Gözünü kulağını CHP kurultayının iptali davasına diken ülkenin gündemine “Genel kurul davalarında kullanılamaz” denilen bir hukuk teriminin gölgesi düştü.

Mutlak butlan.

Türkçesi “hükümsüz.”

Butlan Arapça kökenli bir kelime. Geçersiz anlamına geliyor. Bir hukuk terimi olarak da “Hukuki bir işlemin temelinde bulunan kurucu unsurların eksikliği ya da bozukluğu sebebiyle geçersiz olması” olarak açıklanıyor ve örnek hep evlilik üzerinden veriliyor.

Mesela;

Evlilik söz konusu olduğunda çiftlerden biri zaten evliyse, evliliğe uygun bir akıl sağlığından yoksunsa, evlilik boyunca ayırt etme gücüne sahip değilse ya da çiftler arasında evlenmeye engel teşkil eden derecede bir hısımlık varsa…

O evlilik mutlak butlan sayılıyor ve taraflarca düzeltilemeyeceği için hukuk tarafından geçersiz ilan ediliyor.

Bu örneği iktidar ve halk ilişkisine de kolayca tercüme edecek olursak…

Ülkede yönetimin başına geçenler eğer başka başka yönetimlerin de başındaysalar, ülkenin başına geçenler ya da başına geçilen ülke akıl sağlığından yoksunsa, ülkenin başına geçenler ya da başına geçilen ülke ayırt etme gücüne sahip değilse, ülkenin başına geçenlerle ülke arasında yönetilmeye engel teşkil edecek bir hısımlık varsa…

O iktidar mutlak butlan sayılabilir ve taraflarca düzeltilemeyeceği için de hukuk tarafından geçersiz ilan edilebilir.

Bir de nisbi butlan var. Yani göreceli hukuksuzluk.

Misal, o kişiyle evlenmeyi hiç planlamayan biri, bir hata yapıp, yanılıp evlenmişse /o iktidarı başa getirmeyi hiç planlamayan bir seçmen hata yapıp, yanılıp oy vermişse…

Kişi eşinde olmayan nitelikleri bilerek ama bu durumun hayatını çekilmez kılacağını bilemeyerek yanılıp evlenmişse / seçmen iktidarda olmayan nitelikleri bilerek ama bu durumun hayatı çekilmez kılacağını bilemeyerek yanılıp oy vermişse (kısaca yetmez ama evet dediyse)…

Kişi eşinin namus ve onuru hakkında kandırılarak evlenmeye razı edilmişse/ seçmen iktidarın namus ve onuru hakkında kandırılarak oy kullanmaya razı edilmişse…

Kişi eşini ve alt soyunu tehlikeye sokacak derecede bir rahatsızlığını gizlemişse/ iktidar seçmeni ve alt soylarını tehlikeye sokacak derecede bir rahatsızlığını gizlemişse…

Kişi kendi canı, namusu ve şerefi üzerine ağır derecede korkutularak ya yakınlarından biri için bu durum söz konusu edilerek tehditle evlenmeye razı edilmişse/ seçmen kendi canı, namusu ve şerefi üzerine ağır derecede korkutularak ya yakınlarından biri için bu durum söz konusu edilerek tehditle oy vermeye razı edilmişse…

Daha iyi anlaşılsın diye bu kavram bir de bebek metaforuyla tanımlanıyor.

Mutlak butlanda bir bebek var, lakin ölü doğmuş.

Nisbi butlanda doğan bebek sakat.

Mutlak butlanda bir demokrasi var lakin ölü doğmuş.

Nispi butlanda demokrasi sakat.

* * *

Bir meseleyi anlamak için o meseleye uzaklaşıp bambaşka yerlerden bakmak her zaman işe yarar.

Hatta bazen o kadar çok işe yarar ki ana meselenin odaklanılandan bambaşka bir nokta olması gerektiği bile fark edilebilir.

Muhalefetin ne yaptığını ya da yapacağını içeriden ya da dışarıdan telaşla ve öfkeyle izlemek yerine iktidarın neyi neden yaptığını ve hem seçmenin hem de politikacıların aklıyla nasıl oynadığını daha doğru analiz etmek ve elindeki silahları ona geri çevirmenin peşine düşmek belki de daha akıllıcadır.

O yüzden, mutlak ve nispi butlanla bizzat malul bir iktidarın tehdidi altında yapılması gereken gözü cambaza değil inatla iktidara dikmektedir.