26 Ocak 2020

Tombak ve tombalak asalet

Hat levhalar, tesbihler, kavukluklar, Beykoz bardaklar, Yıldız porselenler, İznik çinileri, bindallılar, savaklı kılıçlar, zırhlı miğferler, sedefkari rahleler, atlas sancaklar… Tıka basa eskici dükkanı gibi dizlmiş mallar, haraç mezat satılıyorlar

Yıllar yıllar önceydi, belki de 20 yıldan fazla olmuştu. O yıllarda antika müzayedelerinde 'oryantalizm' rüzgarı henüz esmiyordu. Fransız ekolü mobilyalar, Meissen porselenlerin yanına biraz da son dönem tuğralı gümüşler ve Tophane seramikleri…

Osmanlı eserleri ise hiç mi hiç ilgi görmezdi. Ta ki Sayın Ender Mermerci bir adet Tombak İbriği zamanın parası ile tam 1 milyon liraya alana kadar…

Tabii ki bir kaç Cumhuriyet zengini aile bunların dışındaydı, onlar geçmiş ve asalet satın almak için ecdat yadigarlarını çoktan kendilerine kamuflaj yapmışlardı. Aristokrat ve kentsoylu olan az miktardakiler ise toprak altına merak sarmıştı. Anadolunun yağması tarih boyunca zaten hiç durmamıştı.

Siyasi rüzgarın din sosu esmeye başlayınca her şey değişti.

Geçenlerde, hanedan artığı birileri, yurtdışına göç etme kararı ile nereden ve nasıl ellerine geçtiği belli olmayan eserleri el altından satışa çıkardı. Hiç ilgi alanım olmadığı halde bir dostumla merakımı gidermek için ben de gittim. Hat levhalar, tesbihler, kavukluklar, Beykoz bardaklar, Yıldız porselenler, İznik çinileri, bindallılar, savaklı kılıçlar, zırhlı miğferler, sedefkâri rahleler hatta atlas sancaklar…

Tıka basa eskici dükkanı gibi dizilmiş mallar, haraç mezat satılıyorlar.

İnceledim. Horhor'daki ya da Feriköy Bit Pazarı'ndakiler bile daha iyi taklittiler. Zaten diğer hanedan kırıntıları internetten kokulu mum ve parfüm, kına gecesi için polyester kostüm ve İMÇ'den edinilmiş Çin malı ithal Osmanlı arması satmakla ünlenmiştiler.

Tabii ki hiçbir şey almadım, gidip gelip Kara Cuma gibi mallara fiyat bile sormadan saldıranlara baktım. Altlarında Alman malı lüks araçlar, üzerlerinde İtalyan malı kostümler, İsviçre yapımı altın saatler, Fransız malı çantalar…

Geçmiş ve asalet satın almak için yağma, ganimet ve işgal genlerini hortlananlar.

Birkaç gün sonra, gerçekten geçmişi yüzyıllara ulaşmış bir ailenin konuğu oldum. Dedelerinin yadigarı eserleri izlerken adeta bir rüyaya koyuldum.

Hepsi gerçek, hepsi korunup saklanarak bir sonraki nesillere miras olarak yaşatılmış.

Bir kez daha anladım ki sonradan olunmuyor, öyle doğuluyor. Aksi takdirde görgü, alafranga helaya görgüsüzlük abidesi olarak alaturka oturtuluyor.

Yazarın Diğer Yazıları

Bıçak sırtı

Eli bıçaklı genç, "Ben burada doğdum" diyerek siyah kepini başından çıkarıp yere attıktan sonra, "Bak, Alman polisine göre ben Schwarzkopf ('Karakafa'yım) bu yüzden bıçak taşıyorum" diyor

Çakma Şanel

Uğurkan Erez'in tabiriyle, giymeyin Kardeşim! Kumaşa göre model olur, modele göre kumaş olmaz derler ya, sağdan soldan bulduğunuz o polyester karışımı taklit dokulardan vazgeçin!..

Gladyatör

Tüm ömrünü arşiv ve sanata vakfetmiş Sanat Güneşi’nin mirası bağışlanmıştı TEV ve Mehmetçik vakıflarına… Bir de baktık ki iki yıllık mahkeme sonucu elde avuçta kalan Fatih Ürek ve Kuşum Aydın üzerinde Star TV ekranlarında!..