22,5 yıllık AKP iktidarının en büyük başarısı "Propogandayı çok iyi yönetmesi"dir. Muhtemelen FETÖ dönemindeki Amerikalı danışmanların şekillendirdiği sistem olsa gerek. Çünkü yerel olsaydı, muhalefet (mesela CHP'de) benzer bir propoganda başarısı gösterirdi.

Zaten FETÖ'nün Zaman Gazetesi ve sonraları Taraf gazetesi olayları ile bu konuda bilinçli olduklarını gördük. Arkasından da AKP hedefli bir şekilde ana akım TV ve basılı mecraları ele geçirdi. Yani propogandanın önemini hepimizden fazla biliyor ve anlıyorlar.

Buna karşılık başta CHP olmak üzere muhalefetin aynı incelikle propaganda yürüttüğünü şimdiye kadar görmedik. Tabii ki onlar da bazı konuları dile getirdiler--özellikle yolsuzlukları-- ama son 3-5 yıla kadar, gündemi şöyle ya da böyle belirleyen hep AKP oldu.

Örneğin şöyle olaylar gördük; AKP iktidarı uygulamaya alacağı ama çok tepki toplayacak her türlü konuda, çaktırmadan kamuoyu yoklaması yaptı. Sorun olacağını bildikleri konularda, ya çok sesli koro şeklinde --partinin içinden birileri ya da gazeteci kılığındakiler-- şurasından, burasından bahsettiler ve kamuoyunun tepkisini takip ettiler. Ya da geçen yıl yazmıştık; Şimşek'in vergi olayındaki gibi yapmayı planladıkları şeyleri birisi sızdırmış gibi davranıp, kamuoyu tepkisine baktılar ve ona göre devam ettiler.

Ekşi Sözlük yeni bir test alanı mı, sözlük yönetimi kontrolü elinden kaçırdı mı?

Ama şimdi X.com üzerinde 3 gündür sürekli yazan bir hesabın yazdıklarına ve söylediklerine baktığımızda, sadece ana akım medyayı değil başka kanalları da ele geçirdikleri anlaşılıyor. Bunların başında da maalesef "Ekşi Sözlük" geliyor. Adeta "AKP'nin Kurtarılmış Bölgesi" haline geldiği düşünülüyor. Zaten son bir kaç yıldır, pek çok kişi, platformun tarafsızlığını ve kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriğin ne derece organik olduğunu sorguluyor.

X.com'da Hikmeti Tabiyeci isimli bu hesap, İmamoğlu'nun tutuklanması sonrasında Ekşi Sözlük'ü incelemiş. Özellikle İmamoğlu ile ilgili karşıt görüşlerin öne çıkarıldığını ve tarafsızlığın yok olduğunu anlatıyor. Linke tıklayarak kendisini dinleyebilirsiniz.

Asıl konuyu saptırmak, ilgisiz detayı öne çıkarmak, muhalifmiş gibi yapıp, muhalefete çakmak, dış mihrak söylemi

Amerikan Reddit platformunda da Ekşi Sözlüğün adeta bir manipülasyon merkezi haline geldiği ile ilgili bir analiz bulunuyor. Kısaca özetlersek o hesap şunu diyor;

"Ekşi Sözlük, organize troll faaliyetlerinden etkilenen bir platform haline gelmiş görünüyor. Kullanıcıların bilinçli olması ve platformun daha etkili moderasyon politikaları uygulaması gerekiyor."

Bu analize bakıldığında, hızlı bir analiz olması nedeniyle veri setinin tam olmadığı ama buna rağmen incelenen hesapların davranışlarına bakıldığında, profesyonel olarak bu konu üzerinde çalışan bir trol grubu görüldüğü  belirtiliyor.  Örneğin şüpheli hesaplar arasındaki eş zamanlı gönderi ilişkilerinin ağ grafiğine bakıldığında, birbirine çizgiyle bağlı hesaplar, aynı dakika içinde aynı başlığa içerik girerek koordineli hareket etmişler. En merkezi konumda görülen "nuhun jetskisi", birden fazla hesapla senkronize paylaşımlar yapması nedeniyle öne çıkmış.

reddit'teki bu analizde, hesapların paylaştıkları, içerik ve biçim, paylaşım yoğunluğu ve frekans, koordinasyon ve aksiyon senkronizasyonu kullanıcı bazlı olarak incelenmiş.

Başlıkta da söylediğimiz üzere, bazı hesapların sanki muhalifmiş gibi davranıp, örneğin; “Etrafımda ben dahil çoğu kişi ona oy verdiğimiz için pişman olduk. Mansur Yavaş aday olsa oy verirdim ancak bu sefer kesinlikle Kekrem’e oy yok...” şeklinde manipülasyon yaptığı anlaşılıyor.

Ya da, “polisi tehdit eden CHP’linin 12 saat sonraki hali”, “polise asit atan chp’linin yakalanması” gibi mesajlarla dikkat başka yöne çekiliyor. Benzer şekilde asıl konunun saptırıldığı ve "Gazze için boykot yapmayan, kansız milletsizler, bugün, Türkiye'nin yerli markalarını boykot ediyor." gibi ifadelerle konunun başka yere saptırıldığı görülüyor.

Ekşi Sözlük organize troll ağları merkezi mi oldu?

AKP'nin trol ordusunu hemen hemen 10 yıldır konuşmaktayız. Aktrol ismi ilk kez 2014’te Cumhurbaşkanının kızı Sümeyye Erdoğan ile günümüzün Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank olduğu iddia edilen kişi arasındaki bir telefon görüşmesi ile gündeme gelmişti. Bu konuşmadaki “trollerimiz” ifadesi dikkati çekmişti.

Daha sonra 2015'de Maslak'ta açılan bir ofisten bahsedildi. Zamanın yöneticisi tarafından verilen bilgiye göre, "Yeni Türkiye Dijital Ofisi" denilen bu merkezde 200 kişi çalışıyordu.

Ancak bu trollerin işi sadece parti dışı muhalefet değil, parti içi muhalefete de yöneliyordu. Çünkü 2017’de Hayati Yazıcı’nın başı çektiği Mustafa Ataş, Adnan Boynukara ve Nurettin Yaşar’ın da içinde bulunduğu 30 kişinin AKP’ye yakın olduğu iddia edilen bu hesaplara dava açma kararı aldığı duyulmuştu.

2023'de Özgür Özel'in Trol raporu ortaya çıktı. Eski bir Aktrol, çalışma yöntemlerini manipülasyon, gündem değiştirme ve propaganda olarak özetledi.

Şimdi bunlara bakarsak, Ak Partinin 10 yılı aşan trol mazisi ile çeşitli propaganda faaliyetleri yaptığını görüyoruz. Ancak bu faaliyetlerini çok uluslu platformlarda sürdüremeyebiliyorlar. Örneğin 2020 yılında X.com, Çin ve Rusya ile birlikte, Türkiye'deki binlerce trol hesabı kapattı (gerçi Musk'ın X.com'u tam tersine muhalif hesapları kapattı)

Ama Ekşi Sözlük'ün trol tespitinde çok başarılı olamadığı ya da yurtiçinde olduğundan hayatta kalmak için iktidara -aynen bazı TV kanalları gibi- boyun eğdiği söylenebilir. Sonuca bakarsak şunlar öne sürülüyor;

1. Ekşi Sözlük'te Organize Troll Ağları olduğu ve bazı kullanıcı gruplarının, siyasi veya ideolojik ajandalarını desteklemek için sistematik şekilde entry girdiği iddia ediliyor. İsimleri belirtilen bazı hesaplar, özellikle gündemdeki hassas konularda (siyaset, toplumsal olaylar) manipülasyon yapmakla suçlanıyor.
2. Troll Hesapların Özelliklerine bakıldığında, yeni açılmış veya bot benzeri hesaplar kullanılarak yapay etkileşim sağlandığı ve aynı IP’den çok sayıda hesap ile girilen entry’ler olduğu, bunların belirli bir görüşü öne çıkarmaya çalıştıkları belirtiliyor. Kopyala yapıştır içerikler ve provokatif dil kullanımı dikkat çekiyor.
3. 
4. Moderatörlerin Rolüne de işaret ediliyor ve bazı kullanıcıların, moderatörlerin troll hesaplara karşı yetersiz kaldığını veya bazı manipülasyonlara göz yumduğunu iddia ediyor. Dolayısıyla rapor mekanizmasının etkisizliği, trol faaliyetlerinin önünü açtığı düşünülüyor.
5. Siyasi ve Toplumsal Manipülasyondan bahsediliyor. Bazı siyasi partilerin veya grupların, Ekşi Sözlük’ü bir propaganda aracı olarak kullandığı öne sürülüyor. Gündem saptırma ve karşıt görüşleri bastırma gibi taktiklerin yaygın olduğu belirtiliyor.

Aynı analizde, Ekşi Sözlük yönetimine ve kullanıcılara çözüm önerileri de sunuluyor.

1. Daha sıkı hesap doğrulama sistemleri
2. IP ve çoklu hesap kontrolü gibi önlemlerin artırılması

Strateji geliştirmede neden zayıf kaldık?

Burada şaşırtıcı olan ne biliyor musunuz? Ülkemizde büyük şirketlerin pazarlama faaliyetlerini, kurumsal iletişimini yöneten bunca insan var. 10 yılı aşan trol faaliyetine karşı, neden bir strateji geliştirilemedi?

Ama stratejiyi bugüne kadar geliştiremesek de, hem X.com'daki, hem Reddit vsdeki arkadaşlara kulak vermek ve ekşi sözlük'ü terk etmek ya da kullanıyorsak bile eleştirel okuma yaparak, manipülatif içerikleri fark etmek önemli.

Ekşi Sözlük bu iddialara cevap vermek ya da açıklama yapmak isterse, memnuniyetle yayınlarız.