Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, dört gün önce verdiği bir beyanatta "Türkiye emin ellerde" demiş. Gerçi bu sefer "siber güvenlik" çalışmaları için bunu söylemiş ama geçen sefer de hatırlarsanız, "İnternetten bihaber Bakan" demiştik. Çünkü, Avrupa'daki bir fiber derneğine kendi verdikleri verilerle (ki çektikleri fiberin 1 milyon eve ulaşabileceği bilgisi) kendilerini fiber altyapıda Avrupa üçüncüsü ilan edivermişlerdi. Adeta halkla ve fiber istediği halde alamayan binlerce kişi ile alay edercesine.

Alay edercesine diyoruz çünkü zaten 4 aydır sürekli raporladığımız ülkemizin internet hızı araştırmasına yönelik veriler de bu altyapının ne kadar rezil olduğunu, mobilde 72'ncilik ve sabitte 110'unculukla kendisini göstermiyor mu?

Dünyada internet hızlarının en çok ölçüldüğü  SpeedTest Global Index Mart 2024 verilerini yayımladı ve biz dört aydır bunu raporluyoruz. Bundan sonra da her ay  raporlayacağız.

Ülkemizde telekomünikasyon alanında üst kurul olan BTK'nın internet hızlarını ve yatırımlarını denetlememesi ve -asıl görevi olan tüketiciyi korumak açısından- fiber altyapı yatırımlarının önünü açmayışı nedeniyle, bu analizi, tarafsız bir kurumdan yani kişilerin mobil ya da sabit internet hızlarını kontrol ettiği SpeedTest'den bakarak yapıyoruz. Şimdilerde bu platformun yaptığı ölçüm sayısı 50 trilyona ulaşmış.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu

Türkiye SpeedTest indeksinde Mart 2024 ayında mobilde 72 ve sabitte 110'uncu sırada

SpeedTest sayfasında, her ayın ortalarında bir önceki ayın raporu yayımlanıyor. Mart 2024 sayıları yeni yayınlandı. Bu Index, hem Mobil telefon üzerinden internet hızı , hem de sabit (yani ADSL ya da fiber) internet hızı'nı veriyor. Mobil tarafta 155 ülke sıralanmış. Sabit tarafta ise 183 ülke var.  Index, ülkelerden bu sunucuda hızlarını test edenlerin durumunu veriyor.

Şimdi şöyle bir bakalım Global Internet hız indeksinde, Türkiye'nin durumu nedir?

Mobilde dünya ortalamasının yüzde 26,4, en yüksek hızın yüzde 86,9 altında hıza sahibiz

Şubat 2024 itibariyle gördüğünüz gibi

1. Mobilde 37,45 Mbps ile dünya 72'ncisiyiz.
2. Dünya ortalamalarına göre duruma bakarsak, mobilde dünya ortalamasının bile yüzde 29,3 altındayız,
3. Dünyanın en hızlı bağlantılara göre ise; Katar mobilde 313,3 Mbps ile dünya birincisi. Biz bunun ancak yüzde 12'si kadar hıza sahibiniz.

Buna görsel olarak da bakalım. Yeşil çubuk ile işaretlenen Türkiye, ortalamanın altında ve en hızlının ancak yüzde 10'larında.

Sabitte dünya ortalamasının yüzde 54,6, en yüksek hızın yüzde 85,4 altında hıza sahibiz

Şubat 2024 itibariyle gördüğünüz gibi

1. Sabitte 41,9 Mbps ile dünya 110'uncusuyuz.
2. Dünya ortalamalarına göre duruma bakarsak, Sabitte yüzde 55,1 aşağıdayız.
3. Dünyanın en hızlı bağlantılara göre bakarsak; sabit internette 286,66 Mbps ile Singapur dünya birincisi. Biz onun ancak yüzde 14,7'si kadar hıza sahibiz.

Buna görsel olarak da bakalım. Yeşil çubuk ile işaretlenen Türkiye, ortalamanın yarısından çok, en hızlının ancak 15'de biri kadar sabit internet hızına sahip.

Hem mobil, hem sabit hızlarda her ay dünya ortalama hızını adım adım arttırırken, Türkiye yerinde duruyor ve hatta öne geçenler nedeniyle geriliyor.

Türkiye interneti emin ellerde değil

Ulaştırma Bakanı'nın dört gün önce yayımladığı ve "Türkiye emin ellerde" dediği açıklamaya gelirsek. O da anlamlı değil.

Ulusal Siber Olaylara Müdahele Merkezinin (USOM), 2014'den bu yana 330 binin üzerinde zararlı yazılım ve siber saldırı bağlantısı tespit ettiğini belirtiyor. Ama bunların çoğunluğu çok uluslu firmaların duyurduğu bağlantılar ve yazılımlar. USOM bunları  onlardan alıp ilgili yerlere bildirerek bir nevi ulaklık yapmaktan öte bir şey yapmıyor.

Bir şey yapmadıkları yorumunu neye göre yapıyoruz? Nerden anlıyoruz? Çünkü dolandırılan vatandaş sayısı bir türlü azalmıyor. Tam tersine dolandırıcıların cüreti giderek artıyor. SMS dolandırıcılarının, ayan beyan, USOM'un altında yer aldığı BTK'nın lisans verdiği SMS sağlayıcı firmalardan hizmet aldıklarını görüyoruz. Bu ne cüret diyeceğiz ama anlaşılan kimse dolandırıcıları araştırmıyor ya da engellemeye çalışmıyor. Bu mu "emin eller"?

Diğer yandan hatırlatalım, online dolandırıcılıkların engellenmesinde sürecin ve koordinasyonun eksik olduğunu yazmış ve bir telekom derneği başkanının şu  sözlerine yer vermiştik.

"Esasında iletişim hizmeti veren Telekom operatörlerinde dolandırıcıların izleri söz konusudur. Demek istiyorum ki adli ve emniyet mercileri Telekom operatörleri ile hızlı davranacak şekilde bir işbirliğine girerlerse dolandırıcıları yakalamak söz konusudur."

USOM ya da Ulaştırma Bakanlığı gerçekten ülkemizin vatandaşlarının "emin ellerde" olması için çalışmak isterse, öncelikle operatörler-bankalar-savcılık-kolluk arasındaki eksik olan koordinasyon ve süreçleri tanımlamakla işe başlayabilir. Böylece ülkemizde herkesi üzen, özellikle de yaşlı ve farkındalığı az  insanları hedefleyen dolandırıcılıkları önlemek ve vatandaşların "emin ellerde" olmasını sağlamak mümkün olabilir.