Sağlık

“HIV vakalarında artış var”: İşte 4 soruda en çok merak edilenler

25 Mayıs 2025 08:22

Güncelleme: 25 Mayıs 2025 08:54

Türkiye’de HIV’li sayısı son 10 yılda 4 kat arttığı belirtiliyor. Enfeksiyon Hastalıkları, Klinik Mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Hayat Kumbasar, “20 yıl önce yıllık yeni vaka sayısı beş yüzleri geçmezken bu sayının son 6-7 yıldır 5-6 binlere çıktığını, en az 10 kat arttığını ve son vaka sayılarına bakarak katlanarak artmaya da devam edeceğini söyleyebilirim” diyor.

Uzmanlar HIV Testi Farkındalık Haftasında HIV’e dair tüm merak edilenleri 4 soru altında açıkladı.

Hürriyet yazarı Fulya Soybaş’ın aktardığına göre, Pozitif-iz Derneği Kurucu üyesi Çiğdem Şimşek ve Prof. Dr. Hayat Kumbasar’ın sorulara yanıtları özetle şöyle:

Cinsiyet olarak kadınlar da mı yoksa erkeklerde mi daha sık görülüyor? 

“Erkeklerde görülme oranı yüzde 75-85, kadınlar yüzde 15-20 bandında. Erkekler içinde ‘erkeklerle seks yapan erkekler’ (MSM) de var. Ancak HIV, sadece belirli bir gruba indirilemeyecek kadar yaygın; toplumun her kesiminden, her yaştan insanda görülmekte. Kadınlarda seks çalışanlarında daha sık görüldüğü gibi yanlış bir düşünce var. Oysa enfeksiyonun görüldüğü kadınların yüzde 90’ı evli ve tek eşli. Genelde eşlerinden bulaşıyor.”

HIV nasıl bulaşıyor?

“Yüzde 95, korunmasız her tip cinsel temasla bulaşan bir enfeksiyon. Bunun dışında kan nakli, enjektör paylaşımı, steril olmayan tıbbi ekipman kullanılması gibi kan yoluyla ve gerekli önlemler alınmadığı takdirde HIV pozitif bir anneden, doğum sırasında veya emzirme yoluyla bebeğe de bulaşabilir.”

Tedavi çözüm getiriyor mu?

“HIV pozitif bireyler tedavi aldıkları, bu tedaviyi düzenli sürdürdükleri sürece ve de tedavide 6 ay sonunda hedeflenen sonuca ulaşıldığında HIV’i artık cinsel yolla bulaştırmaz olurlar. ‘B eşittir B.’ ‘Belirlenemeyen eşittir Bulaş(tır)mayan’ diyoruz buna. Bu kişiler, evlenebilir, çocuk sahibi olabilirler. Uzun, kaliteli yaşayabilir ve HIV’i bulaştırmadıkları için sosyal hayatlarına da devam edebilirler.”

HIV testi nerelerde yapılıyor?

“Türkiye’de kamu hastaneleri, toplum sağlığı merkezleri ve bazı üniversite hastanelerinde HIV testi yapılabiliyor ama buralarda kimlik bilgileri istenebiliyor. Ancak İstanbul, Ankara, İzmir, Eskişehir, Mersin, Diyarbakır ve Bursa’da belediyelere bağlı anonim test merkezleri var. Bu merkezlerde ise kimlik sorulmuyor, test tamamen ücretsiz yapılıyor, danışmanlık hizmeti veriliyor ve sonuçlar da gizli tutuluyor.”