Ekonomi

Genç cumhuriyet 15 yılda toplam yüzde 197 büyüme sağlamıştı

29 Ekim 2020 14:43

Bundan 97 yıl önce bugün kurulan Cumhuriyet’in ilk yıllarında 1938’e kadar toplam yüzde 197 büyüme sağlanarak dünyanın en genç cumhuriyetinde en hızlı büyüyen ekonomi haline gelindi.

Habertürk’ten Selim Karahan’ın haberine göre, Stockholm Üniversitesi'nden Rodney Edvinsson'ın 2010'da vefat eden ünlü İngiliz İktisat tarihçisi Angus Maddison'un çalışmalarından derlediği bilgilere göre 1990 yılı sabit fiyatlarıyla 1923'te Türkiye ekonomisinin büyüklüğü 9.8 milyar dolar seviyesindeydi.

Cumhuriyet'in 10’uncu yılında bu rakam 21 milyar dolara, Atatürk'ün vefat ettiği 15’inci yılda ise 29 milyar dolara ulaştı. Böylece Türkiye ekonomisi ilk 10 yılında kümülatif olarak yüzde 114, 15 yılda ise yüzde 197 büyüdü.

1923-1938 döneminde dönemin emperyalist güçlerinden İngiltere'nin 15 yıllık büyümesi yüzde 40'ta kaldı. Söz konusu dönemde Almanya yüzde 100, Portekiz yüzde 43, Hollanda yüzde 38, İtalya yüzde 35, Avusturya yüzde 29, Fransa yüzde 25, ABD ise yüzde 15 büyüme kaydetti. İspanya ise yüzde 9 daraldı.

Ömür beklentisi 35 yıldı, nüfus 11 milyona gerilemişti

Bu veriler, ülkenin uzun süren savaşlar, savaşlardan bitkin düşen bir nüfus ve ekonomik bir buhran ortamında elde edildi. Sorunlardan başlıcası, eğitimli nüfusun eksikliğinden öte genel olarak yıllarca süren savaşlar yüzünden nüfus azlığıydı. Birinci Dünya Savaşı öncesi Türkiye'nin kurulduğu topraklarda 16 milyon kişi yaşıyordu. Cumhuriyet kurulduğunda ise bu sayı neredeyse 11 milyona düşmüştü.

1923'te ortalama yaşam beklenti süresi ise 35 yıl ile bir hayli düşük bir seviyedeydi. Sanayi altyapısı Avrupa'nın bir hayli gerisindeydi. Osmanlı döneminde yurtdışına tarım ihracatı yapılıyordu ancak tarımda modernleşme sağlanamamıştı. Modern ekipman eksikliği çalışacak nüfus eksikliğiyle birleşince tarım alanında da zorluklar yaşanıyordu.

Öte yandan bu dönem, yaklaşmakta olduğunun sinyallerini veren yeni bir dünya savaşı ve tüm dünyayı etkisi altına alan 1929 Büyük Buhranı da, ekonomiyi ciddi oranda etkiliyordu.