El Pais gazetesi, ABD ve NATO'nun Rusya'ya Ukrayna'daki gerginliği azaltması karşılığında nükleer silahların azaltılması da dahil bazı güven artırıcı önlemler önerdiğini yazdı. NATO, El Pais'in ele geçirdiğini söylediği belgeler üzerinde yorum yapmayı reddediyor.
İspanyol gazetesi El Pais'e göre, ABD, Rusya'ya Ukrayna'ya yönelik askeri tehdidi azaltması karşılığında silahsızlanma anlaşmaları da dahil olmak üzere, karşılıklı güven artırıcı önlemler önerdi.
Gazete, Washington ve NATO'nun Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in taleplerine karşılık verdiği belgelere ulaştığını bildirdi. NATO ise BBC'ye sızdırılmış belgelerle ilgili yorum yapmadığını söyledi.
El Pais'e göre, ABD ile NATO, bu belgelerde Putin'in başlıca talepleri olan Avrupa'nın güvenliğine dair ikili anlaşma imzalanması fikrini ve ittifaka yeni üye alınmamasını reddediyor.
Ancak bunun yerine, silahsızlanma anlaşmaları ile ilgili müzakereler ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve NATO-Rusya Konseyi gibi forumlarda karşılıklı güven artırıcı önlemler öneriyor.
El Pais haberini, Washington ile NATO'nun geçen Çarşamba günü Moskova'ya gönderdiği iki gizli belgeye dayandırdı.
NATO bu belgelere göre "Ukrayna ve civarı ile Belarus'ta bir gerekçe olmadan büyük askeri yığınak yapan Rusya'ya, bu gerilimi derhal azaltma" çağrısında bulunuyor. Washington da "Ancak Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik tehditkar tavrında azalma olursa ilerleme sağlanabileceği" görüşünde olduğunu dile getiriyor.
Rusya, NATO'nun doğuya doğru genişlemeyeceği konusunda güvence istemiş ve bu konuda bir anlaşma taslağı da eklediği talebine yazılı cevap verilmesini rica etmişti.
El Pais buna cevaben gönderilen iki belgeyi gördüğünü bildirdi.
Belgelere göre ABD, Ukrayna'ya yönelik tehdidin azaltılması koşuluyla nükleer silah ve füze fırlatma rampalarını azaltmak konusunda görüşme yapmayı öneriyor.
ABD ayrıca, Rusya'nın Avrupa'daki ABD füzeleriyle ilgili kaygılarını giderecek bir şeffaflık mekanizması kurulabileceğini belirtiyor.
ABD, Avrupa'nın güvenliğini ilgilendiren tüm konuları müttefikleriyle görüşeceğini kaydediyor.
ABD ile NATO'nun Rusya'ya hitaben kaleme aldığı metinler, birbirlerini tamamlayan mesajlar veriyor. Ancak bazı görüş ayrılıkları da dikkat çekti.
İki metin arasındaki en büyük fark, ABD'nin 2010 yılında Kazakistan'ın Nur-Sultan kentinde toplanan AGİT zirvesinin onayladığı "bölünmez güvenlik" kavramını tartışmaya açık olması.
Moskova, gönderdiği anlaşma taslağının ilk maddesine bunu ekledi ve buna dayanarak, Ukrayna'nın ilerde NATO'ya üye olmasının kendi güvenliğini etkileyeceğini öne sürdü.
ABD, cevap metninde Rusya'nın görüşüne katılmadığını belirtiyor, ancak yine de güvenlik kavramına dair "karşılıklı yorumları" ele alabileceğini belirtiyor.
En başından beri NATO'nun açık kapı politikasına verdiği desteği vurgulayan ABD belgesinde, Ukrayna veya Gürcistan'ın ileride NATO üyesi olma ihtimali dışlanmıyor.
NATO belgesinde de "tüm ülkelerin dışarıdan müdahale olmadan istediği güvenlik anlaşmasını seçme hakkı" olduğu vurgulanıyor.
Moskova'nın yanıtı ne olacak?
Moskova henüz yazılı cevap vermedi.
Ancak NATO kaynakları, Rusya'nın ABD ile NATO'nun güvenliğin bölünmez olması kavramı konusunda ortak görüş belirlemesini istediğini kaydettiler.
Rusya, son haftalarda Ukrayna sınırına yaklaşık 100 bin asker göndermişti.
Rusya'nın Kırım'ı ilhakından sekiz yıl sonra yaptığı askeri yığınak, Rusya ile Batı arasında gerginliğin tırmanmasına yol açıyor.
