Kültür-Sanat

Kreşendo, UNESCO destekli “Müzikte Eşitlik: Türkiye’de Müzisyenin Durumu” raporunu yayınladı

23 Mayıs 2025 17:10

Güncelleme: 23 Mayıs 2025 17:17

T24 Kültür Sanat

“Müzikte Eşitlik: Türkiye’de Müzisyenin Durumu” başlığıyla yayınlanan raporun lansmanı 21 Mayıs Çarşamba günü Salon İKSV’de gerçekleşti. Etkinliğin açılış konuşmasını yapan VibeLab Kurucu Ortağı ve 2012-2018 yılları arasında Amsterdam’ın ilk “Gece Belediye Başkanı” olarak görev yapan Mirik Milan Gelders, gece hayatı, müzik ve kültürel altyapının daha kapsayıcı ve sürdürülebilir şehirler için önemini vurguladı. Gece Belediye Başkanlığı görevinin kapsamını açıklayan Mirik Milan, “Gece belediye başkanlığı yalnızca eğlenceyle sınırlı değil; ulaşım, turizm, güvenlik ve mekân üretimi gibi pek çok alanı kapsıyor. Aynı zamanda çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık gibi toplumsal değerleri de merkezine alıyor” dedi. Hazal Sipahi’nin sunumuyla gerçekleşen etkinlik, katılımcıların da dahil olduğu interaktif oyunlarla zenginleşti. Artemis Günebakanlı ve Beril Sarıaltun’un gerçekleştirdiği “Müzikte Eşitlik Raporu Sohbeti” oturumunda, katılımcılar raporun öne çıkan konularını keşfetme fırsatı buldu. 22-23-24 Mayıs tarihlerinde gerçekleşecek olan “Kariyer Kampı” programı ve ardından Converse ortaklığıyla oluşturulacak “Müzikte Eşitlik Fonu” tanıtıldı.

Artemis Günebakanlı ve Beril Sarıaltun

Kreşendo’nun araştırma temelli ilk yayını

Kreşendo’nun araştırma temelli ilk yayını olan “Müzikte Eşitlik: Türkiye’de Müzisyenin Durumu” raporu, Türkiye’de müzisyenlerin çalışma koşulları, üretim süreçleri ve görünürlük sorunlarına odaklanarak, sektördeki sosyo-ekonomik, toplumsal cinsiyet ve kültürel eşitsizlikleri analiz ediyor. Kreşendo Kurucu Direktörü Beril Sarıaltun, “Bu raporu müziğiyle kendi hikayesinin peşinde ısrarla giden tüm müzisyenlere; birlikte söylemenin yollarını arayanlara ve artık aramızda olmasalar da sesiyle kalbimizde yaşayanlara ithaf ediyoruz” sözleriyle raporu tanıttı. UNESCO Uluslararası Kültürel Çeşitlilik Fonu desteğiyle yürütülen araştırma kapsamında Ankara, Diyarbakır, İstanbul ve İzmir’de saha çalışmaları gerçekleştirilmiş; 48 kişiyle derinlemesine görüşme yapılmış, 371 kişinin katıldığı çevrimiçi anketin yanında, 107 sektör temsilcisinin katılımıyla yuvarlak masa toplantıları düzenlenmiştir. Canlı ve kayıtlı müzik ekosistemlerine dair çok katmanlı bir veri seti oluşturan rapor, eşitlikçi ve sürdürülebilir bir müzik politikası için somut öneriler sunmaktadır.

Türkiye’de müzik endüstrisinde yapılmış en kapsamlı çalışmalardan biri olan bu rapora ulaşmak için tıklayın.

“Türkiye’de Müzisyenin Durumu: Müzikte Eşitlik” raporundan öne çıkanlar

  1. Türkiye geneli toplam 371 kişinin katıldığı çevrimiçi anket, Diyarbakır, Ankara, İzmir ve İstanbul’da toplam 107 kişinin katıldığı yuvarlak masa görüşmeleri, sektör dinamiklerine hakim 15 kişiyle kilit görüşmeler ve 48 kişiyle derinlemesine görüşmeler gerçekleşti.
  2. Ankete katılan müzisyenlerin yalnızca %37’si müzikten elde ettiği gelirle yaşamını sürdürebiliyor.
  3. Ayda iki veya daha fazla kez sahneye çıkan kadınların oranı yalnızca %9.3 iken, bu oran erkeklerde %44.2’dir.
  4. Müzisyenlerin sadece %12’si müzisyen olarak sigortalı çalışabildiğini ifade etmiştir. Müzisyenlerin %31’inin ise herhangi bir sigortası bulunmuyor.
  5. Ankete katılan müzisyenlerin %87’si son beş yılda en az bir kez konser iptali ile karşılaşmıştır.
  6. Ankete katılan müzisyenlerin %55’i müzikten 0-15 bin TL aralığında gelir elde ediyor.
  7. Kayıtlı müzikten elde edilen gelirlerde dramatik bir düşüş yaşanmıştır. Türkiye, 2023 yılında küresel kayıtlı müzik gelirlerinin sadece %0.3’ünü elde edebilmiştir.
  8. Algoritmaların dinlenme sayılarına göre şekillendirdiği estetik tercihler ve platformların alan tanıdığı arz fazlası, alternatif ve deneysel türlerin görünürlüğünü sınırlamakta ve çeşitliliği engellemektedir.
  9. Canlı müzik ekosisteminin en başat sorunları arasında müzikli mekanların azalması, makroekonomik gelişmelere bağlı olarak maliyetlerin artması, büyük organizasyonlarda yalnızca belli isimlere yer verilmesi sayılabilir.
  10. Ekosistemi kesen sorunlar, imkanların sınırlı hale gelmesine neden olmuştur. Bu durum, özellikle alternatif türlerde müzik yapan ya da kariyerinin erken aşamasında olan müzisyenlerin dışarıda bırakılmasına neden olmaktadır.
  11. Majör sahne ve organizasyonların programlama anlayışları, halihazırda erişim alanı yüksek müzisyenler dışında kalanlar için kapsayıcı bulunmamaktadır.

“Müzikte Eşitlik” projesi, UNESCO IFCD fonu için seçilen ilk müzik kurumu

UNESCO Uluslararası Kültürel Çeşitlilik Fonu kapsamında 69 ülkeden yapılan 530 başvuru arasından seçilen yalnızca 12 projeden biri olan “Müzikte Eşitlik”, Kreşendo’yu Türkiye’den bu fonu almaya hak kazanan ikinci kültür kurumu ve ilk müzik kurumu konumuna taşıdı.

“Müzikte Eşitlik” Projesi hakkında

Kreşendo’nun “Müzikte Eşitlik” Projesi, UNESCO Kültürel Çeşitlilik Uluslararası Fonu tarafından desteklenen Türkiye’deki ikinci proje olarak Temmuz 2024’te başladı. Ankara, Diyarbakır, İstanbul ve İzmir’deki müzisyenler ve müzik profesyonelleriyle görüşmeler ve yuvarlak masa toplantıları düzenlendi, ayrıca bir sektör anketi yapıldı. Elde edilen veriler, sektör aktörlerinin ihtiyaçlarını tespit etmek için analiz edildi ve bu bulgular, UNESCO’nun “Sanatçının Statüsüne İlişkin Tavsiye Kararı” doğrultusunda sürdürülebilir politika önerileri ve Kariyer Kampı’nın temelini oluşturdu.

UNESCO Uluslararası Kültürel Çeşitlilik Fonu (IFCD) hakkında

Uluslararası Kültürel Çeşitlilik Fonu (IFCD), 2005 yılında kabul edilen Kültürel Çeşitlilik İfadelerinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi çerçevesinde kurulmuş bir bağışçı fonudur. IFCD, kültürel çeşitliliği teşvik eden politikaların ve stratejilerin geliştirilmesi için projelere finansal destek sağlar. Kreşendo’nun “Müzikte Eşitlik" Projesi, 69 ülkeden 530 başvuru arasından seçilerek IFCD tarafından desteklenen projeler arasında yer almış ve Türkiye’de bu fonu kazanan ikinci kültür kurumu olmuştur.

Kreşendo hakkında

Kreşendo, müziği herkes için bir ifade, ilham ve keşif alanına dönüştürmeyi amaçlayan bir müzik kurumudur. 2021 yılında kurulan Kreşendo, müzisyenlerin yaratıcı üretim süreçlerini desteklemek, müzik dinleyicileri için benzersiz deneyimler sunmak ve müzik sektöründe kapsayıcılığı artırmak için çalışmalar yürütür.