CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, son 20 yılda Türkiye’den arsa, arazi, bağ, bahçe, konut, işyeri gibi taşınmaz satın alan yabancılara ilişkin bazı verileri sordu. CHP’li Bakan, 2002-2022 yılları arasında, yıl yıl, hangi ülkenin vatandaşının hangi ilden kaç adet taşınmaz satın aldığını sordu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum yanıt verdi.
Murat Kurum, Türkiye’den arsa, arazi, tarla, bağ, bahçe, konut, işyeri gibi alanlarda mülk edinen yabancıların edindikleri mülk sayısıyla birlikte, yıllara, illere ve ülkelere göre dağılımına ilişkin verileri paylaştı.
Bakanlığın paylaştığı verileri inceleyen CHP’li Murat Bakan, şu değerlendirmeleri yaptı:
“Bakanlık, yabancılara satılan taşınmazları ayrı dosyada, satın alan yabancıların uyruklarını ve sayılarını ayrı dosyada paylaştı. Verileri karşılaştırdığınızda; taşınmaz sayısının az, satın alan yabancıların sayısının fazla ya da taşınmaz sayısının fazla, satın alan yabancı sayısının az olduğunu görüyorsunuz. Buradan, bazı illerde bazı yabancıların birden fazla taşınmaz satın aldığını, bazı illerde ise bazı taşınmazların ortaklıkla satıldığını anlıyorsunuz. Ve en önemlisi; bakanlığın paylaştığı istatistiklerde, bir yabancının, hangi yılda, bir veya birden fazla ilde taşınmaz satın alıp almadığı belirtilmediği için bir yılda tekil olarak kaç yabancının mülk edindiği verisine sağlıklı olarak ulaşamıyorsunuz. Bir karmaşaya sebep vermemek için, toplam veri yerine, yıllara göre iller ve ülkeler bazında değerlendirme yapıyoruz. Çok fazla veri var dolayısıyla çok fazla soru ve sorun var.
"Binlerce Afganistanlı, Pakistanlı, Libyalı, Mısırlı Türkiye’den mülk edindi"
Verileri şaşkınlıkla inceledim. Dikkati ilk çeken; son birkaç yılda binlerce Afganistan, Pakistan, Libya, Mısır, Ürdün, Yemen, Sudan, Irak, İran gibi ülkelerinin vatandaşlarının Türkiye’den arsa, arazi, bağ, bahçe, konut ve işyeri gibi mülk edindikleri… Örneğin; 2021 yılında İstanbul’dan mülk edinen yabancı sayısı 27 bin 899. Bunların 260’ı Katar, 468’i Libya, 511’i Cezayir, 534’ü Sudan, 623’ü Lübnan, 677’si Rusya, 699’u ABD, 825’i Filistin, 834’ü Mısır, 897’si Yemen, 718’i Ürdün, 798’si Pakistan, 948’i Çin, 2135’i Afganistan, 2777’si Irak, 7536’sı İran vatandaşı. Son birkaç yıla kadar bu ülkelerden gelip de ülkemizde mülk edinen olmamış.
Her ne kadar Ortadoğu ülkelerindeki olağandışı artış öne çıksa da kimimizin adını hiç duymadığı ülkelerin vatandaşlarının da gelip Türkiye’den mülk edindiğini görüyorsunuz. Veriler; Saint Kitts ve Nevis, Seyşeller, Vanuatu, Komor Adaları, Dominika, Trinidad ve Tobago, Mikronezya, Laos gibi ülkelerin vatandaşlarının da Türkiye’nin farklı illerinden arsa, arazi, konut, işyeri satın aldığını ortaya koyuyor. Bu nasıl oldu, neden oldu? Bu şahısların tamamına vatandaşlık verildi mi? Hiçbirini bilemiyoruz.
Bursa ve Sakarya’da dikkat çeken artış
Diğer yandan Bursa ve Sakarya’daki satışlardaki artış da dikkat çekiyor. Örneğin; 2021 yılında sadece Sakarya’dan mülk edinen yabancı sayısı bin 133. Bunların 532’si Iraklı, 121’i Kuveytli, 67’si Katarlı, 48’i Yemenli, 40’ı Suudi Arabistanlı, 38’i Ürdünlü, 34’ü İranlı olarak öne çıkıyor. Moritanya, Umman, Tacikistan, Dominika, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerin vatandaşları da Sakarya’dan mülk edinenler arasında. 2021’nin Bursa verilerine göre ise; bin 803 yabancı mülk edindi. Bunların 615’i Kuveytli, 127’si Rusyalı, 90’ı Iraklı, 71’i Afganistanlı, 70’i Kazakistanlı, 50’si Filistinli, 56’si Ürdünlü. Cibuti, Somali, Nijerya, Kamboçya, Eritre gibi ülkelerden gelip Bursa’da taşınmaz satın alanlar da oldu.”
