T24 Dış Haberler
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 yıl sonra gittiği Bağdat'ta Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile ortak basın toplantısı düzenledi. Irak Başbakanı Sudani, konuşmasında, "Irak topraklarından başka bir ülkeye saldırı düzenlenmesine izin veremeyiz" dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da iki ülke arasındaki iş birliğinin en önemli gündem maddelerinin güvenlik ve terörle mücadele olduğunu kaydetti ve "Irak topraklarından Türkiye'yi hedef alan terör örgütü PKK'ya ve uzantılarına karşı alabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik" dedi.
TIKLAYIN | Cumhurbaşkanı Erdoğan, resmî temaslarda bulunmak üzere Irak'ın başkenti Bağdat'ta
TIKLAYIN | Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Bağdat'ın ardından Erbil'e gitmesi bekleniyor: IKBY Başkanı Neçirvan Barzani, "tarihi ziyaret" dedi
Irak Başbakanı: Irak topraklarından başka bir ülkeye saldırı düzenlenmesine izin veremeyiz
İlk olarak konuşan Irak Başbakanı Sudani, Irak ve Türkiye'nin bölünmez bir bütün olduğunu söyleyerek, "Irak topraklarından başka bir ülkeye saldırı düzenlenmesine izin veremeyiz. Türkiye ve Irak'ın istikrarını sağlayacak güvenlik işbirliğinde mutabık kaldık" dedi.
Daha sonra söz alan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ikili ve heyetler arası görüşmelerde en önemli gündem maddesinin güvenlik ve terörle mücadele olduğunu söyledi. Erdoğan, konuşmasında şunları kaydetti:
"Aziz kardeşimin davetine icabetle medeniyetimizin kadim şehirlerinden Bağdat'ta bulunmanın bahtiyarlığını yaşıyorum. Iraklı kardeşlerimiz misafirperverlikleri, samimiyetleri ve muhabbetleriyle bugün bize evimizde olduğumuzu hissettirdi. Şahsıma ve heyetime gösterilen hüsnü kabulden ötürü Başbakanı Sayın Sudani başta olmak üzere Iraklı kardeşlerimize teşekkür ediyorum.
Irak ortak tarihi, kültürel ve beşeri bağlara sahip olduğumuz, stratejik değer atfettiğimiz bir komşumuzdur. Irakla ilişkilerimizi karşılıklı saygı ve iyi komşuluk ilkesi temelinde ortak çıkarlarımızı gözeterek güçlü iradeye sahibiz. Bugünkü ziyaretimizde bunu bir kez daha teyit etmiş olduk.
Ortak Daimi Komiteler kurulmasına karar verildi
Ziyaretimin ve az önce imzalanan anlaşmaların Türkiye-Irak münasebetlerinde yeni bir dönüm noktasını teşkil edeceğine inanıyorum. Sayın Başbakan ile birlikte altına imza attığımız ortak işbirliği için stratejik çerçeve anlaşması sağlam bir yol haritasını teşkil ediyor. Metinle güvenlik, terörle mücadele, ekonomi, ticaret, sınır aşağı sular, sağlık eğitim gibi pek çok alanda teknik müzakerelerin sürdürülmesini ve takibini sağlayacak ortak daimi komiteler kurulmasına karar verdik.
Ayrıca güvenlikten ticarete, ulaştırmadan tarıma pek çok başlıkta akdedilen metinle ilişkilerimizin ahdi zeminini güçlendirirken yeni işbirliği imkanlarını da beraberinde getirecektir. İmza altına aldığımız anlaşmaların hayata geçirilmesi için gerekli koordinasyonu sağlayacağız.
"Irak topraklarından Türkiye'yi hedef alan terör örgütü PKK'ya ve uzantılarına karşı atabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik"
Sayın Cumhurbaşkanı Reşid ve Sayın Başbakan Sudani ile gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde, Türkiye-Irak ilişkilerini geniş bir yelpazede ele aldık. Güvenlik ve terörle mücadelede iş birliği en önemli gündem maddelerimizden birini. Irak topraklarından Türkiye'yi hedef alan terör örgütü PKK'ya ve uzantılarına karşı atabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik. PKK'nın Irak'ta yasaklı örgüt ilan edilmesini memnuniyetle karşıladık. Resmen terör örgütü ilan edilerek Irak topraklarındaki varlığının en kısa zamanda sonlanacağına olan inancımı bu vesileyle mevkidaşlarımla paylaştım. Bu komşuluk ve kardeşlik hukukumuzun da gereğidir. Irak hükümetinin bu doğrultuda atacağı her adımda ihtiyaç duyduğu desteği sağlamaya hazırız.
FETÖ ile ortak mücadeleye dair beklentimiz de bu kulvardaki gündem başlıklarımızdan birini teşkil etti.
Irak, önde gelen ticaret ortaklarımızdandır. Geçen yıl 20 milyar dolar seviyesinde seyreden ticaret hacmimizi daha üst seviyelere taşımak istiyoruz. Sayın Başbakan'la bu çerçevede atılacak adımları ele aldık. Ticaretimizin önündeki suni engellerin ortadan kaldırılması noktasında yapılabilecekleri değerlendirdik. Kalkınma Yolu Projesi'nin bu hedef bakımından hayati önemine değindik. Başta Irak olmak üzere tüm bölgemizin istikrarına ve refahına büyük katkı sunacak bu stratejik planlamaya dair kararlığımızı imzaladığımı Mutabakat Muhtırası'yla perçinlemiş olduk.
Su konusunda Irak'ın yaşamış olduğu sıkıntının farkındayız. Şu bir gerçek ki iklim krizi ve kuraklık Irak'ı olduğu kadar Türkiye'yi ve dahi bütün dünyayı olumsuz etkiliyor. Aryıca su miktarı kadar israfın önüne geçilerek suyun verimli kullanılması da önemlidir. Tesis ettiğimiz Ortak Daimi Komite, su alanındaki iş birliğimizi akılcı, bilimsel temelde ve ortak çıkarlarımızı dikkate alarak daha ileriye taşıyacak.
Görüşmelerimizde ayrıca enerji, sanayi, sağlık, eğitim, bilim, turizm ve diğer başlıklarda da mevcut iş birliğimizin güçlenmesini teyit etmiş olduk.
İran-İsrail gerilimi: Tüm taraflara gerilimi tırmandırıcı adımlardan kaçınmaları telkinini tekrar hatırlatmak istiyorum
Bugünkü ziyaretimizi Filistin'de yaşanan insanlık dramının yansımaları altında gerçekleştiriyoruz. Gazze'de akan kanın durması için elimizden geleni yapıyoruz. Mevkidaşlarımla İsrail'in Filistin'de uyguladığı zulüm ve ihtilafın bölgemize etkilerini ele aldık; istişarede bulunduk. İsrail-İran ekseninde yaşanan gelişmeler savaşın yayılma ve tırmanma riskini artırmakta ve dahası Filistin'deki katliamı gölgelemektedir. Bu gerilimden Iraklı kardeşlerimiz de olumsuz etkilenmektedir. Buradan ilgili tüm taraflara gerilimi tırmandırıcı adımlardan kaçınmaları telkinini tekrar hatırlatmak istiyorum.
1967 sınırlarında, başkenti Doğu Kudüs olan, bağımsız, egemen ve coğrafi bütünlüğü haiz bir Filistin devletinin kurulması bölge barışının anahtarıdır. Türkiye olarak bu amaç doğrultusunda çalışmaya devam ediyoruz. Bugüne kadar 45 bin tondan fazla insani yardım göndererek Gazzeli kardeşlerimizin yanında olduğumuzu gösterdik. Bundan sonra da tüm imkanlarımızı Gazzeli ve Filistinli kardeşlerimiz için seferber edeceğiz.
Irak ziyaretimizin ikinci ayağı için birazdan Erbil'e geçeceğiz. Öncesinde Irak'ın asli unsurlarından Türkmen kardeşlerimizle de bir araya geleceğiz, ilave iş birliği imkanlarını ele alacağız. Bu vesileyle Irak'a yönelik siyasetimizde Farklı etnik, mezhebi veya dini kesimler arasında ayrım gözetmediğimizin bilinmesini isterim. Irak halkı bizim kardeşimizdir, dostumuzdur. Tüm Irak'ı bir bütün olarak görüyor ve demografik zenginliğine büyük önem veriyoruz. Kritik bir dönemde gerçekleşen ziyaretimin iyi şeylere vesile olacağına inanıyorum."
"Kalkınma Yolu Projesi, bölgedeki güvenlik ve istikrarı destekleyecek"
Türkiye ile çeşitli alanlarda ortak anlaşmalar imzaladıklarını ifade eden Sudani, "Bugün Kalkınma Yolun Projesi'ne ilişkin ilkeleri içeren dörtlü mutabakat zaptı imzaladık. Kalkınma Yolu Projesi, Dicle ve Fırat nehirlerinin Türkiye'den akıp Irak'a ulaşması gibi batıyla doğuyu birbirine bağlayacak ekonomik nehirdir. Bu yol, Irak'tan Türkiye'ye ve oradan da Avrupa'ya uzanıyor. Bu proje, aynı zamanda bölge haklarını ve onların kültürünü birbirine yakınlaştırır ve çeşitli alanlarda ortaklıkları geliştirecek. Kalkınma Yolu Projesi, bölgedeki güvenlik ve istikrarı destekleyecek" dedi.
Irak Başbakanı, su düzeyinde de anlaşmalar imzaladıklarını kaydederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bunlar (su anlaşmaları) sulama sistemlerini yenileyecek. Bu anlaşmanın ayrıca Irak'ın su hissesine de olumlu etkileri olacak ve komşu ülke Türkiye'ye de fayda sağlayacak. Biz (Irak ve Türkiye) birbirimize suyun yukarından (Türkiye) aşağıya (Irak) akmasındaki gibi tek bir yaşam çizgisiyle bağlıyız" ifadelerini kullandı.
"Aramızdaki güvenlik iş birliği bölge için önemlidir"
İki ülke arasındaki güvenlik iş birliğine de değinen Sudani, "Türkiye ve Irak'ın istikrarını sağlayacak güvenlik işbirliğinde mutabık kaldık. Bu (güvenlik işbirliği), terörle işbirliği yapabilecek silahlı grupların oluşturabileceği ve iki ülkenin güvenliğini bozabileceği tehlikeye karşı mücadele etmesine yardımcı olacak. Bu ayrıca, sınır bölgelerindeki alanların daha fazla kontrol altına alınmasını da sağlayacak. Irak ve Türkiye'nin güvenliği bölünmez bir bütündür. Aramızdaki güvenlik işbirliği bölge için önemlidir. Böylece iki ülke arasındaki ilişkiler örnek alınacak düzeyde olur." diye konuştu.
Sudani, dengeli, ortak çıkar ve iyi komşuluğa dayalı politika izlediklerini vurgulayarak, "Irak topraklarından başka bir ülkeye saldırı düzenlenmesine izin veremeyiz" dedi.
