Kazakistan-Türkiye ilişkilerinde ortak hedef: İşbirliğinin kapsamını kapsamını genişletmek

Nurtileu, daveti üzerine Türkiye’nin Dışişleri Bakanı sıfatıyla ilk kez Astana’da resmi temaslarda bulunan Hakan Fidan’ı Bakanlıkta karşıladı.

Kazak Bakan Nurtileu, yaptığı açıklamada, Fidan’ı TKazakistan’da ağırlamaktan mutluluk duyduğunu belirterek, “Altay ile Anadolu arası ne kadar uzak olsa da kardeş halklarımızın dileği bir, hayalleri bir.” dedi.

Türkiye’nin Avrasya kıtasındaki önemli ve güvenli ortaklarından biri olduğunu belirten Nurtileu, “Bugün de Ankara’nın dünyadaki rolü ve saygınlığı artıyor. Türkiye, küresel krizi ve bölgesel çatışmaları çözmede aktif rol üstleniyor. Biz Türkiye’nin ekonomik, eğitim, dış siyaset ve diğer alanlardaki başarılarını takdir ediyoruz. Bu vesileyle kardeşim Hakan Fidan’ın şahsında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıl dönümünü ve Türk diplomasisinin 500. yıl dönümünü içtenlikle kutluyorum.” ifadelerini kullandı.

İki ülke cumhurbaşkanları arasındaki kardeşlik ve karşılıklı desteğe dayalı ilişkiler olduğunu belirten Nurtileu, geçen yıl Kazakistan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin “genişletilmiş stratejik ortaklık” düzeyine yükseltildiğini hatırlattı.

Nurtileu, iki ülke arasında imzalanan “genişletilmiş stratejik ortaklık” belgesinin sadece ikili ilişkiler açısından değil kardeş halkların geleceğe yönelik stratejik bakışını da aynı yönde birleştirdiğine işaret etti.

"Kazak-Türk etkileşiminin bütün yönlerini belirledik"

Geçen yıl Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın karşılıklı resmi ziyaretler gerçekleştirdiklerini anlatan Nurtileu, “İki ülke arasındaki ortak tarih, manevi miras temelindeki işbirliğini pekiştirme, stratejik ortaklık düzeyini yükseltme konusunda hemfikiriz.” dedi.

Nurtileu, bugünkü görüşmelerin dostluk, karşılıklı destek ve güven ruhunda gerçekleştirildiğinin altını çizerek, “Kazak-Türk etkileşiminin bütün yönlerini belirledik. Mevcut bölgesel ve uluslararası gelişmeler üzerine görüş alışverişinde bulunduk. Diyaloğumuzu daha da geliştirme konusunda mutabık kaldık.” ifadelerini kullandı.

Birçok uluslararası konuda iki ülkenin tutumlarının benzerliğine dikkati çeken Nurtileu, Birleşmiş Milletler, İslam İşbirliği Teşkilatı, Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı gibi kuruluşlar çerçevesinde de ikili işbirliğinin istedikleri şekilde ilerlediğini vurguladı.

Nurtileu, özellikle Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) kapsamındaki ilişkileri ele aldıklarını aktararak, “Türk Devletleri Teşkilatı çerçevesinde ortak projelerin kapsamını genişletmeye dikkati çektik. Bu bağlamda bu yıl kasımda Kazakistan’ın ev sahipliğinde yapılacak TDT 10. Yıl Dönümü Devlet Başkanları Zirvesi’ne, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ülkemize ziyaretinin yüksek düzeyde düzenlenmesi konusundaki hazırlıkları ele aldık.” diye konuştu.

"Türkiye, Kazakistan’ın en büyük 4’üncü ticaret ortağıdır"

Kazak Bakan, ülkesiyle Türkiye arasındaki ilişkilerde ticari ve ekonomik işbirliğinin önemini vurguladı.

"Türkiye, Kazakistan’ın en büyük 4’üncü ticaret ortağıdır." diyen Nurtileu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Geçen yıl karşılıklı ticaret hacmi 6,3 milyar dolara ulaştı. Bu yılın ilk 7 ayında ise bu rakam 3,6 milyar dolar oldu. Önümüzdeki dönemlerde bu rakamı daha da artırma konusunda mutabıkız. İki ülke arasında orta ve küçük ölçekli işletmelerin kurulması konusunda da kayda değer gelişme var. Halihazırda Kazakistan’da Türk sermayeli 4 bin 300’den fazla şirket, başarılı şekilde faaliyet gösteriyor."

Nurtileu, bugüne kadar Türkiye’nin Kazakistan ekonomisine 4,7 milyar dolar değerinde doğrudan yatırım yaptığına ve ülkedeki en büyük 10 yatırımcı arasında yer aldığına işaret etti.

Şu anda 31 yatırım projesinin hayata geçirildiğini, 50 projenin daha değerlendirildiği bilgisini veren Nurtileu, "Ülkelerimiz, gelecekte karşılıklı yatırım miktarını yükseltme konusunu teyit etti. Kazakistan’da yeşil ekonomi, bilgi teknolojisi, uzay ve sanayi sektörlerinin potansiyeli yüksek. Dolayısıyla Kazakistan’a gelmeye niyetli Türk şirketleri ve yatırımcılarına gerekli desteği sağlamaya hazır olduğumuzu belirttim." dedi.

Nurtileu, dünyadaki mevcut jeosiyasi ve jeostratejik istikrarsızlık döneminde ulaşım ve transit sektöründeki imkanların artırılmasının altını çizdiklerini belirterek, “Özellikle Trans Hazar Uluslararası Ulaşım Koridoru'nun potansiyelini tam olarak kullanma ve bu yönde taşımacılığı yükseltme konusunda hemfikir olduğumuzu vurguladık. Ayrıca transit yönlerini çeşitlendirmede Kazakistan-Türkmenistan-İran-Türkiye demir yolunu Türk tarafının kullanması konusunu müzakere ettik.” diye konuştu.

Kazak-Türk ilişkilerinde önemli konulardan birinin de savunma sanayisi alanındaki işbirliği olduğuna dikkati çeken Nurtileu, şunları kaydetti:

"Ülkelerimizin kültürel ve insani ilişkilerini güçlendirmek ve bu alanda projeler hayata geçirmek konusunda anlaştık. Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinin şubelerinin Kazakistan’da açılması konusunu masaya yatırdık. Türkiye’de okuyan öğrencilerimizin sayısı son yıllarda hızla arttı. Şu anda 8 bin 100 öğrencimiz, Türkiye’de eğitim görüyor. Ayrıca iki ülke arasındaki uçak seferleri 40’tan 93’e çıktı. Başkentlerimiz arasında doğrudan uçuşlar başlatıldı. Diğer şehirlerimiz arasında da doğrudan uçuşların açılması planlanıyor. Bunların hepsi iki ülkeyi yakınlaştıran faaliyetlerdir."

Nurtileu, bugün iki ülke arasındaki ilişkilere ivme kazandırmak için yeni adımlar attıklarını belirterek, “Kazakistan ile Türkiye arasındaki işbirliğinin kapsamını genişletmek ortak hedefimiz.” dedi.

Fidan, Türkiye'nin Kazakistan'daki en büyük yabancı yatırımcılardan olduğunu belirterek, "10 milyar dolar ticaret hacmi artık uzak bir hedef değil." dedi.

Dışişleri Bakanı olarak Kazakistan'a ilk ziyaretini gerçekleştirmekten mutluluk duyduğunu dile getiren Fidan, "Kazakistan, Avrasya coğrafyasının istikrarı ve refahı için kilit önemdedir. Bunu görmek için Kazakistan'ın jeopolitik konumunu ve enerji kaynaklarını hatırlamak yeterli." ifadelerini kullandı.

Fidan, Kazakistan'ın sahip bulunduğu en önemli aracın "vizyon" olduğuna dikkati çekerek, ülke zenginliğinin halkın geleceği için kullanıldığını ve genç nüfusa yapılan yatırımların sonuçlarından memnuniyet duyduğunu söyledi.

"Bu güzel ülke, aynı zamanda coğrafi konumunu ve imkanlarını uluslararası güvenlik ve refaha katkı amacıyla seferber ediyor, küresel enerji güvenliğine katkı sağlıyor. Ticaret yollarının kısalması ve daha etkili hale gelmesi için çaba harcıyor." diyen Fidan, Kazakistan'ın, Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere çok taraflı platformlarda yapıcı ve uzlaştırıcı rol üstlendiğine dikkati çekti.

Fidan, "Kazakistan'ın böyle bir vizyonla yönetilmesi, Türkiye olarak bize gurur ve güven veriyor. Afganistan’daki durumdan Ukrayna’daki savaşa, Türkiye ve Kazakistan’ın istişare edeceği birçok konu var. Jeopolitik dinamiklerin hızla değiştiği bu dönemde Türkiye-Kazakistan işbirliğinin önemi her geçen gün daha da artmakta." değerlendirmesinde bulunarak, ikili ilişkilerin giderek kurumsallaştığının ve derinleştiğinin altını çizdi.

"Kazakistan'daki en büyük yabancı yatırımcılardan biriyiz"

İki ülke arasındaki ticaret hacminin 2022'de bir önceki yıla kıyasla yaklaşık yüzde 60 artış kaydettiğine işaret eden Fidan, bu yıl da bu eğilimin güçlenerek sürdüğünü vurguladı.

Dışişleri Bakanı Fidan, sözlerine şöyle devam etti:

"Sayın Cumhurbaşkanlarımızın belirledikleri hedef olan 10 milyar dolar ticaret hacmi artık uzak bir hedef değil, toplamda 5 milyar doları aşan yatırımlarımızla Kazakistan'daki en büyük yabancı yatırımcılardan biriyiz. Savunma sanayisi alanında işbirliğimizi güçlendirmek için çalışıyoruz."

Türkiye'nin Asya ile Avrupa arasında ticari ve ekonomik etkileşimi kolaylaştıran konuma sahip olduğuna dikkati çeken Fidan, ulaştırma ve ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasıyla bu alandaki potansiyelin hayata geçirilebileceğini vurguladı.

Fidan, Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor'un öneminin her geçen gün arttığını belirterek, "Enerji alanında da işbirliğimizi ortak çıkarlar temelinde ve bütüncül bir stratejiyle derinleştirmek için beraber çalışmaktayız." dedi.

Kazakistan'ın Türk dünyasının entegrasyonuna katkı sağlayan ülkelerin başında geldiğini söyleyen Fidan, Türk Devletleri Teşkilatının (TDT) kurumsal yapılanmasının güçlendirilmesine yönelik çalışmaların ele alındığını bildirdi.

Fidan, 10. TDT Zirvesi'nin kasımda Kazakistan'da düzenleneceğini hatırlatarak, Kazakistan'ın zirve vesilesiyle teşkilatın dönem başkanlığını üsteleneceğini anlattı.

Uluslararası ve bölgesel meselelerin ele alındığını belirten Fidan, "Güncel meselelere yönelik bakış açılarımızın uyuştuğunu memnuniyetle tespit ettik." değerlendirmesinde bulundu.

Fidan, görüşmede uluslararası ve bölgesel örgütlerle işbirliğinin derinleştirilmesi konusunda mutabık kalındığını ifade etti.

"Bu hain örgüte (FETÖ) karşı hep beraber uyanık olmamız gerekiyor"

Türkiye'nin Kazakistan'ın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini desteklediğinin altını çizen Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da geçen yılki ziyaretinde bunu en kuvvetli şekilde dile getirdiğini vurguladı.

Fidan, Türkiye'nin Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in liderliğinde yürütülen reform çalışmalarını yakından takip ettiğini ve desteklediğini belirterek, "Diğer konularda olduğu gibi bu konularda da kardeş Kazakistan’ın yanındayız." dedi.

Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile mücadele konusunda atılması gereken adımların da görüşüldüğünü kaydeden Fidan, "Bu sinsi terör örgütünü gayet iyi tanımaktayız. Türkiye'de ve diğer ülkelerde devleti ele geçirmek için neler yaptıklarını, hangi metotları kullandıklarını ve kimlerin taşeronluğunu yürüttüklerini biliyoruz. Bu hain örgüte karşı hep beraber uyanık olmamız gerekiyor. Bu hususta da gereken tüm desteği vermeye hazırız." diye konuştu.

Fidan, son 30 yılda Türkiye ve Kazakistan'ın güçlü ve güvenilir işbirliği yürüttüğüne işaret ederek, bu amaçla daha fazla çalışmayı sürdüreceklerini vurguladı.