Dünya
BBC Türkçe

Türkiye’ye muhalefeti fişlemek için yasa dışı uygulama satma soruşturmasında FinFisher’ın yöneticilerine suçlama yöneltildi

22 Mayıs 2023 20:24

Almanya’da savcılar FinFisher adlı casus program geliştiricisi şirketin dört eski yöneticisine, Türkiye’ye yasa dışı bir şekilde bu uygulamayı satma suçlaması yöneltti.

Savcılar, bu uygulamanın Türkiye’de iktidar tarafından muhalefeti fişlemek için kullanıldığını düşünüyor. Münih merkezli FinFisher şirketi, dünya genelinde kolluk kuvvetleri ve istihbarat servislerine FinSpy adlı uygulamayı satıyordu. Fakat bu tür, hem sivil hem askeri amaçlarla kullanılabilecek yazılımların Avrupa Birliği dışına ihraç edilmesi izne tabi.

Münih savcılarına göre şirket 2015 yılında 5 milyon eurodan fazla bir fiyata bu uygulamayı Türk istihbaratına sattı, ardından da kullanımı için eğitim verdi.

Savcılar bu uygulamayla Türkiye’de, 2017’de CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Adalet Yürüyüşü sırasında muhalefetin gizlice izlenmeye çalışıldığını aktardı. Yürüyüş sırasında Twitter’da #AdaletİçinYürü etiketiyle yapılan bazı paylaşımlarda, tıklayan kişilerin telefonlarına bu casus uygulamayı yükleyen linkler bulunuyordu. Bu linklerin vardığını Access Now adlı insan hakları örgütü ortaya çıkarmıştı.

Access Now'ın hazırladığı rapora göre linkleri paylaşan hesaplar, yürüyüş sırasında Twitter’da muhalif paylaşımlar yapan anonim hesaplardan oluşuyordu. Access Now, bunların önceden açılmış bir bot hesap ağı olduğunu ve önceki paylaşımlarında iktidarı desteklediğini aktarmıştı.

Uygulama, indirildiği cep telefonundaki rehber, takvim, arama geçmişi, dosyalar, fotoğraflar, ekran görüntüleri, WhatsApp ve benzeri yazışma programlarında yazışılanlar, konum gibi bilgilere erişmenin yanı sıra mikrofonu açarak ortam dinlemesi de yapabiliyordu.

Bu olay ortaya çıktıktan sonra CHP’li Onursal Adıgüzel, “Kaygı verici bir durum. Bu verileri toplamaya çalışanlar kimdir araştırılmalı” demişti.

O dönem basına yansıyan haberlerde, bu uygulamayla çok sayıda muhalifin ve hatta CHP’li milletvekillerinin de takip edildiği yer almıştı. FinFisher, yasadışı ihracatını gizlemek için satışı bir Bulgar şirketi üzerinden yapmakla itham ediliyor. Satış için Alman veya Bulgar yetkililerden herhangi bir izin alınmamıştı.

Almanya’daki soruşturma, 2019’da basın özgürlüğü ve insan hakları alanında çalışan dört sivil toplum kuruluşunun başvurusuyla açılmıştı. Bunlar arasında Sınır Tanımayan Gazeteciler Almanya Şubesi, Almanya Özgürlük Hakları Cemiyeti, Anayasal Haklar ve İnsan Hakları için Avrupa Merkezi de yer alıyordu.

FinFisher şirketi 2022’de iflas etmişti.

Haber, değiştirilmeden kaynağından otomatik olarak eklenmiştir