Koronavirüs salgınının kontrolden çıkmasıyla birlikte lokanta, restoran ve kafe gibi işletmelerin kapatılması sonucu yüzbinlerce çalışan gelirini kaybetti. Aileleri ile birlikte milyonlarca insanı etkileyen uygulamanın ne zaman biteceği ise bilinmiyor. İktisatçı Ege Cansen, konuya ilişkin olarak, devletin kaynak yaratmasını ve milli geliri ortak dağıtması gerektiğini söyledi.
"Bizim milli gelirimiz düşük denilse de, ne kadar düşük olursa olsun ortak dağıtılmalı" diyen Ege Cansen, Hazine'nin tahvil çıkarabileceğini ve bu tahvillerin Merkez Bankası tarafından satın alınarak para kaynağı yaratılabileceğini, bunun da gelirini kaybeden vatandaşlara verilebileceğini kaydetti.
"Devletin parası yoktur, halkın parası vardır"
Devletin çalışma mekanizmasını bir emme basma tulumbaya benzeten Cansen, şöyle konuştu: "Tulumbalar demirden yapılır. Suyu topraktan çeker, çektiği suyu diğer yerlere basar. Devlet böyle bir şeydir. Hatta bu devlet kendisi bir su tüketicisidir. Hatta devlet bir külfettir. Devletin parası yoktur, halkın parası vardır esas olarak. Devlet zorla para toplayan kurumdur. Vergisini ödemeyeni hapseder. Demek ki devlete ‘Bu kadar hizmet sektöründe çalışan işsiz kaldı, ver bunları' deniyorsa, birilerinden al bunlara ver deniyordur. Bu çok meşrudur. Buna da iktisat dilinde milli gelirin yeniden dağılımı denir."
"Hazine tahvil çıkarır, Merkez Bankası alır ve para yaratılmış olur"
Sözcü gazetesinin haberine göre; milli gelirin iktisaden de dağıtılmasının doğru olduğunu ifade eden Cansen, "Bırakalım işin beşeri ve sosyal tarafını, iktisadi taraf olarak talep noksanlığı doğuyor. Geliri olmayan insanlar piyasadan çekiliyor. Halbuki ekonominin çarklarını müşteri çevirir. Bunu devlet yapmalıdır. Hangi yolla? İlk akla gelen dolaylı ve doğrudan vergileri artırarak. Ancak bugünler için bu geçerli değildir. Borç yaratılmalıdır. Hazine tahvil çıkarır, Merkez Bankası alır bunu ve para yaratılmış olur. Gelirsizlik ödeneği olur" diye konuştu.
"Enflasyon yaratması mümkün değil"
Devletin vergi dışında tahvillerle kaynak yaratmasının enflasyon yaratmayacağını söyleyen Ege Cansen, enflasyonda sadece bu paraya bakılmaması gerektiğini belirtti.
"Türkiye'nin derdi iç değil, dış borçlanmadır. Deniliyor ki para dövize gider. O zaman o problemin köküne gidelim" diyen Cansen, enflasyon konusunda ise şu ifadeleri kullandı: "ABD ve Japonya en fazla devlet tahvili çıkaran ülkeler. Ama bunlarda enflasyon yok. Demek ki enflasyon işi düz mantıkla çözülecek iş değil. Orada başka etkiler var. Bu tahviller tasarrufu olanlara da satılabilir. En kötü ihtimal satılamazsa ABD'nin ve Japonya'nın yaptığı gibi Merkez Bankası satın alır."
