T24 Dış Haberler
230 yıllık bir kültürel ve siyasi tarihe ev sahipliği yapan Ukrayna'nın Odesa kenti, Rusya savaşı sonrasında değişen cadde isimleri ve alıkonulan tarihi eserlerle beraber kültürel bir yıkım riskiyle karşı karşıya.
ABD'li NYTimes'ın derlediği son habere göre Sovyetler Birliği'nin hüküm sürdüğü coğrafya; İkinci Dünya Savaşı sonrasında yeniden şekillenen politik düzlem ile birlikte Ukrayna'nın da pek çok kentinde ülkenin tarihi ve kentlerinin kuruluşuna işaret eden kültürel sembollerinin dönüşümüne tanıklık etti.
Rusya'nın işgal etmeye devam ettiği Ukrayna toprakları, drone uçakları ve çeşitli silahlı yöntemler ile bombalanmaya devam ediyor.
Ukrayna'nın tarihi ve kültürel mirasına şimdi ne olacak?
Süregelen savaş ile beraber, ülkenin tarihi dokusu ve kültürel mirasına ne olacağı, Ukraynalı devlet görevlilerinin de radarına girmiş bulunuyor.
Dekolonizasyon yasası, Ukrayna'nın önce Rus İmparatorluğu, sonra da Sovyetler Birliği olmak üzere eski yöneticilerinin mirasından kurtulmaya yönelik on yıllık çabasının son adımı olarak 2023 senesinde yürürlüğe girmişti. Ukrayna'daki daha önceki yasalar Sovyet sembollerini yasaklamış, ülke çapında Lenin heykellerini devirmiş ve Ukraynacayı kamusal yaşamın pek çok alanında zorunlu dil haline getirmişti.
| 2023 baharında kabul edilen dekolonizasyon yasası, Rusya'nın kültürel hakimiyetinin kültürel sembollerini hedef alıyor. Bu eserlerin kaldırılması süreci ülkenin pek çok noktasında herhangi bir sivil direnişle karşılaşmadan ilerledi ve şu ana kadar 25 binden fazla sokak ve meydanın adı değiştirildi, binden fazla anıt söküldü. |
Eski Rusya Kraliçesi Büyük Catherine, yıkık bir şekilde depoda saklanıyor
Ukrayna'nın Odesa kentinde neler oluyor?
Odesa kenti limanına doğru inen 192 granit basamak ve 10 sahanlıktan oluşan büyük Potemkin Merdivenleri de dahil olmak üzere Odesa'nın imparatorluk ve Sovyet geçmişini yansıtan anıtlar bulunuyor.
Odesa Kent Konseyi Kültür Departmanı Başkanı Ivan Liptuga, “Hoşumuza gitsin ya da gitmesin, kentimizin tarihinin büyük bir kısmı imparatorluk ve Sovyet dönemleriyle bağlantılı,” dedi. “Bu gerçekleri silmek, görmezden gelmek ya da yeniden yazmak mümkün değil.” ifadelerini kullanıyor.
Liptuga, aynı zamanda “Odesa'nın edebi ve kültürel mirasını simgeleyen” isimlerin kaldırılmasını “anlaşılmaz” bulduğunu ekliyor.
Odesa'da yer alan ve bir anlamda Rusya'yı sembolize eden kültürel varlıkların kaldırılması hamlesini destekleyenler, bunu kenti Rus etkisinden kurtarmak için bir şans olarak görüyor. Ancak Rusça konuşan ve İngilizce yayın yapan Odessa Journal'ın editörü Poletti, Rus mirasının tüm izlerini silmenin, Rusça konuşarak büyüyen ve bu kültürle yoğrulmuş, ancak Moskova birlikleri işgal ettiğinde Ukrayna'ya sadık kalan Ukraynalıları yabancılaştırma riski taşıdığını dile getiriyor.
Poletti, “Ukrayna kimliği etnik değil, sivil bir kimliktir. Eğer tek bir etnik modeli dayatırsanız, büyük bir sosyal çatışma yaratırsınız. Bu gelecek beni korkutuyor.” ifadelerini kullanıyor.
