Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran'ın barışçıl nükleer enerji ve İsrail'in güvenlikle ilgili endişelerinin ortadan kaldırılabileceğini belirterek, "İran'ın barışçıl nükleer enerji alanındaki çıkarları sağlanabilir. İsrail'in güvenlikle ilgili endişeleri ortadan kaldırılabilir. Seçenekler var" dedi. Putin, "Doğru olan, düşmanlıkları sona erdirmenin yollarını aramak, hem İran'ın hem de İsrail'in çıkarlarını güvence altına almanın yollarını bulmak" ifadelerini kullandı. Putin, İsrail'in İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'i öldürmesi halinde Rusya'nın nasıl tepki vereceği sorusuna ise, "Böyle bir olasılığı tartışmak bile istemiyorum" yanıtı verdi.
Putin, St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu (SPIEF) kapsamında St. Petersburg Konservatuarı'nda dünyanın önde gelen haber ajanslarının yöneticilerinin sorularını yanıtladı. Toplantıya, Anadolu Ajansı (AA) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Serdar Karagöz de katıldı.
Putin, İsrail-İran ihtilafı konusunda İsrail ve Donald Trump ile temas halinde olduğunu söyledi.
İran'daki siyasi zorluklara rağmen halkın konsolide olduğuna işaret eden Putin, "Bu genellikle her yerde yaşanan bir durumdur ve İran'daki durum da bir istisna değil." ifadesini kullandı.
Putin, Rus uzmanların İran’daki Buşehr nükleer tesiste çalıştığını belirterek, “250 kişi bulunuyor, 600’e çıkabilir. Bir yere de gitmiyoruz. Bu bir destek değil mi?” dedi.
Putin, İran'daki "yer altı fabrikalarının" da yerlerinde durduğunu belirterek, "Bu bağlamda, hepimizin çatışmaları durdurmak, bir anlaşmaya varmak için yollar aramamız gerekiyor. Doğru olan, düşmanlıkları sona erdirmenin yollarını aramak, hem İran'ın hem de İsrail'in çıkarlarını güvence altına almanın yollarını bulmak." dedi.
Rusya'nın, İran ile karşılıklı yüksek bir güven düzeyine sahip olduğunu vurgulayan Putin, "İran'ın barışçıl nükleer enerji alanındaki çıkarları sağlanabilir. İsrail'in güvenlikle ilgili endişeleri ortadan kaldırılabilir. Seçenekler var." diye konuştu.
Putin, söz konusu detayları İsrail ve ABD ile ele aldıklarını da dile getirerek, "İranlı dostlarımıza belirli sinyalleri verdik. Genel olarak, hem İran'ın barışçıl nükleer enerjideki çıkarlarını sağlamak hem de İsrail'in güvenlik konularındaki endişelerini gidermek mümkündür." ifadesini kullandı.
Söz konusu önerilerin çerçevesini taraflara aktardıklarını vurgulayan Putin, "Kimseye hiçbir şey empoze etmiyoruz, sadece durumdan olası bir çıkış yolunu nasıl gördüğümüzden bahsediyoruz." dedi.
Putin, son kararın İsrail ve İran'daki siyasi liderliğe ait olduğunun altını çizdi.
"Ukrayna ile belgelerin meşru yetkililer tarafından imzalanması lazım"
Putin, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy dahil herkesle görüşmeye hazır olduğunu dile getirerek, "Ukrayna devleti kime müzakere yetkisi verirse onunla görüşürüz. Ancak sorun belgeleri kimin imzalayacağından kaynaklanıyor. Bu, ciddi sorunların çözümünde bizim için önemli." şeklinde konuştu.
Ukrayna Anayasası’na göre başkanın 5 yıl süreyle seçildiğini ve bu sürenin uzatılmasının savaş durumunda bile mümkün olmadığını vurgulayan Putin, şöyle devam etti:
"Ukrayna’nın hem başkanlık hem de parlamenter bir sistemi var. Bu ne anlama geliyor? Tüm devlet organları devlet başkanı tarafından oluşturuluyor. Tüm askeri yetkililer, bakanlar ve tüm valiler devlet başkanı tarafından atanıyor. Böylece eğer devlet başkanı gayrimeşru ise tüm yönetim sistemi gayrimeşru hal alıyor. Bizim için müzakereleri kimin sürdürdüğü önemli değil. Görüşmeye hazırım ancak bir şey paylaşmak için değil, noktayı koymak için. Belgenin meşru yetkililer tarafından imzalanması lazım. Aksi takdirde yenileri gelip her şeyi çöpe atacak. Bu olamaz. Biz ciddi sorunları çözüyoruz."
Vladimir Putin, Ukrayna’da ilhak edilen bölgelerde referandum düzenlediklerinin ve bu toprakların artık Rusya’nın ayrılmaz parçası olduğunun altını çizdi.
"Fidan ve Erdoğan çözüm süreci için çok çaba sarf ediyor"
Ukrayna ile 2022’de İstanbul’da müzakere ettiklerini anımsatan Putin, "Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür ederiz, (2022'de Ukrayna'yla) anlaşma hazırlanmıştı. Sonra (Batılılar) Rusya’yı sahada yenmek lazım dediler. Her şeyi çöpe atarak bu hedefe yöneldiler. Şimdi ise durum değişti." dedi.
Putin, Ukrayna ile müzakereleri sürdürmeye hazır olduklarına işaret ederek, "Bu müzakerelerin anlamı var. 1200 esir asker takası konusunda anlaştık. Bunlardan 500’ünü vererek, 400 askerimizi aldık. 6 binden fazla asker cesedi teslim ettik. Daha 3 bin cenaze vermeye hazırız. Bu trajik bir rakam." diye konuştu.
Türkiye’nin müzakerelerdeki rolünü vurgulayan Putin, "İstanbul’daki müzakerelerin sonucu, insani bir boyutu olması. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Putin, Rus ve Ukrayna müzakere heyetlerinin temas halinde olduklarını kaydederek, "(Dışişleri Bakanı Hakan) Fidan ve Erdoğan çözüm süreci için çok çaba sarf ediyor. Trump da samimi bir şekilde çözüm için uğraşıyor." şeklinde konuştu.
(AA)
