Bilim / Teknoloji

İnsan beyninin, "göz açıp kapayıncaya" kadar "sahte" anı üretebildiği keşfedildi

10 Nisan 2023 18:35

Yeni bir araştırmada, insan beynininin, "göz açıp kapayıncaya kadar sahte anı üretebildiği" ortaya kondu.

Science Alert sitesinin haberine göre, Amsterdam Üniversitesi'nden bilim insanlarının öncülüğünde yapılan deneylerde, "PLOS One" dergisinde yayımlanan araştırmaya katılan 534 kişiye, Latin harflerinin gerçek ve aynada yansıtılmış (C ve Ɔ) şekilleri gösterildiğinde, insanların yansıma harfi gerçek haliyle hatırlamaya yatkın olduğu tespit edildi.

Araştırmada, bazı katılımcıların hafızasını karıştırmak amacıyla rastgele harfler gösterilmesinden sonra tüm katılımcılardan, ilk gösterilen harfi tekrar söylemeleri istendi. İlk harfin gösterilmesinden yaklaşık yarım saniye sonra katılımcıların neredeyse yüzde 20'sinin istenen harf hakkında sahte bir anı ürettiği belirtilen araştırmada, 3 saniye sonra da bu miktarın yüzde 30'a yükseldiği belirtildi.

"Normal yazılmış şekillerinde görmeyi bekliyorlar"

Araştırmada, katılımcılara harfler yansıtılmış şekliyle gösterildiğinde, insanların göz açıp kapayıncaya kadar yansıtılmış harfi, gerçek bir harf olarak hatırlama olasılıklarının daha yüksek olduğu ortaya kondu. Uzmanlar, insan beyninin görmeyi beklediği şeylere göre anılarını "sahte anılarla" değiştirdiğini ve katılımcıların, Latin harflerine aşina olması dolayısıyla beyinlerinin gösterilen harfleri yansıtılan halleriyle değil normal yazılmış şekillerinde görmeyi beklediklerini kaydetti.

"Hafıza görmeyi beklediğimiz şey tarafından şekilleniyor"

Deneylerde, rastgele düz ve yansıtılmış harfler gösterildikten sonra katılımcılara 1'den 4'e kadar anılarına ne kadar güvendikleri soruldu. Katılımcılar, cevaplarına güvendiklerini belirtti. Böylece katılımcıların cevaplarının aslında yanlış tahminler değil, "sahte anılar" olduğundan emin olundu.

Araştırmanın yazarları da, "kısa süreli hafızanın her zaman az önce algılanan şeyin doğru bir temsili olmayabildiği ve hafızanın aslında görmeyi beklediğimiz şey tarafından şekillendiğine" dikkat çekti. (AA)