zekâ düzgün cevap verebilir mi?
Diğer yandan 9 Temmuz’da Ankara Sulh Ceza Mahkemesi’nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kurucu liderimiz Mustafa Kemal Atatürk ve bazı dini değerleri doğrudan hedef alan ifadeler içerdiği gerekçesiyle Grok’un belirli içeriklerini engelleme kararı aldı ve soruşturma açıldı. Biz bunu "yapay zekâ gözaltına alındı" vs gibi ifadelerle istihza ile karşıladık ama Grok'un gerçekten bir sorunu var. O da zaten çoktandır küresel olarak "tuhaf içerikleri" nedeniyle şikâyet konusu olması.
Grok, X.com'un yapay zekâ şirketi olan xAI tarafından eğitilen büyük dil (LLM) modelidir ve temelde açık kaynaklı verilerden beslenerek geliştirilmiştir. Herkese açık kaynaklardan bahsederken, web sayfaları, elektronik kitaplar ama bilhassa X paylaşımlarından toplanan büyük veri kümeleriyle eğitildiğini söylüyoruz.
Ağ tabanlı büyük ön‑eğitimden sonra, model, İnsan denetmenler (AI trainers) tarafından inceleyip etiketlenmiş ve belirli davranış/değer hedeflerine göre takviyeli-öğrenme (reinforcement learning) teknikleriyle ince ayardan geçirilmiş. Ancak Haziran 2025’te yapılan eğitim prompt değişiklikleri (system prompt tweaks), bazı kullanıcı isteklerine bağlı olarak Grok’un aşırı provokatif ve nefret içerikli cevaplar üretmesine yol açtı. Şikâyet konusu içeriklerin başında Hitler'i güzelleyen ve antisemitik mesajlar var.
Düşünün ki X.com üzerinde dosdoğru mesajlar atan insanların yanında, bol miktarda saçmalayanlar ve tabii ki botlar da var. Yani bir yapay zekâ, bu ortamdan besleniyor ve eğitiliyorsa, ne demesini bekliyorsunuz?
Sonuç mu? Kabak Yaccarino'nun başına patladı. Grok'u eğiten Musk olduğu halde, Yaccarino istifa etti.
Yapay zekânın talebe uygun cevap vermesi sağlanıyor
Yapay zekânın (Meta'nın Trump sonrası yaptığı ayar gibi), talebe uygun cevaplar vermesini, mesela sol ya da sağ görüşlü olmasını sağlayabildiklerini (at sahibine göre kişner atasözü gibi) daha önce yazdık. Yani LLM'leri kim eğitiyorsa, nasıl eğitiyorsa, hangi kaynağı kullanıyorsa, yapay zekâ da öyle cevap verir. Bunu DeepSeek ile ChatGPT'nin aynı soruya verdiği cevapları karşılaştırarak da görebilirsiniz. Birisi ABD, diğeri Çin bakış açısını yansıtacaktır.
Özeti, yapay zekâya başvurabilirsiniz ama söylediklerini her zaman süzgeçten geçirmek gerekiyor. Çünkü sağ ya da sol görüşlü olmasını sadece sahibi değil, bazı bot gruplar amaçlı olarak da (bilgi aldığı platforma girecekleri çok sayıda benzer içerik ile) sağlayabilirler.
Bu hikâyenin iki özü var. Birisi "yapay zekânın verdiği cevaplara her zaman güvenmeyin, mutlaka kontrol edin" şeklinde. İkincisi ise, "Elon Musk için acaba çanlar mı çalıyor?" şeklinde. Bugün Yaccarino gitti. Ama yarın Musk'a neler olacak acaba? Bu nedenle bir sonraki yazımızda Musk'ın partisinin şansını yorumlayacağız.
Füsun Nebil kimdir?
Füsun Sarp Nebil, İstanbul, Bakırköy'de doğdu. Eğitimini Çanakkale, İzmir ve İstanbul'da yaptı. Evli, 2 çocuk sahibidir. Denizcilik meraklısıdır (amatör kaptan).
Master derecesini Istanbul Teknik Üniversitesi Nükleer Yüksek Mühendisliği bölümünden aldı (Şimdi Enerji Enstitüsü). THY, Nasas Alüminyum Fabrikası ve Alemdar Holding Grubunda çeşitli görevlerde bulundu.
1997 Türkiye'nin ilk ISP'lerinden Alnet'in Genel Müdürlüğüne getirildi. 1999 yılında turk-internet.com'un da dahil olduğu çeşitli siteleri yayınlayan Intervizyon Ltd. şirketini kurdu. Şirket halen Kadinvizyon.com gibi başka siteleri de yönetmektedir.
1998 - 2011 arasında Ulaştırma Bakanlığı tarafından kurulan İnternet Kurulu üyeliği yaptı. Devletin özel sektörü aldığı çeşitli komisyonlarda çalıştı. 2016'dan beri TOBB Telekom Meclisi üyesidir.
Nebil, Eylül 2001 yılında Birleşmis Milletler tarafından Türkiye'den seçilen başarılı iş kadınları arasında yer aldı. (UNECE INCLUDES 9 TURKISH BUSINESSWOMEN ON ITS LIST)
2010-2013 arasında Türkiye Dijital Oyun Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yaptı.
2011 - 2015 arasında 4 yıl Eutelsat Avrupa TV Ödüllerinde Jüri Üyeliği görevi aldı.
Türkiye İhracatçılar Merkezi dahil, çeşitli projelerde "Bilişim ve İletişim Sistemleri Danışmanlığı" vermektedir. Konusuyla ilgili olarak TV programlarına ya da konferanslara katılarak, konuşma yapmaktadır. Yazıları internet üzerinden turk-internet.com sitesinin yanısıra, yetkinreport.com, bilisimdergisi.org.tr, Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar Derneği Dergisi, 21.Yüzyıl Türkiye Enstitüsü, Güncel Hukuk Dergisi, Ankara Baro Dergisi, journo.com, Tüketiciler Birliği Etikett gibi çeşitli ortamlarda yayımlanıyor.
2014 yılından beri T24'te yazıyor.
Türk Telekom ve Turkcell konusunda araştırmaları ve uzmanlığı var. 2018 nisan ayında "Bitcoin ve Kripto Paralar" isimli ilk kitabı yayınlandı.
Detaylı bilgi için https://wiki-turk.com/fusun-sarp-nebil/ adresine bakabilirsiniz.
|