Medya

Karar yazarı Mustafa Karaalioğlu: 2023 hedefleri mümkün olmadığı için 2053 hedefleri ilan edildi bile

erdoğan

10 Ekim 2020 07:59

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın 20 Haziran’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın davetiyle gerçekleştirdiği Türkiye ziyareti; Türkiye Ermeni toplumunda farklı bir tartışmaya sebep oldu. Paşinyan’ın ziyareti sırasında Türkiye Ermeni Patrikliği’nden hiçbir görevlinin ziyarete eşlik etmemesi ve basına yansıdığına göre çalışanlara 'Ermeni Patrikliği’ne gitmemelerini’ söylemesi tepki çekti. Türkiye Ermenileri Patrikliği konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada Paşinyan ile Tüm Dünya Ermenleri Ruhani Lideri Katolikos II. Karekin arasında yaşananları hatırlattı ve "Patriklik Makamımız Sayın Başbakana tepkisini hissettirmeyi uygun addetmiştir. Burada amaçlanan, mevcut gergin ortamın tüm Ermeni dünyasında hoşnutsuzluk akımı ve olumsuz bir ortam yaratmış olduğunu yansıtmaktır" dedi. Türkiye Ermeni toplumunda söz konusu durumun "saygısızlık" ve "skandal" olarak nitelendirildiğini aktaran Agos gazetesi yazarı Pakrat Estukyan, T24'e yaptığı açıklamada, “Bu bir skandal; Patrikhane, Ermenistan Başbakanı’na karşı böyle bir tutum almamalıydı” dedi.

Kilise-Paşinyan gerilimi

Ermenistan Başbakanı Paşinyan, ülkesinin Dağlık Karabağ Savaşı’ndaki yenilgisinin ardından Ermenistan Apostolik Kilisesi’nin liderliği ile bir gerilim içinde. Kilise, Ermenistan’da “muhalefetin bir parçası haline gelmek”le eleştirilirken Ermeni toplumu üzerinde de önemli bir etkiye sahip. Paşinyan ile Ermenilerin dinî lideri II. Karekin arasında zaman zaman ağır hakaretlere varan karşılıklı açıklamalar yapılıyor.

Paşinyan, II. Karekin’i “makamının gereklerini yerine getirmemek”le suçluyor ve oluşturulacak bir “eşgüdüm konseyi” ile II. Karekin’in yerine yeni bir Katolikos seçilmesi ve “bu yolla Kilise’nin özgürlüğüne kavuşturulması gerektiğini” savunuyor.

Son olarak bugün, Ermenistan Başbakanı Paşinyan, Başpiskopos Bagrat Galstanyan’ın öncülük ettiği bir grubun darbe girişimine yeltendiğini ancak girişimin engellendiğini duyurdu. Paşinyan, darbe girişimine kalkıştığını iddia ettiği grupla ilgili olarak “kriminal oligarşik ruhban ağı” ifadelerini kullandı.

Paşinyan ziyaretine Patrikhane gerilimi yansıdı

Ermenistan Başbakanı Paşinyan, İsrail-İran çatışmasının en hararetli günlerinde, 20 Haziran’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın davetiyle İstanbul’a bir ziyaret gerçekleştirdi. Türkiye-Ermenistan normalleşme sürecinde uzun bir süredir henüz gerçek bir ilerleme kaydedilememiş ve diplomatik ilişkilerin yeniden kurulması konusunda alınan kararların uygulanması konusunda adımlar atılamamışken Paşinyan’ın ziyareti sürpriz oldu. Bu sürprizin bir ayağı da Tüm Dünya Ermenileri Ruhani lideri Katolikos II. Karekin ile Ermenistan Başbakanı arasında bir süredir devam eden gerilimin, ziyarete yansımalarıydı.

Ermenistan Başbakanı, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinden önce ilk kez Türkiye Ermeni toplumu ile bir araya geldi. Ancak Türkiye Ermeni Patrikliği’nden temsilciler, bu buluşmaya katılmadı. Patrikhane’nin kapılarının 20 Haziran günü kapatıldığını ve çalışanlara işe gelmemelerinin söylendiği bildiriliyor.

Türkiye Ermeni toplumunun önde gelen isimleri, Paşinyan’ın normalleşme sürecinin ilk ziyaretini gerçekleştirdiği bir günde Patrikhane’nin aldığı tavrı eleştiriyor ve hiçbir temsilcinin buluşmada yer almamasına tepkili.

“Bu bir skandal; Patrikhane, Ermenistan Başbakanı’na karşı böyle bir tutum almamalıydı”

T24’e konuşan Agos gazetesi yazarı ve gazeteci Pakrat Estukyan, Ermeni toplumundan görüştüğü birçok kişinin Patrikhane’nin bu tutumuna tepkili olduğunu aktardı. “İlgisiz zannettiğim, çok fazla samimiyetimin olmadığı insanlar bile bunun kabul edilemez bir skandal olduğunu söylediler,” diyen Estukyan, kendisinin de aynı fikirde olduğunun altını çizdi.

“Patrikhane, Ermenistan Başbakanı’na karşı böyle bir tutum almamalıydı” diyen Estukyan, şöyle devam etti:

“Belli ki ruhanilerin, din adamlarının kendi ‘klan’ yapılanması var ve kendilerine yönelik herhangi bir eleştiriyi de bu klana yönelik saldırı olarak görüyorlar. O eleştiriyi bireysel olarak değerlendirmeyip topluma dönerek ‘Kilise’ye saldırıyorlar’ diyorlar. Olan tam da budur”

Estukyan, “Bir ruhaniye getirilen çok ciddi eleştiriler var, bu eleştirilere cevap vermek yerine ‘Eyvah, kiliseye saldırıyorlar’ yaygarası koparıyorlar. Hem Ermenistan’da hem de Türkiye’de buna teşne olacak insanlar da var,” dedi.

“Ziyanı yok, onlar gelmezse biz gideriz”

“Ortada Kilise’ye saldıran yok. Söz konusu özne, yani Başbakan, her fırsatta Kilise ile bir sorununun olmadığını ve dindar bir insan olduğunu söylüyor” diyen Estukyan, Paşinyan’ın İstanbul ziyaretinde Türkiye Ermeni toplumuyla bir araya geldiği sırada kendisine Patrikhane’nin tavrından bahsettiğini söyledi ve şunları aktardı:

“Bu konu buluşmada tartışılmadı. Ben sadece Ermeni Kilisesi’ni temsil eden herhangi birinin orada bulunmadığına dikkat çektim. Paşinyan da çok büyük bir olgunlukla ‘Ziyanı yok, onlar gelmezse biz gideriz, ben Kilise’yi ziyaret edeceğim’ dedi. Bu konu daha çok kulislerde konuşuluyor, ‘Patrikhane’yi kapatmışlar, Patrikhane çalışanlarına işe gelmeyin, denilmiş’ deniyor”

Patrik Maşalyan, ABD’deydi

Paşinyan ziyareti sırasında Türkiye Ermenileri Patriği Maşalyan’da ABD’de bulunuyordu. Maşalyan’ın ABD gezisi, mart ayında duyurulmuştu. Ermenistan Başbakanı’nın Türkiye ziyaretinin, gelişinden birkaç gün önce kesinleştiğini aktaran Estukyan, meselenin Maşalyan’ın ABD’de olması değil, Patrikhane’de hiçbir temsilcinin bulunmaması olduğunun altını çizdi.

Türkiye Ermenileri Patrikliği'nden açıklama: Tepkiyi hissettirmeyi uygun gördük ama normalleşmeyi destekliyoruz

Türkiye Ermenileri Patrikliği de Paşinyan’ın ziyareti sonrası yükselen tepkilere yanıt verdiği bir açıklamada bulundu.

Ermenistan Başbakanı’nın “Kutsal Kilise’ye karşı çıkışlarda bulunduğunun, II. Karekin’i hedef alan ayıplı ifadeler kullandığının” altı çizilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

“Bu kapsamda Patriklik Makamımız Sayın Başbakana tepkisini hissettirmeyi uygun addetmiştir. Burada amaçlanan, mevcut gergin ortamın tüm Ermeni dünyasında hoşnutsuzluk akımı ve olumsuz bir ortam yaratmış olduğunu yansıtmaktır.

Bunun ötesinde, geçtiğimiz yaklaşık 35 yılda olduğu gibi, Patriklik Makamımız bugün de Türkiye – Ermenistan ilişkilerinin normalleşme sürecini bütünüyle desteklemektedir”

“Eve bir misafir geldiğinde hiç evde yok taklidi yaptığınız oldu mu?”

Son patrik seçimi sırasında bir grup sivilin bir araya gelerek oluşturduğu ve Türkiye Ermeni toplumunu ilgilendiren konularla ilgilenen Toplum Girişimi, 23 Haziran’da, Paşinyan ziyareti sırasında yaşananlara tepki gösteren bir video paylaştı.

Videoda, Türkiye Ermeni toplumu üyelerinin önde gelen isimleri şu ifadeleri aktardı:

“Şimdi size basit birkaç sorumuz var. Nezaket nedir, diplomasi nedir, protokol nedir? Türkiye Ermenilerini temsil eden ve devlet tarafından tanınan tek makam hangisidir? Patriklik makamına saygı gösterilmeli, değil mi? Peki, Başbakanlık makamı da saygıyı hak etmez mi? O zaman daha basit bir soru soralım: Eve bir misafir geldiğinde hiç evde yok taklidi yaptığınız oldu mu? Yakın zamanda tüm bu soruların basit yanıtlarını unutturan neler yaşadık?

Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilk çalışma 20 Haziran 2025’te İstanbul’da gerçekleştir. Bu ziyaret pek çok açıdan tarihî olduğu kadar politik, diplomatik ve sembolik öneme de sahipti. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ağırlandı. Türkiye Ermenileri 85. Patriği II. Sahak Maşalyan ise evde yoktu ve Nikol Paşinyan patrikhaneye giremedi.

Gelin, sessizliğimizi birlikte bozalım, itiraz edelim, protesto edelim, açıklama isteyelim.

‘Böyle seçime, böyle temsiliyet’ demeyelim. İyisini talep edelim”