E-ticarette tekelleşmeyi önlemek, küçük esnafı ve yerli firmaları korumak için geçen yıl çıkarılan kanun, Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından bir kez daha tescil edildi.
Hürriyet gazetesinden Emre Eser'in haberine göre e-ticaretin devlerini yakından ilgilendiren Danıştay’ın iptal talebi, AYM'ye takıldı; talep reddedildi. Daha önce CHP’nin de iptal başvurusunu reddeden AYM’nin gerekçeli kararında Ticaret Bakanlığı’nın yasa ile kamu yararını gözettiği vurgulanmış, kanunun tekelleşmeyi önlemede amaca uygun olduğu söylenmişti.
Buna göre, Trendyol gibi elektronik ticaret platformları kendi markalarını satamayacak. Ayrıca net işlem hacmi 10 milyar TL’nin üzerinde olan platformların elde ettiği verileri de sadece ‘aracılık’ hizmetleri için kullanacağı yasal güvenceye alındı. Ek olarak yasa ile birlikte net işlem hacmi 10 milyar TL’yi aşan firmalara lisans alma zorunluluğu getirildi.
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve e-ticaret sektöründe yerli firmaları ve küçük esnafı korumak için sunulan kanun teklifi, beş partinin oy birliğiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) kabul edilerek yasalaşmıştı. Kanun, geçen yılın başında yürürlüğe girdi.
Yasa, AYM'nin kararıyla tescillendi
CHP, yasanın bazı maddelerinin reddi için başvuruda bulunmuş; AYM CHP'nin iptal başvurusunu reddetmişti.
CHP'nin ardından Danıştay’ın da tüketicileri ve rekabeti korumayı amaçlayan bu yasanın bazı maddelerinin iptali için AYM’ye başvuruda bulunduğu ortaya çıktı.
Buna göre Danıştay’ın başvurusunda “Elektronik ticarette haksız ticari uygulamada bulunulamaz. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının, aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret hizmet sağlayıcının ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya belirli bir kararı almaya zorlayarak normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan uygulamalarının haksız olduğu kabul edilir” maddesinin iptali istendi.
Danıştay ayrıca yıllık net işlem hacmi 10 milyar TL’yi aşan firmalara lisans alma ve 10 milyar TL ile 60 milyar TL’lik yıllık net işlem hacmi arasında kademeli şekilde lisans ücreti ödeme yükümlülüğü getiren maddenin de iptalini istedi. Danıştay’ın başvurusunu değerlendiren AYM, CHP’nin başvurusunda olduğu gibi, Danıştay’ın başvurusu ile ilgili de ret kararı verdi.
Başvuru ile ilgili ret kararı veren AYM'nin gerekçeli kararında kanunun, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara göre zayıf konumda bulunan ve çoğunlukla küçük ve orta ölçekli işletme niteliğinde olan elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların rekabet gücünü koruyarak, varlıklarını sürdürebilmelerine olanak tanıdığına hükmedildi. Ayrıca kanunla tüketicilerin korunduğu da ifade edildi. AYM, kanunun elektronik ticaret piyasasının milli ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun yürümesi ile elektronik ticaret sektörünün güvenli, sağlıklı ve düzenli işleyişinin sağlanması ve rekabet ortamının korunması amacıyla anayasal bağlamda kamu yararına dayalı meşru bir amacının bulunduğunu da ifade etti.
Trendyolmilla artık kendi yoluna devam ediyor
Yürürlükte olan yasal düzenleme ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Ticaret Bakanlığı, e-ticaret kanununun "yerli üreticiyi köleleştirmekten kurtardığını aynı zamanda tüketicinin de korunmasını sağladığını" belirtti.
Öte yandan yasal düzenleme kapsamında 1 Ocak 2024'ten bu yana bir Trendyol markası olan Trendyolmilla ürünleri Trendyol üzerinden satılamıyor. Bu kapsamda Trendyolmilla ürünleri Trendyolmilla uygulaması ve trendyol-milla.com üzerinden tüketici ile buluşacak. Trendyol Grubu Başkanı Çağlayan Çetin ve Trendyol Grubu CEO’su Erdem İnan, kasım ayında gazetecilere yaptığı açıklamada “Trendyolmilla ihracatta çok önemli bir çıpa. Çoğu deprem bölesinden 400 üretici bu marka için üretim yapıyor Üretimi azaltmadan mümkün olduğunca yurtdışına yönlendirmeye çalışacağız” ifadelerini kullanmıştı.
