Ekonomi

Vergide 'ölçülülük' ilkesi hatırlatıldı: Hukukçulara göre ÖTV zamları anayasaya aykırı mı?

02 Eylül 2020 15:54

Hukukçular ÖTV’ye yapılan yeni zamlarla Anayasa'nın 35'inci maddesinde yer alan 'mülkiyet edinme hakkı'nın ihlal edildiği uyarısını yaptı. Bazı hukukçularsa vergi zammının hukuka aykırı bir boyutu olmadığını savundu. 

Sözcü’den Sibel Gülersöyler’in haberine göre, avukat Cenk Söbe, anayasadaki ‘ölçülülük’ ilkesini hatırlatarak, yüksek ÖTV’nin bu ilkeye aykırı olduğunu savundu.

Söbe, “Anayasamızın 73.maddesine göre vergiler kanunla konur ancak alt ve üst sınırı Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir. Aynı maddede ‘Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır' hükmü yer almaktadır. Yine anayasamızın 35.maddesine göre mülkiyet hakkı Anayasa ile güvence altına alınmıştır. Bu haliyle bu iki maddeye birlikte değerlendirdiğimizde devlet vergi koyarken adaletli ve dengeli davranmak zorundadır ve anayasal bir hak olan mülkiyet hakkına da zarar vermemelidir. Bu açıdan değerlendirdiğinde aşırı ÖTV artışlarının anayasal bir hak olan mülkiyet hakkına ‘ölçülü ve dengeli' olmayan bir müdahale getirdiğini söyleyebiliriz” dedi.

2002 yılından 2020 Temmuz ayına kadar devletin araç sahiplerinden elde ettiği toplam vergi tutarı 715 milyar 735 milyon liraya ulaştı.

Son yapılan değişiklikle ÖTV oranları yüzde 45 ile yüzde 220 arasında değişiyor.  

Konuyu değerlendiren avukat Emin Özkurt bu kararla vatandaşların olumsuz etkilendiğini vurgularken, anayasaya aykırı olduğunu düşünmediğini belirtti. Özkurt, “Ülkemizde satılan araçlara ilişkin uygulanacak olan ÖTV oranını belirleyen ilgili kanunun yakın tarihimizde uğradığı değişikliklere baktığımız zaman 2002 yılında motor hacmine göre yüzde 27 ile yüzde 50 arasında değişen bir vergi oranı yükümlülüğü bulunmaktaydı. Yapılan son değişikliğe baktığımız zaman ise bu oranın yüzde 45 ile yüzde 220 arasında belirlendiğini görmekteyiz. Son yapılan değişikliğin Türkiye Cumhuriyeti Anayasası tarafından korunması amaçlanan ‘mülkiyet' hakkı yönünden değerlendirmek gerekirse, vatandaşların bu artıştan olumsuz etkilenmediğini söylemek gerçeklikten uzak bir yaklaşım olacaktır. Ne yazık ki bu karar vatandaşın cebini yakan bir karar olmuştur”  diye konuştu. 

Yıldırım, ÖTV oranlarını anayasaya aykırı olarak değerlendirmeyerek, şunları söyledi: Anayasa Mahkemesi, devletin vergi koyma, kaldırma ve/veya değiştirme yetkisini egemenlik gücüne dayandırması sebebiyle burada devlete geniş bir yetki alanı tanımladığını görmekteyiz. Bu sebeple, son yapılan ÖTV oranının artışı değişikliğine ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararı'nın Anayasa Mahkemesi gündemine alınması durumunda burada bir mülkiyet hakkının ihlali yönünden değerlendirme yapılmayacağı kanaatini taşımaktayım. Ancak unutulmamalıdır ki; ileride veya geçmişte yapılan farklı itirazların Anayasa Mahkemesi tarafından reddedilmesi bu kanunların hukuka uygun olduğunu göstermektedir ancak adil olduğunu göstermemektedir.

Hukukçular, anayasaya aykırılığın incelenmesi için bireylerin başvuru hakkı olmadığını ancak siyasi partilerin ÖTV zamlarının iptali için mahkemeye gidebileceklerini belirtti.