Kültür-Sanat

Kanun Hükmü'nün yönetmeni Demirci'den Altın Portakal'a "sansür" davası

27 Eylül 2023 20:28

Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde belgesel seçkisinden çıkarılan 'Kanun Hükmü' filminin yönetmeni Nejla Demirci, kararın iptali ve yürütmenin durdurulması için dava açtı.

60'ncı Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin Ulusal Belgesel Film Yarışması'ndan çıkarılan "Kanun Hükmü" filminin yönetmeni Nejla Demirci, kararın iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle, festivali düzenleyen Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne dava açtı.

Gazete Duvar'dan Ceren Deniz'in haberine göre, Antalya İdare Mahkemesi'ne sunulan dava dilekçesinde, Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne 30 bin liralık manevi tazminat cezası verilmesi ve belgeselin seçkiden çıkarıldığı 22 Eylül’den itibaren tazminata faiz işletilmesi talep edildi.

TIKLAYIN - Altın Portakal'da "KHK sansürü": İhraç edilenleri anlatan belgesel seçkiden çıkarıldı, yönetmen AYM kararını gösterdi

TIKLAYIN | 27 filmin yönetmen ve yapımcılarından 'Kanun Hükmü' kararı: Film eklenene kadar Altın Portakal'da yer almayacaklar

Filmin yönetmeni Nejla Demirci'nin avukatı Ergin Cinmen tarafından mahkemeye sunulan dilekçede, Ulusal Belgesel Film Yarışması'na seçilen 8 filmden biri olan ‘Kanun Hükmü’nün tüm aşamalardan geçtikten sonra seçkiye alındığı belirtildi. Festivale günler kala filmin yarışmadan çıkarılmasının idari ve hukuki bir dayanağının olmadığı gerekçesiyle şikayetçi olduklarını aktaran Cinmen, "Kanun Hükmü belgeselinin yarışmadan çıkarılması hukuka aykırıdır" dedi.

TIKLAYIN | “Kanun Hükmü” belgeselinin Altın Portakal Film Festivali’nin seçkisinden çıkarılmasına tepki olarak jüri üyeleri görev bıraktı

Cinmen, sansür tartışmalarına konu olan filmle ilgili de şunları söyledi:

"Belgesel Muğla'nın Bodrum ilçesinde geçmektedir. Belgeselde çok özet olarak 15 Temmuz 2016 tarihinde ülkemizin yaşadığı Türk Silahlı Kuvvetleri içinde örgütlenmiş bir cuntanın neden olduğu katliam sonucunda ülkemizde ilan edilen Olağanüstü Hal rejimi sürecinde KHK ile işlerinden olan insanlarımızın dramı anlatılmaktadır."

AYM'den "ifade özgürlüğü" kararı

Cinmen, Kanun Hükmü belgeselinin festivalden önce geçirdiği hukuki süreci de şöyle özetledi:

“Belgeselin kahramanı olan öğretmen, tek başına eline bir pankart alarak, Bodrum Belediye Meydanı'nda KHK hükümleri nedeniyle uğradığı mağduriyeti ifade etmeye çalışıyor. Necla Demirci’nin, öğretmenin bu tek başına eylemini bir belgesel haline getirme çabası, Bodrum Kaymakamlığı tarafından engellenince, Muğla İdare Mahkemesi'ne dava açtık. O davanın reddinden sonra Anayasa Mahkemesi'ne yapmış olduğumuz bireysel başvuru, ifade özgürlüğü ihlali olarak karara bağlandı. Anayasa’nın 27'inci maddesi ışığında 26'ncı maddede yer alan ifade özgürlüğünün ihlaline karar verildi. Anayasa Mahkemesi kararı okunduğunda çağdaş Türkiye'de nasıl bir ifade hürriyetinin ve nasıl bir bilim ve sanat hürriyetinin olması gerektiği anlaşılmaktadır.”

TIKLAYIN - Zeki Demirkubuz da filmi Hayat'ı Altın Portakal'dan çektiğini açıkladı

Ne oLmuştu?

Yönetmen Nejla Demirci, Kanun Hükmü/Decree başlıklı belgeselin Altın Portakal'da yarışma seçkisinden "yargı sürecinde" iddiasıyla çıkarılmasını protesto etti. Durumu "belgesel sinemaya karşı darbe" olarak niteleyen yönetmen, festival yönetimini suçladı.

Yönetmen Nejla Demirci, "Kanun Hükmü/The Decree" belgeselinin 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin Ulusal Belgesel Yarışma Seçkisinden kaldırılmasını protesto etti.

Demirci, uygulamayı "hukuksuzluk" olarak niteleyerek, festival yönetimini sansürle suçladı. Sosyal medya hesabından açıklama yayımlauan Demirci, yaşananların "belgesel sinemaya bir darbe" olduğunu söyledi.

Kanun Hükmü/The Decree başlıklı belgeselin yönetmeni Demirci, açıklamada şunları kaydetti:

"Kanun Hükmünde Kararnameler ile kamu görevinden çıkarılan doktor Yasemin ve öğretmen Engin'in ihraç sonrası gösterdikleri mücadeleyi anlatan KANUN HÜKMÜ/ THE DECREE belgeselimiz ani bir karar ile 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin Ulusal Belgesel Yarışma Seçkisinden kaldırıldı. Doktor Yasemin Demirci ve öğretmen Engin Karataş hakkında kesinleşmiş herhangi bir yargılama söz konusu değilken festival mazeret olarak belgeselin bir karakterinin yargı sürecinde olduğunu iddia ediyor.

AYM'nin tazminat kararı

Belgeselimiz henüz yapım aşamasındayken yapımı yasaklanmış ve bu sebep ile yargıya başvurmuştuk. Nihayetinde AYM eserimi ifade özgürlüğü, bilim ve sanat özgürlüğü çerçevesinde değerlendirdi ve tarafıma tazminat ödenmesine karar verildi. Sinema faaliyetini topluma aktarmak için yola çıkmış bir festivalin 60. Yılında doğru olmayan ve dahi doğru olsa bile kendisini ilgilendirmeyen bir yargı süreci işten ayrılma işleminin hukuka aykırılığı ile ilgilidir.

Belgeselin konusu ise sivil direniş ve mücadele örneğidir. Mahkeme üzerinde belgesel filmin hiçbir baskı etkinliği yokken KHK ile öğretmeni işten çıkaran yönetimin fiili baskısı vardır. Filmin kaldırılma gerekçesi aldatmacadır, mahkemeyi etkileme potansiyeli mevcut iktidarda fazlasıyla vardır, filmler sadece toplumu bilgilendirme amaçlıdır.

Bu yaşanan hukuksuzluk, açık seçik sansürün muhatabı sanat özgürlüğünden yararlanması gereken Türkiye toplumudur. Hukuk, demokrasi isteyen Türkiye toplumu mağdur edilmiştir. Bu yaşanan Belgesel Sinemaya bir darbedir. Bunun sorumlusu Antalya Altın Portakal Film Festivalidir."

Altın Portakal ne demişti?

Yazılı açıklama yapan Antalya Altın Portakal Film Festivali Yönetmeni Ahmet Boyacıoğlu, Ulusal Belgesel Film Yarışması bölümüne seçilen "Kanun Hükmü" filminde yer alan kişininyargı sürecinin devam ettiği saptadıklarını öne sürmüştü.

Yargı süreci bitene kadar filmin festivalden çıkarıldığı duyuran Boyacıoğlu, "Bu nedenle yargıya intikal etmiş bir konuda yargılama sürecini ve tarafsızlığını etkilememek adına filmin bu yılki seçkiden çıkarılmasına karar verilmiştir. Biz; sinemanın bağımsızlığına, sanatçıların fikirlerini özgürce yansıtabilmesi gerektiğine yürekten inanıyoruz. Belgeselde yer alan kişi ile ilgili yargı süreci tamamlandıktan sonra Film, Antalya’da gösterilecektir" demişti.

Jüriler görev bıraktı, yönetmenler filmlerini çekti

60. Antalya Altın Portakal Film Festivali'ne katılan 27 filmin yönetmen ve yapımcıları ortak bildiri imzalamış, "Kanun Hükmü filmi, ulusal belgesel yarışmasındaki yerini alana dek filmlerimizle festivalde yer almayacağımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz" dedi. Zeki Demirkubuz da filmi Hayat'ı Altın Portakal'dan çektiğini açıkladı.

Daha önce de Kanun Hükmü belgeselinin festival seçkisinden çıkarılmasına tepki olarak jüri üyeleri görev bırakmıştı.