Merkez Bankası'nın yaklaşık 850 milyar liralık zararının, 2023 hesap döneminde üstlendiği KKM yükü ile döviz işlemlerinden kaynaklandığı belirtiliyor. Buna ilave olarak, yeniden değerleme hesabında da realize olmamış kur riski de 800 milyar lirayı buluyor. Banka bilanço ve diğer tabloları, 28 Mart'taki olağanüstü genel kurulda değil, nisan ayı içinde yapılacak olağan genel kurulda açıklayacak.
28 Mart itibariyle olağanüstü genel kurul çağrısında bulunan Merkez Bankası’nın 2023 yılı için 850 milyar TL’nin üzerinde zarar açıklayacağı, ayrıca realize olmamış 800 milyar TL’nin üzerinde kur farkı riski bulunduğu belirtiliyor.
Uzun yıllardır Hazine’ye ciddi tutarda kaynak aktarılmasını sağlayan Merkez Bankası kârlılığı 2023 hesap dönemi için son buldu. Bankanın 2023’te 850 milyar TL’nin üzerinde zarar açıklayacağı kaydedildi. Öte yandan Banka 28 Mart itibariyle olağanüstü genel kurul çağrısını yayımladı. Bankanın esas sözleşmesinde zaman olmasına ve açıklanan olağanüstü genel kurul tarihinin, yine olağan genel kurul zaman kısıtları içinde olmasına karşılık, olağanüstü toplantı çağrısı yapılması dikkat çekti.
Ekonomi'den Mehmet Kaya'nın haberine göre, 2023’te Kur Korumalı Mevduat yükünün Merkez Bankasına verilmesi ile forward döviz işlemlerinden kaynaklı Bankanın ciddi zarar ettiğini belirttiler. Bankanın bu zararının 2024’te nasıl yönetileceğine ilişkin nisan ayında yapılacak olağan Genel Kurul'da bilgi verilmesi bekleniyor. Zararın bilançoda taşınarak yönetilmesi, birkaç yıl boyunca elde edilecek karlardan karşılanmasının mümkün olduğu, Bankanın geçmiş yıllarda Hazine’ye aktardığı yüksek tutarlı karların birkaç yıl boyunca görülemeyeceği anlamına geldiği belirtiliyor. Diğer yandan henüz realize olmamakla birlikte yine 800 milyar TL’nin üzerinde kur farkı riski de bilançoda bulunuyor. Bu kur farkı riskinin 2024 içinde karşılanması mümkün olarak görülüyor.
“Birkaç yıl zarar taşınabilir”
Uzmanlar geçmişte Merkez Bankasının zarar açıkladığını, bu dönemlerde zararın karşılanması için Hazine’den borçlanma kağıtları alındığını vurguladılar. Yöntem olarak bu yol bulunsa da bir başka yöntemin Merkez Bankasının zararı bilançosunda taşıması ve yıllara yayarak ödemesi olabileceğini kaydettiler. Bu durumda normal şartlarda hem 2023 karından, hem de zararın taşınacağı gelecek birkaç yılda Hazine’ye herhangi bir kar aktarımı olmayacak. Ancak “şartların zorlanarak” Bankanın kar-zarar hesabında zarar göstermesine rağmen yıl faaliyetlerinden bir aktarım yoluna gidilmesi yoluna da gidilebileceği; bu yolun teknik olarak mümkün olmakla birlikte ekonomi yönetimi açısından güven sarsıcı olabileceği vurgulandı. Merkez Bankası'nın olağanüstü genel kurulu, Genel Kurul toplantısının Nisan ayı içinde yapılabilmesine yönelik esas sözleşme değişikliği için toplanacak. Bu toplantıda 2023 yılı bilançosunun açıklanmayacağı kaydedildi. Ancak hissedarların talepleriyle konunun gündeme geleceği tahmin ediliyor. Banka verileri 850 milyar TL’nin üzerinde bir zarar oluşabileceği, değerleme hesabından da 800 milyar TL’lik bir negatif görünümün olacağı vurgulanıyor. Değerleme hesabı TL’nin değerine bağlı olarak yıl içinde negatif ya da pozitif olabiliyor.
2018 öncesine dönülecek
Merkez Bankası 2023 yılı dönemine ilişkin Genel Kurul duyurusunu yayımladı. Esas sözleşmeye göre Merkez Bankasının genel kurulunu yılın ilk üç ayı içinde yapması gerekiyor. Süre henüz dolmamasına rağmen 28 Mart günü saat 14.00 için olağanüstü genel kurul çağrısı yapıldı. Genel Kurulda esas sözleşmenin genel kurul toplantı dönemine ilişkin değişiklik maddesi de konuldu. Gündemde yer alan değişiklik önerisine göre Genel Kurul eskiden olduğu gibi her yıl Nisan ayı içinde toplanacak. 2018 öncesinde de Merkez Bankası genel kurulu Nisan ayında yapılıyordu. 2018’deki değişiklikle “yılın ilk üç ayında” yapılması şeklinde bir düzenleme yapılmıştı.
