Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, TBMM'deki toplantının ardından Meclis'teki odasında Google temsilcileriyle hatıra fotoğrafı çektirdi
08 Mayıs 2025 19:11
Güncelleme: 08 Mayıs 2025 20:22
Google'ın tartışma yaratan algoritma değişikliği bugün TBMM Dijital Mecralar Komisyonu'nda masaya yatırıldı. ABD'den gelen Google yetkililerİ, algoritma değişiklikleri ve sonuçları hakkında savunma yaptı. Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, Google'ın haber sitelerinde trafik düşümesine neden olan algoritma değişikliğine ilişkin ikna edici bir açıklama yapması gerektiğini belirtti. Google'ın algoritmalarını yazan Johannes Matthias Mueller, ""Trafiğim düştü" diyen kullanıcının yaşadığı sorunu bulmaya çalışıyoruz" dedi. Google Kamu İlişkileri ve Politikaları Direktörü Tolga Sobacı da, algoritma değişikliğinden sonra trafiklerde yaşanan dalgalanmanın doğal bir süreç olduğunu savunarak, "Algoritma değişikliklerinden sonra trafiklerin dalgalanması doğal bir süreç. Milyarlarca kişiye ulaşan bir ürün. Bütün dünya için geliştiriliyor. Türkiye'ye özel bir engelleme ya da trafik çöküşü durumu söz konusu değil. Eğer biz siyasi bir taraf seçmiş olsak kendi ayağımıza sıkmak demektir" dedi.
CHP'li Tuncay Özkan ise yetkililere tepki göstererek, "Savunduğunuz algoritma eğittiğiniz tüm gazetecileri yok etti. Bir tekel durumunuz var. Bu tekel durumunuzun dayatmaları var. Zorbalığınız var. Sizi kim denetleyecek?" diyerek Google'a tepki gösterdi.
Özkan, Google yetkililerine, "Haber içeriklerinin Google'da görünmesi karşılığında Türkiye'ye ne kadar para ödediniz? Arama motorlarında öne çıkarmadığınız kişilerle içerik paylaşımı ve reklam adına ne yaptınız? Algoritma nedeniyle trafik kaybı yaşayan siteler hakkında Türkiye'de bir toplantı yapmayı düşünüyor musunuz? Bu trafik kaybını algoritmadaki sıkıntılardan mı yoksa siyasi bir algı mı var?" diye sordu.
CHP'li Okan Konuralp de, "Arkadaşlar 12 Mart itibariyle bir medya kuruluşu öldü, ardından 12 medya kuruluşu da bu yok oluşun sebebinin Google olduğunu söylediler" dedi.
Takvim'den Fatma Gül'ün haberine göre, TBMM Dijital Mecralar Komisyonu bugün Google yetkililerini dinledi. Google, algoritma güncellemesiyle, bağımsız habercilik ve yayıncılar üzerinde ciddi baskı oluşturmakla eleştiriliyordu.
Google'ın söz konusu algoritma değişiklikleri nedeniyle haber sitelerinin yaşadığı olumsuzluklar Meclis'in gündemine geldi.
Dijital Mecralar Komisyonu, Google'ın algoritma değişikliği için bugün 13.00'da TBMM'de toplandı.
Toplantıya, Google Kamu İlişkileri ve Politikaları Direktörü Tolga Sobacı, Google Kamu İlişkileri ve Politikaları Müdürü Duygu Yücesoy, Google İspanya'dan Helena Martins, Google'ın algoritmalarını yazan Johannes Matthias Mueller Google Fransa, Orta Doğu ve Afirka'dan Sorumlu Haber Ortaklıkları Direktörü Faten Dubarry Bouhaouala, Google Kamy Ortaklıları Yöneticisi Başak Yeşil ile Google Avukatları Gönenç Gürkaynak ile Ceren Yıldız Özgökçem katıldı.
Komisyonda muhalefet milletvekilleri Google yetkililerine sert eleştiriler yöneltti. "Rekabet Kurumu Google'ın kazancını denetlesin" diyen CHP Milletvekili Tuncay Özkan şunları söyledi:
"Rekabet Kurumu'nun Google'ın haksız rekabete yol açan uygulamaları noktasında incelemeye yapmasını talep ediyoruz. Komisyon başkanlığınızın bu konuda Rekabet Kurumu'na bir yazı yazmasını bekliyoruz. Bu konudaki incelemenin sonuçlarının bizi de aydınlatacak olduğunu düşünüyoruz."
Telif yasasına da değinen Özkan, "Birlikte bir telif yasası hazırlamamızın zamanı geldiğini de iletmek istiyorum" dedi.
Google algoritmalarını yazan Google Arama İlişkileri lideri John Mueller şunları söyledi:
"Güncelleme yaptığımız zaman daha küresel bir güncelleme yapıyoruz. Kaliteyle ilgili güncellemeye bakıldığında buradaki kullanıcıya verdiğimiz bir e-kitabımız var. Bu 180 sayfalık bir kılavuz. Şeffaflık konusuna nasıl baktığımızı bu kılavuzda açıklıyoruz. Bu kılavuzda da güncellemeler yapıyoruz. Bunları net bir biçimde yazıyoruz değişiklikler yaptığımızda. Web kullanıcılarının değişiklikleri anlamasını istiyoruz. Bu kılavuzda kalite bir dizi faktör üzerinden açıklanıyor. Burada değerlendirilen uzmanlık, deneyim , yetkinlik ve güvenilirlik üzerinden değerlendirmesini istiyoruz. Yakın geçmişte yaptığımız değişiklik, yapay bir şekilde üretilen içeriğin değerlendirmesi konusunda değişiklik.
Dünya çapında 10 bin kalite değerlendiricisi var bunlardan bazıları Türkiye için çalışıyor. Bu değerlendirmeler çekirdekte yaptığımız güncellemeleri de etkiliyor. Kelime üzerinde değerlendirme değil sayfa bazlı güvenilirlik anlamında bir değerlendirmeden bahsediyoruz. Bu kalite güncellemeleri web sitelerinde önemli dalgalananlara yol açabiliyor. Bu çekirdek güncellemeleri kullanıcıların deneyim kalitelerini yükseltme amaçlı. Yani bazı kullanıcıları baz alarak yapmıyoruz. Tabii ki bu güncellemelerdeki sıralamalara baktığımızda dinamik olarak işliyor. İçeriklerin ne oranda etkilendiği de denetleniyor. Burada aslında yayıncılardan gelen geri bildirimleri düzenli olarak karşılamaya çalışıyoruz. Benim trafiğim düştü diyen kullanıcının yaşadığı sorunu bulmaya çalışıyoruz. Bu çekirdek güncellemelerden ortaya çıkan dalgalanmaların ardından eski hale gelmesi beklentisinde değiliz, eski noktaya gelmeyebiliyor."
Mueller'in sözlerinin ardından CHP'li Tuncay Özkan, "Bu oyun kurallarını siz belirlemiyor musunuz? Nasıl oluyor da iki güncelleme arasında bu kadar fark olabiliyor?" sorusunu yöneltti.
John Mueller ise, "Tabii bu zor bir soru. Biz arama sonuçlarının kalitesi üzerine güncelleme yapıyoruz. Bireysel deneyimlerin çok daha iyi sonuçlara götürmesini amaçlıyoruz. Bir internet sitesi üzerine güncelleme yapılmıyor" şeklinde yanıt verdi.
CHP Ankara Milletvekili Okan Konuralp bu algoritmanın bir "fırtına" olduğunu belirterek, Google'ın TBMM'yi umursamadığını söyledi.
Konuralp, "Kusura bakmayın bu bir dalgalanma değil bu bir fırtınadır. Sizin de bunu önemsediğinizi pek sanmıyorum" dedi.
CHP'li Konuralp şu ifadeleri kullandı:
"Arkadaşlar siz ‘Biz Google'ız dünya deviyiz. TBMM kim ne ki? Tuncay Özkan Zeynep Hanım Okan Konuralp ne ki diyor’ olabilirsiniz. Arkadaşlar 12 Mart itibariyle bir medya kuruluşu öldü, ardından 12 medya kuruluşu da bu yok oluşun sebebinin Google olduğunu söylediler. Ama bu toplantı öncesinde ben dahil tüm komisyon üyelerini ziyaret ettiniz ama bu yok olan kuruluşları ziyaret etmemişsiniz ayıp değil mi? Yanlışımız varsa düzeltelim dememişsiniz. Sonra da diyorsunuz ki 1200 gazeteci eğittik. Peki bu arkadaşlarla neden diyalog kurmuyorsunuz. Evet algoritma değişikliği ile dalgalanma olur sonra rayına girer diyorsunuz da bu nasıl bir dalgalanma bu fırtına resmen. Ama bu fırtınayı sizin önemsediğinizi düşünmüyorum. Tüm suç bizdeymiş gibi bu arkadaşların başarısızlığıymış gibi davranıyorsunuz. Sizin ruh haliniz ‘TBMM kim ki der’ gibi. Kendi ülkelerinde bile tekelleşme konusunda davalarla muhatap."
Google Kamu İlişkileri ve Politikaları Direktörü Tolga Sobacı algoritma değişikliğinden sonra trafiklerde yaşanan dalgalanmanın doğal bir süreç olduğunu savunarak şunları söyledi:
"Algoritma denen yapı bir yıl içerisinde 5 bine yakın müdahale görmüş. Bu ürünleri sürekli geliştiriyoruz. Testleri bağımsız şirketlere denetletiyoruz. Bu dinamik ortamda web sitesi üreticilerinin de kendilerini güncellemesi gerekiyor. Biz birçok alanda yayıncılara destek veriyoruz. Google'dan daha fazla yatırım yapan yok. Haber ekosistemindeki kaliteyi artırmak gerekirse büyüklerle rekabet edebilmesi için fırsatlar sunuyoruz. Ben bunun çok anlamlı destek olduğunu düşünüyorum. Gelirlerini artırmasına yönelik ürün ve eğitimler de var. Bizim iş yapış biçimimize tamamen aykırı. Siyasi olarak bir hiçbir düşüncemiz algımız yok.
Algoritma değişikliklerinden sonra trafiklerin dalgalanması doğal bir süreç. Milyarlarca kişiye ulaşan bir ürün. Bütün dünya için geliştiriliyor. Türkiye'ye özel bir engelleme ya da trafik çöküşü durumu söz konusu değil. Eğer biz siyasi bir taraf seçmiş olsak kendi ayağımıza sıkmak demektir."
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, Google'ın son algoritması ile gazetecileri baltaladığını belirtti.
Google'ın 6.5 milyar dolarlık dijital pastanın yüzde 70'ini aldığını ancak hiçbir katkı sunmadığını söyleyen Özkan, "Google genel anlatılarla geçiştirmeye çalışıyor. 1.200 kişiyi eğittiğinizi söylüyorsunuz ama savunduğunuz algoritma eğittiniz isimleri ve gazetecileri de yok ediyor" dedi. Özkan şunları söyledi:
"Bu sunumlar bizim sorduklarımızın yanıtları değil. Google'ın bize hiçbir katkısı olmayan ama hep bizden alan bir kurum. Verdiğimiz kavgaların yanıtı değil bunlar. Savunduğunuz algoritma eğittiğiniz tüm gazetecileri yok etti. Bir tekel durumunuz var. Bu tekel durumunuzun dayatmaları var. Zorbalığınız var. Bazı ülkelerde haber sunulmasını yasakladınız. Birinci olan siteler sizin algoritma dayatmalarınızla yok oluyorlar. Google ve META haber içeriklerini kullanarak yüksek reklam geliri ve trafik elde ediyorlar ama Türkiye'ye hiçbir ödeme yapmıyorlar. Küçük medya kuruluşları ekonomik olarak kırılgan ve yok olma tehdidinde. Bunu siz yaptınız.
Siz fikir özgürlüğüne bir duvarsınız. Türkiye henüz içerik telifine ve bu uygulamalara karşı finanse edebilir durumda ama yarısını siz alıyorsunuz. Zorunlu telif ödemesi düşüncemize ne diyorsunuz? Dijital platformlar lisans ödemesi yapmak zorunda değil mi? Kanada'da yaptığınız uygulamayı biz yapmanız için ne yapmamız gerekiyor? Google'ın da telif konusunda eğitim ihtiyacı varsa biz de size o eğitimi verelim. İlla Rekabet Kurumu'muzun siz ceza mı uygulaması gerekiyor? Avustralya'da ödeme yapmayı kabul ettiniz neden Türkiye'ye uygulamıyorsunuz? Sisteminizi kimse denetlemiyor. Mesela bu Google'ın değerlendirme komitesi kimlerden oluşuyor? Bunu kim denetleyecek?"
Özkan Google'a sorularını şöyle sürdürdü:
"Türkiye'de birtakım kurumu yükseltirken bazılarını yok etme kararını nasıl veriyorsunuz Sizin kurum kültürünüz yok mu? Kendi içeriklerinizi düzeltmek için burada sunum yapıyorsun. Buradaki gazeteciler dahil hepsini batırdın bunların bir anlamı yok ki. Kanada'da uyguladıklarınızı neden burada uygulamıyorsunuz? İlla yasal düzenlemeyle mi gelmek lazım? Şeffaf değilsiniz. Şeffaf gösterecek kurulları denetleme mekanizmalarını gösterin sizden özür dileyeyim. Haber içeriklerinin Google'da görünmesi karşılığında Türkiye'ye ne kadar para ödediniz?
Hangi yöntemle ödediniz? Arama motorlarında öne çıkarmadığınız kişilerle içerik paylaşımı ve reklam adına ne yaptınız? Bugüne kadar bundan rahatsızlık duyan ve yok olmaya terk ettiğiniz üreticilerle ilgili TBMM'de açıklayacağınız bir programınız var mı? Uygulamaya koyduğunuz algoritma nedeniyle trafik kaybı yaşayan siteler hakkında Türkiye'de bir toplantı yapmayı düşünüyor musunuz? Bu trafik kaybını algoritmadaki sıkıntılardan mı yoksa siyasi bir algı mı var?"
Özkan, "Siz özgürlük düşmanısınız, adalet düşmanısınız. Özgürlük sistemini yok eden bir yığın olarak karşımızdasınız" dedi.
Google Google Arama İlişkileri Lideri ve Google Arama Sözcüsü John Mueller değişikliğe ilişkin konuştu. Mueller şunları söyledi:
"Özellikle herkes için her yerde değerli bilgileri bir araya getirmek için tasarlanmış. Sistemlerimiz otomatik olarak çalışıyor ve trilyonlarca bilgi akıyor. Dizilim akışı oldukça yoğun. Dolayısıyla herhangi bir şekilde ürünlerimizin yapısına zarar vermemek yaptığımız işin tabiatına uygun olarak yaptığımız işe de zarar verecektir. Düzenli bir şekilde güncellemeler yapıyoruz. Hedefimiz bu çerçevede web içerisindeki değişiklere uyum sağlamak ve kullanıcılara en iyi verimi sağlamak. Bazı yaptığımız güncellemeler daha teknik. Kimi haber makalelerinin daha hızlı bulunmasına yönelik. Hedefimiz bu güncellemelerle tüm ülkelerde daha iyi bir deneyim sunmasını sağlamak.
Web'in ne kadar devasa olduğunu düşündüğümüzde bu bizim için çok kritik. Search ile ilgili daha büyük bir güncelleme yaptığımızda bunu halkla paylaşıyoruz. Özellikle bir yayıncı bir değişiklik yapınca daha iyi bulunabilecekse bunların dökümanlarını paylaşıyoruz. Bu güncelleme bilgileri küresel bir şekilde paylaşılıyor. Yapılan güncellemeler çok değişik formatlarda değişebiliyor. Önemli güncellemeler yapıldığında bunlar yayına yansımadan önce kontrolleri sağlanıyor. Genel olarak güncellemelerimizin hedefi tüm ülkelerde iyileştirme sağlamak."
"Google Seach içerisinde sunulan hizmetler oldukça kompres. Bir not olarak şunu da söyleyelim Search için yapılan güncelleme Keşfet için de yapılıyor. Şayet kullanıcı spora ya da filmlere ilgi duyuyorsa ona göre içerik gösteriliyor. Kişiselleştirilmiş bir yapısı olması itibariyle Discover üzerinden, keşfet Google keşfet üzerinden yapılan açıklamalar zaman içerisinde farklı zamanlarda çok farklı tıklama gösterebiliyor.
Değerlendirme sürecinden geçirildiğini söylemiştim. Burada şu akla geliyor. Ürün içerisinde uzun bir süre aynı zamanda bu yapılan güncellemeler bir test ediliyor. Bir değerlendirmeye tabi tutuluyor.
Burada ekranda görmüş olduğunuz rakamlar 2023 yılına ait fakat yıllar içerisinde aşağı yukarı benzer rakamlar gidiyor. Dolayısıyla 2024 yılının rakamlarını da benzer olmasını bekliyorum. Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde bulunan arama kalite değerlendiricileri dediğimiz bağımsız bir grup ile çalışıyoruz. Bu değerlendirmeleri onlarla yürütüyoruz.
Burada hedef yapılan değerlendirme çerçevesinde yaptığımız güncellemelerin hangilerinin araştırma sonuçlarıyla alakalı etkili sonuç verdiğini gösterdi görmek, hangilerinin de biraz daha geliştirmeye ihtiyaç duyduğunu görmek. Örnek vermek gerekirse birlikte çalışma yaptığımız bu değerlendirici, değerlendirme uzmanları Search Results arama sonuçları sayfasına baktıklarında birini güncellemelerin yapıldığı haliyle, birini de güncellemelerin yapılmadığı haliyle karşılaştırıp değerlendiriyorlar ve hangisinin daha uygun, hangisinin daha iyi olduğuna dair bizlere veri bildiriyorlar.
16 bin 871 canlı trafik deneyinin 4 bin 781'i hayata geçirildi. Elimizdeki veriler uygulama sürecinin işleyen bir süreç olduğunu gösteriyor. Tabii kullanıcı beklentileri değişiyor Web kendi içerisinde de sürekli değişen bir araç. Bu güncellemeler arasında çekirdek güncellemeler de dahil. Çekirdek güncellemeler daha büyük güncellemeler. Bunlar yürürlüğe konulunca web sitelerinde daha büyük değişiklikler ortaya çıkabiliyor. Anladığım kadarıyla bu güncellemelerin siteleri nasıl etkilediğiyle ilgileniyor. Sistemlerimizde iyileştirme yaptığımızda bir hedef site güncellemesi olmuyor. Herhangi bir şekilde bir siyasi ideolojiyi desteklemek ya da tam tersi şekilde bir yaptırım yapmak söz konusu değil.”
CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, "Türkiye'de maalesef algoritma üzerinden basın özgürlüğünün tehlikede olduğunu görüyoruz. Türkiye'de zaten can çekişmekte olan internet medyasının önünün açılması için Google gibi bir mecranın da yardım etmesi gerekmektedir. Bu yönüyle komisyonumuza başarılar diliyorum." dedi.
İzinsiz içerik kullanan kurumlara yaptırım uygulanarak dijital yayıncılıkta emek hırsızlığının önüne geçilmesini hedefleyen Dijital Telif Yasası ile ilgili de kritik bir gelişme yaşandı. Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, "Dönem kapanmadan telif yasasını çıkarıyoruz" dedi. Yayman, "Başarılı bir görüşme yaptık. Medya dünyasına hayırlı uğurlu olsun. Konuşulmadık hiçbir konu kalmadı. Bütün sorular en sert biçimde soruldu. Gerçekten bu algoritma değişikliğinde çok anlamsız hayatın olağan akışına ters gelişmeler yaşanıyor. Dolayısıyla biz bunların sebeplerini sorduk öğrendik. Tatmin edici olanlar oldu, tatmin etmeyen cevaplar oldu. Bunun TBMM'de konuşulması Amerika'dan temsilcilerin gelmesi çok önemliydi." dedi. |
© Tüm hakları saklıdır.