ABD Başkanı Donald Trump’ın, 4 Temmuz’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile yaptığı telefon görüşmesinde, Rusya topraklarına yönelik derin saldırıların artırılmasını teşvik ettiği bildirildi. Konuya yakın kaynaklara göre Trump, görüşme sırasında Zelenski’ye, “Moskova’yı ve St. Petersburg’u vurabilir misiniz?” sorusunu yöneltti. Zelenski ise “Silah tedariki sağlarsanız bunu yapabiliriz” şeklinde yanıt verdi.
İngiliz Financial Times gazetesi tarafından ele alınan makalede, söz konusu görüşmenin ardından ABD tarafının, Roma’da Zelenski ile yapılan temaslarda Ukrayna’ya sağlanabilecek uzun menzilli silah sistemlerine ilişkin bir liste sunduğu iddia edildi.
Kongre onayı olmadan silah transferi formülü
Bu silahların, ABD’den doğrudan Ukrayna’ya verilmesi yerine, Avrupa’daki müttefik ülkeler üzerinden transfer edilmesi planlanıyor. Bu yöntemle Trump’ın Kongre onayı gerektirmeden silah desteğinin sağlamasının hedeflendiği öne sürüldü.
Trump’ın bu yaklaşımı, daha önceki "yabancı çatışmalardan uzak durma" yönündeki söylemleriyle çelişirken, bu tutum değişikliğinin, Trump’ın bir gün önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı ve "sıkıntılı" olarak nitelendirdiği görüşmenin ardından geldiği belirtiliyor. Görüşmeye dair bilgi sahibi kaynaklar, Trump’ın bu saldırı önerisini Rusya’yı müzakere masasına çekme stratejisi olarak tanımladığını aktardı.
Ukrayna’nın talepleri arasında, yaklaşık 1600 kilometre menzile sahip Tomahawk seyir füzeleri de bulunuyor. Ancak her iki yönetimin de, Ukrayna’nın bu tür gelişmiş sistemleri kullanırken temkinli davranmayacağı yönünde endişe taşıdığı ifade ediliyor.
ABD’li yetkililer, Zelenski’ye sunulan listede Ordu Taktik Füze Sistemi (ATACMS) gibi daha kısa menzilli silahların da yer aldığını belirtti. ATACMS füzeleri, daha önce Ukrayna tarafından Rusya’nın işgal altındaki bölgelerinde ve zaman zaman Rusya topraklarında kullanılmıştı. Ancak bu füzelerin menzili Moskova ve St. Petersburg gibi hedeflere ulaşmak için yeterli değil.
Trump: Putin beni hayal kırıklığına uğrattı
Trump, hafta başında NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile yaptığı görüşmede Ukrayna’ya Patriot hava savunma sistemleri sağlanacağını açıkladı. Ancak başka silah sistemleri hakkında bilgi paylaşmadı. Görüşme sonrası yaptığı açıklamada Trump, “Rusya ile barış için bir anlaşmaya iki ay önce varılmasını bekliyordum. Putin beni hayal kırıklığına uğrattı” ifadelerini kullandı.
Medvedev: Umursamadık
Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev ise Trump’ın açıklamalarının ardından “Trump Kremlin’e tiyatral bir ültimatom verdi. Rusya buna aldırmadı.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya, Batılı ülkelerin Ukrayna’ya gelişmiş silahlar sağlamasına karşılık olarak Batı’daki hedeflere saldırı tehdidinde bulunmuştu. Ukrayna’nın Kasım ayında ATACMS füzeleriyle Rusya topraklarındaki hedefleri vurmasının ardından, Rusya bu saldırılara karşılık yeni bir füze denemesi gerçekleştirmiş ve nükleer doktrininde değişikliğe gitmişti. Yeni doktrinde, ABD, Birleşik Krallık ve Fransa gibi NATO’nun nükleer güçlerine yönelik ilk saldırı olasılığı da yer aldı.
Ukrayna, ABD ve müttefiklerinden aldığı sistemlere ek olarak, kendi üretimi uzun menzilli insansız hava araçlarıyla da Rusya’daki askeri hedeflere yönelik operasyonlar yürütüyor. Haziran ayında düzenlenen “Örümcek Ağı Operasyonu” kapsamında, prefabrik yapılar içinde gizlenen kamikaze dronlar kullanılarak Rusya’nın stratejik bombardıman uçaklarına saldırı düzenlendi. En az 12 uçağın ciddi şekilde hasar gördüğü ve imha edildiği belirtildi.
