Gündem

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gökçe: Büyük Marmara Depremi'nin eli kulağında, az zamanda çok ve büyük işler yapmak zorundayız

"Deprem değil, bina öldürür"

14 Mart 2023 09:55

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı, şehir plancısı Dr. Buğra Gökçe, “Bir kum saati ile yarışıyoruz. Büyük Marmara Depremi’nin eli kulağında. Deprem değil, bina öldürür. Yapı stoğumuzu iyileştirmek için çok vaktimiz yok. Yüzbinlerce canımızı bir kez daha 'Sesimi duyan var mı?' diye sorarken bulmamak için atmamız gereken çok adım var” dedi. Gökçe, İstanbul'da aldıkları deprem önlemleri kapsamındaki tekliflerinin kabul edilmesi halinde asma katlara yasak geleceğini, dükkân, işyeri ve benzeri kullanımların birleştirilmesi veya ayrılması gibi yapının taşıyıcı sistemini etkileyen her türlü imalat bundan sonra yapı ruhsatına tabi tutulacağını duyurdu.

Gökçe, BirGün’de kaleme aldığı yazıda, "Türkiye bir deprem ülkesi, nüfusumuzun yüzde 71’i deprem riski olan bölgelerde yaşıyor. Hazırlık yapmamız, şehirlerimizde deprem güvenliğini artırmamız, yapı stoğumuzun da dayanıklılığını çok yüksek bir seviyeye çıkarmamız lazım" düşüncesini dile getirdi.

Gökçe'nin yazısından satır başları şöyle:

"Yaşanan deprem sonrasında konteyner ihtiyacının ne kadar büyük olduğu malum. Depremden hemen sonra başlayan bu ihtiyacı karşılamak için 100 adetten fazla bağımsız bölüm bulunan veya 2000 metrekareden büyük parsellerde deprem konteyneri konulmasını zorunlu hale getiriyoruz. Aynı şekilde Deprem Toplanma Alanı, meydan ve park olarak belirlenmiş alanlarda tuvalet, kanalizasyon, foseptik, temiz su vb. temel ihtiyaçların altyapı imalatlarının tesis edilmesini de zorunlu kılıyoruz. Böylelikle muhtemel bir depremden sonra halkımızın ihtiyaç duyacağı bazı temel hizmetleri karşılayacak bir stok üreteceğiz.

6 Şubat depreminde gördüğümüz önemli bir soruna daha müdahale ediyoruz. Teklifimizin kabulüyle dükkân, işyeri ve benzeri kullanımların birleştirilmesi veya ayrılması gibi yapının taşıyıcı sistemini etkileyen her türlü imalat bundan sonra yapı ruhsatına tabi tutulacak, bu yapılar periyodik bir şekilde denetlenecek ve tadilat ruhsatı düzenlemesi zorunlu olacak.

12 Ağustos 2001 tarihinden önce yapılmış olan yapıların Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği şartlarına uygun hale getirilmemiş olanlarına yapı kullanma izin belgesi verilmesini yasaklıyoruz. Yapı kullanma izni olan yapılardaki sonsuz denetimsizliği de ortadan kaldıracağız. Teklifimizin yürürlüğe girmesi halinde yapı kullanma izni verilen yapıların her 5 yılda bir ruhsat ve eklerine uygunluğu Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar çevresinde denetlenecek, böylece yapılarımızın güvenli olduğundan emin olacağız. Artık asma kat (yumuşak kat, kısa kolon etkisi) yasak olacak. Çıkma yapılamayacak. 2 kat sonrası tüm binalarda bodrum kat zorunlu olacak. Daha çok detayı olan önemli bir çalışma…

Riskli yapıların yenilenmesi uzun süren ve maliyetli bir yöntem. Belli risk grubundaki yapıların yenilenmesinin mümkün olmadığı hallerde, kısmen güçlendirilmesi, yapı stoğumuzun daha dirençli, depreme daha hazır hale getirilmesi anlamında son derece akılcı bir yöntem olarak görünüyor. Ülkemizde ilk kez 'güçlendirme yönetmeliği' hazırlayarak Büyükşehir Belediye Meclisi’ne sunmamız da bu yüzden…

Sonsuz vaktimiz yok. Az zamanda çok ve büyük işler yapmak zorundayız. Yerel yönetimlerin yapı güçlendirilmesine destek olmak için bir mevzuata da kavuşması gerekiyor. Bu nedenle İstanbul Yapı Güçlendirme Yönetmeliği’ni hazırladık. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin onayına sunulan yönetmeliğin kabulüyle riskli olduğu belirlenen ve güçlendirmeye uygun yapılarda talep edilmesi halinde kısmi veya tamamen güçlendirme izni vermek mümkün olacak. Güçlendirme hesap ve projeleri Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ve ilgi standartlara uygun olarak statik proje mükellefince hazırlanacak, güçlendirme imalatlarının kontrolü yapı denetim kuruluşlarınca yapılacak, güçlendirme izni alan yapılar çıkartılacak İstanbul Bina Kontrol ve Muayene Esasları doğrultusunda ilgili idarece 2 yılda bir kontrol edilecek. Böylelikle İstanbul’umuzdaki yapı stoğunun riski de azaltılacak.

'İtimat kontrole mani değildir'. Yapı stoğumuzun sağlığı sürekli denetime ve denetimin kalitesine bağlı. İstanbul Bina Muayene ve Kontrol Esasları Çalışması ile denetim kalitemizi günün ihtiyaçlarına uygun bir seviyeye çıkarıyoruz. Çalışmanın yürürlüğe girmesi ile İstanbul’daki tüm yapılar 5 yılda bir kontrol edilecek, kontrolü yapılan binaların girişine de sertifika asılacak. Kontrol sonrasında riskli olduğu tespit edilen ve acil güçlendirilmesi gereken binalar da sarı etiket ile işaretlenerek ilgili sürecin başlaması sağlanacak."