07 Temmuz 2025

Belediyelerin mahrum bırakıldığı bazı vergisel kolaylıkların süresi uzatılacak mı?

Belediyelerin tekrar CHP tarafından kazanılmasıyla birlikte özellikle o bölgelerde alınması gereken bazı gelirlere uygulanan istisna ve muafiyetlerin (kolaylıkların) süresi, 31 Aralık 2025’e uzatılmıştı. Bu siyasi atmosfer baz alınırsa tekrar uzatılır mı?

CHP yönetiminde olan belediyelerin başkan ve yöneticileriyle alakalı gözaltı ve tutuklamalar bu hafta sonu da vardı. Gözaltı ve tutuklamalar durur mu yoksa devam mı eder? bunu zaman gösterecek.

Ancak bazı belediyelerin en son seçimlerle CHP’ye geçmesiyle ve özellikle Akdeniz ve Ege’de bulunan belediyelerin tekrar CHP tarafından kazanılmasıyla birlikte özellikle o bölgelerde alınması gereken bazı gelirlere uygulanan istisna ve muafiyetlerin (kolaylıkların) süresi, 31 Aralık 2025’e uzatılmıştı. Bu siyasi atmosfer baz alınırsa tekrar uzatılır mı? Gelin hep birlikte değerlendirelim…

Nedir bu kolaylıklar?

6 Aralık 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun ile köyden mahalleye dönüşen yerlerden alınması gereken emlak vergisi ile Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken bir kısım vergi, harç ve katılma paylarının 31 Aralık 2022’ye kadar alınmaması sağlanmıştı.

Bu düzenleme ile vergisel kolaylık getirilmesindeki ana amaç mahalleye dönüşen köylerin belediye hizmetlerinden tam olarak yararlanamayacakları için 31 Aralık 2022’ye kadar belediye gelirlerinden feragat edilmesiydi. O dönem ve kısıtlı süre için oldukça makul bir gerekçeydi bu.

Alın(a)mayan bu vergi ve harçlar şunlardıremlak vergisi, eğlence vergisi, haberleşme vergisi, elektrik ve hava gazı tüketim vergisi, yangın sigortası vergisi, çevre temizlik vergisi, işgal harcı, tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı, kaynak suları harcı, tellallık harcı, hayvan kesimi muayene ve denetleme harcı, ölçü ve tartı aletleri muayene harcı, bina inşaat harcı, kayıt ve suret harcı, altyapı kazı izin harcı, imar ile ilgili harçlar, işyeri açma izin harcı, muayene, ruhsat ve rapor harcı, sağlık belgesi harcı ve harcamalara katılma paylarından oluşmaktadır.

Yani belediyeler, 6 adet vergi, 13 adet harç ve 1 adet katılma payından bu süre zarfında mahrum kaldı.

Ayrıca bu yerlerde içme ve kullanma suyu tarifesi de diğer yerlerde belirlenen tarifenin dörtte biri oranında alınacaktıYani 100 TL’lik su kullanım faturası, bu yerlerde 25 TL olarak ödenecekti. Böylece bu yerlere büyük oteller ve iş yerleri vs kurulacak ve 2022 yılı sonuna kadar da mis gibi bu vergi ve harçlar ödenmeyecekti. Nitekim öyle de oldu….

Süre 2025’e uzatıldı…

Ancak gel gör ki af kanunu olarak bilinen 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 31 Aralık 2022’de uygulama süresi sona eren bu düzenleme, 31 Aralık 2025’e kadar uzatıldı. Yani bu durumda olan otel ve tesisler üç yıl daha bu vergisel kolaylıktan yararlanılsın istendi.

7440 sayılı Kanun m.23 ise aynen şu şekildedir “12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesinin onbeşinci ve yirmidokuzuncu fıkralarında yer alan “31/12/2022” ibareleri “31/12/2025” şeklinde değiştirilmiştir.”

Ve dolayısıyla özellikle muhalefetin elinde olan Ege ve Akdeniz’in bu eşsiz koylarının bulunduğu belediyeler bu gelirden mahrum bırakılmış oldu.

Bu yerlerde bulunan bir belediyenin kendine bağlı bu bölgelerden 2023 yılında almayı planladığı gelir yaklaşık olarak 150-300 milyon TL civarındaydı. 2025 yılında ise sanıyorum 300-500 milyon lira civarındadır. Bir belediye için tutar bu ise başka belediyelerin de yaklaşık aynı miktarda gelir tahsil etme hedefinin olduğu düşünüldüğünde yürürlüğe giren bu madde ile belediyeler 2023, 2024 ve 2025 yıllarında bu gelirlerden mahrum kaldı.

Bodrum, Datça, Çeşme, Kaş ve doğası müthiş muadil bölgelerin bakir alanlarına kurulan devasa otel ve tesisler bir üç yıl daha hem yukarıda saydığım vergileri ödemedi hem de kullanılan suyu yüzde 75 eksik ödediler.

Asıl soru şu: süre tekrardan uzar mı?

7440 sayılı Kanun ile bu vergisel kolaylıkların uygulanma süresi 31.12.2025 olarak uzatılmıştı. Peki tekrar uzar mı? sorusuna cevap bulmak gerekmektedir. Şu an Meclise sunulan kanun tekliflerinin hiçbirinde buna ilişkin bir madde yok. Ancak Eylül, Ekim gibi Meclise sunulacak yeni kanun tekliflerinin birine bu sürenin uzayacağına ilişkin bir madde sıkıştırılır mı? Ben ihtimal dahilinde görüyorum. Neticede bu gelirler belediyelere gidiyor. Neden olmasın değil mi?...

Neyse, böylece bu konuyu hatırlatmış olayım, cevabını da zaman içinde beraber bulmaya çalışalım isterseniz.

 

 

Murat Batı kimdir? 

Prof. Dr. Murat Batı, 14 Aralık 1974 tarihinde Diyarbakır'da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Diyarbakır'da tamamladı. Lisansını Ankara Gazi Üniversitesi'nden, yüksek lisansını Hacettepe Üniversitesi'nden, doktora derecesini "Türev Araçların Vergilendirilmesi" teziyle 2012 yılında İstanbul Üniversitesinden aldı.

Mali hukuk alanında 2016 yılında doçent, 2022 yılında profesör kadrosuna (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi) atandı. 

Çok sayıda üniversite, banka, belediye ve profesyonel şirkete, özellikle vergi hukuku alanında eğitimler verdi; hukuk ofisleri ile YMM ofislerine danışmanlık yaptı.

"Vergi Hukuku (Genel Hükümler)", "Muhasebe Hileleri ve Vergiden Kaçınmanın Türk Vergi Mevzuatındaki Yasallığı", "Türk Vergi Sistemi" kitapları yayımlandı; 60'tan fazla ulusal ve uluslararası akademik yayında makale ve kitap bölümü yazdı.

Kısa bir süre Cumhuriyet, Dünya ve BirGün gazetelerinde konuk yazarlık yaptı. Eylül 2020'den itibaren T24'te yazmaya başlayan Murat Batı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Başkanlığı görevini halen sürdürmektedir.

 

Yazarın Diğer Yazıları

Vergi dilimi meselesi üzerine bir öneri…

Aylık 50 bin lira yani yıllık 600 bin lira brüt maaş alan birinin yıllık eline geçen net tutar 446 bin 265 liradır. Aradaki 153 bin 735 liralık farkın 84 bin lirası SGK primi, 6 bin lirası işçi/işsizlik fon kesintisi ve 63 bin 735 lirası ise vergilerden oluşmaktadır

Değerli konutun değersiz vergisi…

2025 yılı Bütçe Kanunu’nda değerli konut vergisinden hedeflenen gelir 165 milyon 141 bin liradır. 2025 yılının ilk sekiz ayında hedeflenen tutarın yüzde 55,61’i tahsil edilebilmiş. Tahsilatın düşük olmasının altında yatan temel, verginin sadece belediyedeki değeri 15 milyon 709 bin lirayı aşan konutlara uygulanıyor olması

Yılın ilk sekiz ayında da bütçe dolaylı vergilerle stopajın sırtında…

2025 ocak-ağustos döneminde geçen yıl aynı döneme nazaran tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemi yüzde 93,2 artışla gelir vergisi olmuştur. ÖTV genel toplamı ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 39,2 oranında artmıştır

"
"