Kontrol altına alınmayan hipertansiyonun ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çeken Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Ekmekci, “Hipertansiyon kalp krizi, kalp yetmezliği ve kalp büyümesi riskini artırır. Yüksek basınç atardamarlara zarar verebilir ve felce yol açabilir. Zamanla böbrek fonksiyonunu da zayıflatır ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Kalp sağlığına uygun bir diyet uygulamak ve akıllı yaşam tarzı seçimleri yapmak hipertansiyon risklerini önemli ölçüde azaltır” dedi.
Prof. Dr. Ahmet Ekmekci, 17 Mayıs Dünya Hipertansiyon Günü dolayısıyla, yüksek tansiyonu olan birçok kişinin, tehlikeli seviyelere ulaşana kadar semptomlar yaşamaması nedeniyle halk arasında "sessiz katil" olarak tanınan hipertansiyon hastalığı hakkında bilgilendirmede bulundu.
Hipertansiyonun ne olduğundan bahseden Prof. Dr. Ekmekci, şöyle konuştu:
“Hipertansiyon, yaygın olarak yüksek tansiyon olarak bilinir, kanın atardamar duvarlarına uyguladığı kuvvetin sürekli olarak çok yüksek olduğu bir durumdur. Zamanla, bu artan basınç kalp ve damar hastalıkları, felç, erken bunama ve böbrek sorunları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Oysa hipertansiyon, dünyada önlenebilir ancak tedavi edilmeyen ölüm nedenleri içerisinde bir numaralı risk faktörüdür.”
"Türkiye'de 20 milyon kişide hipertansiyon var"
Türkiye’de yaklaşık 20 milyon hipertansiyon hastası olduğunun düşünüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Ekmekci, şunları kaydetti:
“Bu kişilerin yarısı tansiyon hastası olduğunu bilmemektedir. Kalan kişilerin yarısı ise tansiyon sorunu olduğunu bilmesine rağmen çoğunlukla ‘bir şey hissetmedikleri’ için tedavi olmamaktadır. Kalanların da yarısı ilaç tedavileri kullanmalarına rağmen hedef tansiyon değerlerine ulaşamamaktadır. Bu da tüm tansiyon hastaları içinde yalnızca yüzde 10-15 civarı hastanın yeteri kadar tedavi olduğunu göstermektedir. Tedavi edilebilen bir hastalık için bu çok acı bir tablo olarak karşımızda durmaktadır.”
"Genetik yatkınlık riski artırabilir"
Prof. Dr. Ekmekci, hipertansiyonun en yaygın nedenlerini şu şekilde sıraladı:
- Genetik etki: Ailenizde yüksek tansiyon varsa, riskiniz daha yüksektir.
- Sağlıksız beslenme: Aşırı tuz, işlenmiş gıdalar ve doymuş yağlar hipertansiyona katkıda bulunur.
- Fiziksel aktivite eksikliği: Hareketsiz bir yaşam tarzı kalbi ve kan damarlarını zayıflatır.
- Aşırı kilo: Aşırı kilolu olmak kalbe ekstra yük bindirir.
- Sigara ve alkol: Tütün ve aşırı alkol alımı kan damarlarını daraltır ve kan basıncını yükseltir.
- Kronik stres: Uzun süreli stres yüksek kan basıncına yol açabilir.
- Tıbbi durumlar: Diyabet, böbrek hastalığı ve hormonal bozukluklar ikincil hipertansiyona neden olabilir.
"Baş dönmesi ve sersemlik görülebilir"
Prof. Dr. Ekmekci, yüksek tansiyonu olan birçok kişinin, tehlikeli seviyelere ulaşana kadar semptomlar yaşamadığını belirtti. Prof. Dr. Ekmekci, semptomlar ortaya çıktığında görülecek şikâyetleri şöyle sıraladı:
- Baş ağrıları, özellikle sabahları,
- Baş dönmesi veya sersemlik,
- Bulanık görme veya görme zorluğu,
- Göğüs ağrısı veya düzensiz kalp atışları,
- Nefes darlığı,
- Burun kanamaları (şiddetli vakalarda),
- Yorgunluk veya kafa karışıklığı.
"Ciddi hastalıklara neden olabilir"
Prof. Dr. Ekmekci, kontrol altına alınmayan hipertansiyonun tetikleyebileceği hastalıkları ise şöyle paylaştı:
- Kalp hastalığı: Kalp krizi, kalp yetmezliği ve kalp büyümesi riskini artırır.
- İnme: Yüksek basınç atardamarlara zarar verebilir ve felce yol açabilir.
- Böbrek hastalığı: Zamanla böbrek fonksiyonunu zayıflatır ve böbrek yetmezliğine neden olabilir.
- Göz hasarı: Retinadaki kan damarlarına zarar vererek görme sorunlarına yol açabilir.
- Demans ve bilişsel gerileme: Beyne giden kan akışını azaltarak demans riskini artırabilir.
- Anevrizma ve aort diseksiyonu: Zayıflamış atardamarlar şişebilir ve potansiyel olarak yırtılabilir.
- Periferik arter hastalığı: Dolaşımı azaltır ve bacak ağrısına veya komplikasyonlara yol açabilir.
Hpertansiyondan korunma yolları
Hipertansiyondan korunma yollarını anlatan Prof. Dr. Ekmekci, şöyle konuştu:
“Hipertansiyon tedavi edilebilir bir hastalıktır, genellikle yaşam tarzı değişiklikleriyle önlenebilir veya yönetilebilir. Sağlıklı beslenmeye özen gösterilmelidir. Besin açısından zengin yiyecekler tüketmek ve aşırı tuz ve sağlıksız yağlardan kaçınmak gerekir. Düzenli egzersiz uygulanabilir. Aktif kalmak kalbi güçlendirir ve dolaşımı iyileştirir. Sağlıklı bir kiloyu korumak kalp üzerindeki baskıyı azaltır. Stres yönetimi önemlidir. Meditasyon ve derin nefes alma gibi rahatlama teknikleri kan basıncını kontrol altında tutmaya yardımcı olur. Aşırı içki ve sigara içmek kan damarlarını daraltır ve kan basıncını yükseltir. Kan basıncını düzenli olarak izlemek hipertansiyonun erken belirtilerini yakalayabilir.”
"Kan basıncı seviyeleri düzenli takip edilmeli"
Tedavi yollarına değinen Prof. Dr. Ekmekci, “Tedavi, şiddete ve altta yatan nedenlere bağlıdır. Yaşam tarzı değişikliklerine gidilebilir. Dengeli beslenme, egzersiz, stres yönetimi ve sağlıklı alışkanlıklar uygulanabilir. Kan basıncı seviyelerinin kontrol edilmesi tedavinin etkinliğini garanti eder. İlaç tedavisi tercih edilebilir ” dedi.
Faydalı besinler
Prof. Dr. Ekmekci, hipertansiyon olan bireylere iyi gelen besinleri şöyle sıraladı:
- Yapraklı yeşillikler (ıspanak, kıvırcık lahana, karalahana): Kan damarlarını gevşetmeye yardımcı olan nitrat bakımından zengindir.
- Meyveler (yaban mersini, çilek, ahududu): Kan akışını iyileştiren antioksidanlar içerir.
- Pancar: Kan basıncını önemli ölçüde düşürebilen nitrat bakımından zengindir.
- Yulaf: Kolesterolü düşürmeye ve kan basıncını dengelemeye yardımcı olan liflerle doludur.
- Muz: Sodyum seviyelerini düzenlemeye yardımcı olan harika bir potasyum kaynağıdır.
- Bitter çikolata (en az yüzde 70 kakao): Kan damarı işlevini destekleyen flavonoidler içerir.
- Sarımsak: Kan damarlarını gevşetmeye ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olur.
- Mercimek ve fasulye: Lif ve potasyum açısından zengindir, her ikisi de kan basıncı için faydalıdır.
- Antep fıstığı: Kan damarı fonksiyonunu iyileştirerek kan basıncını düşürmeye yardımcı olur.
- Nar: Kalp sağlığını destekleyen antioksidanlar açısından zengindir.
- Zeytinyağı: Kan basıncına fayda sağlayan sağlıklı yağlar içerir.
- Havuç: Potasyum ve lif açısından zengindir, kan basıncı için faydalıdır.
- Kereviz: Kan damarlarını gevşeten bileşikler içerir.
- Kabak çekirdeği: Kan basıncı kontrolü için gerekli olan iyi bir magnezyum ve potasyum kaynağıdır.
"Aşırı tuz tüketilmemeli"
Son olarak uzak durulması gereken besinlere değinen Prof. Dr. Ekmekci, şöyle konuştu:
“Aşırı tuz, işlenmiş gıdalar, şekerli atıştırmalıklar ve içecekler, aşırı kafein ve alkolden kaçınmak gerekir. Kalp sağlığına uygun bir diyet uygulamak ve akıllı yaşam tarzı seçimleri yapmak hipertansiyon risklerini önemli ölçüde azaltır.” (DHA)
