Bilim / Teknoloji

Bitkilerin zarar gördüklerinde çığlık attığı keşfedildi

"Diğer hayvanlar bu sesleri duyabiliyor"

31 Mart 2023 21:54

Bilim insanları, bitkilerin zarar gördüklerinde ya da sulanmaya ihtiyaç duyduklarında çığlık attığını ortaya koydu.

Independent Türkçe'nin haberine göre, hakemli bilimsel dergi Cell'de yayımlanan yeni araştırmada domates, tütün, buğday, mısır ve kaktüs gibi bitkilerin stres altındayken ultrasonik patlama sesleri çıkardığı ortaya kondu. Bulgulara göre balonlu naylon ambalajların patlama seslerini andıran bu sesler, insan kulağının işitme aralığının dışında kalıyor. Dolayısıyla insanlar bu sesleri algılayamıyor.

Araştırma ekibi bu seslerin, özellikle yakınlardaki yarasalar, kemirgenler, çeşitli böcekler gibi yüksek frekansları algılayabilen canlılar tarafından duyulabildiğini düşünüyor.

"Sadece biz bu sesleri duyamayız"

Tel Aviv Üniversitesi'nden botanik ve gıda güvenliği uzmanı Lilach Hadany, "Pastoral bir çiçek tarlası düşünün. Epey gürültülü bir yer olabilir, sadece biz bu sesleri duyamayız. Bulgularımız, etrafımızdaki dünyanın bitki sesleriyle dolu olduğunu gösteriyor" diye konuştu.

Yeni araştırmada ekip, bitkileri arka planda gürültü olmayan, sessiz ve izole bir kutuya koydu. 20 ila 250 kilohertz frekanslarında sesleri kaydedebilen ultrasonik mikrofonlar da her bitkiden yaklaşık 10 santimetre uzaklığa yerleştirildi. 

"Bu sesler bilgi taşıyor"

Bitkiler çeşitli gruplara ayrıldı. Bazıları beş gün boyunca susuz bırakıldı. Bazılarının sapları kesildi. Bazılarına ise hiç dokunulmadı. Sonuçlar bitkilerin 40 ila 80 kilohertz frekanslarında ses çıkardığını gösterdi. Stres altında olmayan bitkiler saatte en fazla bir kez ses çıkarırken, kesme ve susuz bırakma işlemlerine maruz bırakılanlar her saat onlarca kez ses çıkardı.

Araştırmacılar bu seslerin bitkiden bitkiye farklılık gösterdiğini de tespit etti. Örneğin susuz kalmış bir domates bitkisinin, bir kaktüse göre farklı bir patlama modeli oluşturduğu görüldü.

Hadany, "Bitkilerin ses çıkardığını bildiğimize göre sıradaki soru şu: 'Kim dinliyor olabilir? Bu sesler bilgi taşıyor. Bu sesleri duyabilen hayvanlar var, yani pek çok akustik etkileşimin meydana gelme olasılığı var" ifadelerini kullandı.