Politika

Meclis'te "kamuda tasarruf" tartışması: Paket, 22 yılda kamudaki israfın bir itirafı niteliğinde

"Bugün bu tasarruf tedbirlerini alma mecburiyeti 22 yıllık AK Parti iktidarının bir neticesidir. 140 milyar dolar borçla alınmış bu ülke, 500 milyar dolar borcun eşiğine getirilmiştir"

14 Mayıs 2024 22:06

TBMM Genel Kurulu, Meclis Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder başkanlığında toplandı. Siyasi parti gruplarının, Meclis Başkanlığına sunduğu önergeler bölümünde İYİ Parti'nin, 'Kamuda İsrafın Boyutlarının Araştırılması' başlıklı önergesinin görüşüldüğü sırada milletvekilleri arasında, 'tasarruf' tartışması çıktı.

AKP Grubu adına söz alan Kayseri Milletvekili Şaban Çopuroğlu, "Konuşmamı hazırlamadan önce, 'Muhalefet ne diyecek?' diye düşündüm. Gördüğüm şu ki muhalefet süreçten memnun, tasarruf tedbirlerinin yerinde olduğunu söylüyorlar. Ucundan, sağından solundan ufak tefek detayları izah etmek durumunda kalıyorlar. Bu çerçevede, yapılan işin doğru olduğunu bir kez daha buradan ifade etmek istiyorum. Dün itibarıyla, Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet Yılmaz Bey’in ve Bakanımız Sayın Mehmet Şimşek Bey’in yaptığı açıklamayla, Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketimizi ayrıntılarıyla beraber kamuoyuyla paylaştık. Vatandaşlarımız tarafından bize geri dönüşler gayet güzel, memnuniyet verici" diye konuştu.

DEM: Tasarruf tedbirlerini desteklediğimiz yok

Çopuroğlu'nun, 'Muhalefet tasarruf tedbirlerinin yerinde olduğunu söylüyorlar' sözü üzerine söz alan DEM Parti Grup Başkanvekili Sezai Temelli, "Bir kere tasarruf tedbirlerini desteklediğimiz filan yok. Bunun tamamen bir göz boyaması olduğunu, bununla tasarruf sağlanamayacağını, esas tasarrufun yapılması gereken yerleri görmediklerini defalarca zaten dile getirdik. Hala depremden bahsediyorlar. Deprem için hatırlamaları gerekiyor çünkü sürekli olarak halkı yanıltmaya devam ediyorlar. Burada depremle ilgili ek bütçe yapıldı. Onun bütçesi yapıldı, onun kaynakları da bu Meclis tarafından geçti zaten. Şimdi hala depremi nasıl bahane ediyorsunuz? 'Pandemi' diyor üzerinden 4 yıl geçmiş. Dolayısıyla tasarruf tedbiri diye dile getirdikleri şeylerin bahanelerinin bile karşılığı söz konusu değil. Ama bu paketin bir itiraf niteliğinde olduğu bir gerçeklik" ifadelerini kullandı.

Saadet: Maddeler yetersiz

Tasarruf tedbirlerinin sonuç olduğunu belirten Saadet Partisi Grup Başkanvekili İsa Mesih Şahin, "Sebepleri doğru tespit etmemiz ve sebeplerini kabul etmemiz gerekir. Tasarruf tedbirlerini yetersiz bulduğumuzun altını çizdik. Ebette ki tasarruf tedbirlerine başvurulmuş olması olumlu bir adımdır ama başvurulan maddeler yetersizdir dedik" diye konuştu.

Çopuroğlu, milletvekillerinden gelen açıklamalar üzerine bir kez daha söz alarak, "Ben muhalefeti bu süreçle alakalı memnuniyetlerini ifade ettikleri için övdüm. Yalnız, defterdarlık ile vergi dairesi başkanlığının aynı binaya taşınmasının neresi yanlış. Kamuda alınacak taşıtların yerel taşıt olmasının, yerli taşıtlar olmasının neresi yanlış? 3 yıl yeni bina kiralanmayacak olmasının neresi yanlış? Tasarruf tasarruftur. Ucundan kıyısından ısrarla takmış muhalefet: '22 yıldır, 22 yıldır.' Elhamdülillah, 22 yıldır iktidarız, daha da çok iktidar olacağız inşallah. Ama özellikle ve özellikle şunu söylemek istiyorum: Tasarrufun A’sı B’si olmaz, hepiniz de aynı kanaattesiniz, bunu lütfen kabul edin. Biz anlatıyoruz bunun doğru olduğunu, siz etrafından dolaşarak kabul ediyorsunuz" ifadelerini kullandı.

İYİ Parti: 22 yıllık AK Parti iktidarının bir neticesi

Çopuroğlu'nun açıklamaları üzerine AKP'li ve muhalefet milletvekilleri arasında karşılıklı atışmalar yaşanırken, İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez, "Bugün bu tasarruf tedbirlerini alma mecburiyeti 22 yıllık AK Parti iktidarının bir neticesidir. 140 milyar dolar borçla alınmış bu ülke, 500 milyar dolar borcun eşiğine getirilmiştir. Bu süre içerisinde bu ülkenin nesi var nesi yoksa satılmıştır ve gelecek garantili projelerle bu ülkenin istikbali ipotek altına alınmıştır. Bugünkü konuşmamda açıkça ifade ettim. Bakın, sadece İstanbul Havalimanı’nın 1 milyar 195 milyon euroluk kirası, 20 yıl ötelenmiş. Yani tasarruf tedbirlerinin yarısı kadar. Dolayısıyla, evet, tasarruf şart ama tasarruf bir kültürdür, bir anlayıştır ve bunun devam etmesi gerekir" diye konuştu.

İYİ Parti Aydın Milletvekili Ömer Karakaş da grup önerisine ilişkin şunları söyledi:

"Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi yıllardır süregelen kamudaki israfın bir itirafı niteliğindedir. Eksik ve yanlışlar olmakla beraber doğru gördüğümüz bir uygulamadır. Maalesef yıllardır kamuda israf had safhaya ulaşmış, ekonomimizi sıkıntıya sokmuştur. Burada belirtilen maddelerden özellikle memurlarımızın servislerinin kaldırılması bize göre doğru bir uygulama değildir çünkü bu bir tasarruf değildir. Böyle bir durumda birçok çalışan memurumuz kendi araçlarıyla işe gelmek zorunda kalacak, bu benzin tüketimi açısından ülke ekonomisine bir israftır. Beraberinde ciddi bir trafik yükünü de birlikte getirecektir. Bürokratların israf ve savurganlıklarının hüküm sürdüğü kamuda dar gelirli memurlardan kısılarak tasarruf tedbirlerine gitmek doğru bir uygulama değildir.

Burada yapılması gereken şudur; bakan ve bakan yardımcıları dışında kamudaki bütün bürokratların makam arabalarını iptal edip bunların şoförlerini de uygun görülen yerlerde kaydırarak değerlendirmek gerekmektedir. Bürokratların aldığı yönetim kurulu ücretleri ile ilgili bir sınırlandırma getirmiştir, bu da doğru bir uygulamadır. Teke düşürmüşlerdir ancak bununla ilgili üst sınır belirlemesi yapacağız demişlerdir. Bununla ilgili de ciddi bir muğlaklık vardır. Üst sınır belirlemesi nedir? Yani 250 bin lira bir bürokratın maaşı 200 bine mi düşecek? Burada somut belirlemeler yapılması lazım. Kamu kurum ve kuruluşları uzun yıllardır bina kiralıyor. Bizim devletimize ait yerlerimiz varken, binalar yapabilecek durumdayken yandaşlara peşkeş çekebilmek için fahiş fiyatlarla hep binalar kiraladık. Siz bile kirada otururken ev almak istersiniz ki daha ekonomik bulursunuz."

"Ana rahmine düşmemiş çocukların bile geleceğini sattınız"

CHP Grubu adına konuşan Konya Milletvekili Barış Bektaş da şunları kaydetti:

"Bu ülkenin nimetlerinden siz yararlandınız, denizi siz tükettiniz ama vatandaşın üç kuruş birikimine de göz dikerek tasarruf etmek peşindesiniz. Enflasyon her geçen gün tırmandığı halde, geçim sıkıntısı arttığı halde, KPSS'ye hazırlanan gençler memur olmaya çalışıyor ama siz onların hayalini çalarak tasarruf yapmak istiyorsunuz. İnşa ettiğiniz Saray'da her gün 35 milyon harcanıyor ama siz diyorsunuz ki 'gelin personel taşıyan servisleri ortadan kaldıralım.' Milletin çocuklarına servis yok ama kamuda 125 bin makam aracı var. Siz Cumhuriyet'in bütün kazanımlarını sattınız, Türk milletinin geçmişini 85 milyar dolarlık özelleştirmeyle yok ettiniz. Ana rahmine düşmemiş çocukların bile geleceğini sattınız, şimdi bize kemer sıkın diyorsunuz. Biz buna şiddetle itiraz ediyoruz."

"Kamuda israfın hiçbir açıklaması olamaz"

İYİ Parti'nin grup önerisi üzerine söz alan Saadet Partisi Grup Başkanvekili Bülent Kaya da tasarruf hedefini eleştirerek, şöyle konuştu:

"İtibardan tasarruf olmaz, herkes bizi kıskanıyor diyen AKP'nin 22 yıllık har vurup harman savuran ekonomik yaptırımlarını görünce, AKP için son derecede büyük bir adımdır. Tasarrufu artk gündeminize almış olmanız önemli ve kıymetlidir. Dün atmadığınız her adım fakir, fukaranın malına el uzatmanızdır, haram işlemiş olmanızdır. Kamuda israfın hiçbir açıklaması olamaz. Nasıl balık baştan kokuyorsa tasarruf da baştan başlar."

Ancak İYİ Parti tarafından verilen 'Kamuda israfın boyutlarının araştırılması' grup önerisi Genel Kurul'da reddedildi. 

Kamuda Tasarruf Paketi'nde neler var?

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, pakette yer alan maddeleri açıkladı:

- "Yeni araç satın alma ve kiralamayı 3 yıl süreyle durduruyoruz. Mevcut taşıt kiralama sözleşmeleri izin alınmadan yenilenmeyecek.

- Bütçe dışı kaynaklardan taşıt kullanımını da çok sıkı kural ve izne tabi tutuyoruz. Yabancı menşeli araç kullanımını sonlandırıyoruz. Mevcutların sözleşmelerinin sona ermesi gerekecek.

- İhtiyaç fazlası olan ekonomik ömrünü tamamlamış olan taşıtları tasfiye edeceğiz. Savunma ve güvenlik hariç kamuda personel servis hizmetini sözleşme bitiminde sonlandırmayı hedefliyoruz.

- Yeni bina alımı ve yapımını 3 yıl süreyle durduruyoruz. Yeni bina kiralanmasına izin vermeyeceğiz, mevcut kiralamaları sonlandıracağız. Yeni lojman ve sosyal tesis alımı, yapımı ve kiralanmasını süresiz olarak kaldırıyoruz. Mevcut sosyal tesisleri ekonomiye kazandıracağız. Lojman kiralarını ve sosyal tesis ücretlerini rayiç bedelleri dikkate alarak gözden geçireceğiz.

- Kamu istihdamında birinci husus 3 yıl boyunca emekli olanlar kadar yeni personel istihdamı sağlayacağız. Açıktan atama izinleri bütçe kanununda belirlenecek. Destek personel sayısını belli bir program dahilinde azaltmayı hedefliyoruz.

- Kamu çalışanlarının aldığı yönetim kurulu ücretlerine sınırlama getiriyoruz. Mevcut mevzuata göre sadece bir yerden YK ücreti alıyor. YK ücretlerine üst sınır getireceğiz. Bütün bu hususlar yasal düzenleme gerektiriyor, Meclis'in takdirinde olan hususlardır.

- İdari yapılanmada etkinliği esas alacak kapsamlı çalışmayı başlatıyoruz. Kamuda yeni kurumlar kurulmasının önüne geçilecek, mükerrer yapılanmaları önleyeceğiz.

- Birçok ilimizde HMB'nin defterdarlık ve vergi daireleri var. Etkinlik için bu ikisini birleştireceğiz ve milletimize daha iyi hizmet sunacağız. İki birimi birleştireceğiz.

- Hizmet içi eğitimler kamu tesislerinde yapılacak. Yurt dışı geçici görev harcamalarını sınırlandırıyoruz. Bu kaleme başka ödeneklerden aktarım yapılamayacak.

- Enerji ve atık yönetimi önemli bir alan. Enerjide dışa bağımlılığımızın olduğu malum. Kamuda enerji verimliliğini artıracağız.

- Haberleşme ve iletişim giderlerinde dijitalleşme yoluyla tasarrufa gidiyoruz. Elektronik yazışmaya geçişi yaygınlaştırıyoruz. Kurumsal arşivleri elektronik ortama taşıyoruz.

- İlk olarak 2024 yılı temsil ve tanıtma ödeneklerinde yüzde 25 kesinti yapıyoruz. Devam eden yıllarda kesintili ödeneği baz alacağız. Uluslararası bayramlar hariç gezi ve kokteyl düzenlenemeyecek. Zorunlu haller hariç mobilya, ofis donanımı gibi demirbaş alımlarını 3 yıl süreyle durduruyoruz. Makine ve teçhizatlar ekonomik ömrünü tamamlamadan elden çıkarılamayacak. Kamu alımlarını DMO yapacak.

- Bu sene için deprem ve zorunlu harcamalar hariç mal ve hizmet alım ödeneklerinde yüzde 10, yatırım ödeneklerinde yüzde 15 kesintiye gidiyoruz. Tek seferlik gelirlere dayalı kalıcı harcama yatırımı yapılamayacak. Bu sene hiçbir bakanlık ödeneklerini bu çerçevede aşamayacak. Biz kendilerine ilave ödenek vermeyeceğiz.

- 2024 yılında bütçedeki bütün harcama alanlarını gözden geçireceğiz. Verimsiz olanları sonlandıracağız.

- Kamu yatırımlarında da önceliklendirmeye gidiyoruz. Yatırım ödeneklerindeki yüzde 15'lik kesintiyi öncelikli alanlara kanalize edeceğiz. Fiziki ilerlemesi yüzde 75'e ulaşan yatırım projelerini, Kahramanmaraş ve Hatay depremi sonrası planlanan projeleri önceliklendireceğiz."