DEM Parti’nin adayı Gülistan Sönük, yaklaşık 300 bin seçmenin bulunduğu Batman’da, oyların yüzde 64,52’sini alarak, rakiplerinin önünde büyük bir farkla 31 Mart seçimlerini kazandı.
HÜDA PAR’ın adayı milletvekili Serkan Ramanlı yüzde 15,68’lik oy oranıyla seçimde ikinci gelirken, AKP’nin adayı Adil Sebati Ceylan ise yüzde 12,42 oy oranı ile üçüncü sırada yer aldı.
Birçok kentte AKP oyları Yeniden Refah Partisi’ne (YRP) kayarken, binlerce küskün AKP'linin Batman'da HÜDA PAR adayını desteklediği belirtiliyor.
Mayıs ayında yapılan genel seçimlerde Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi’nin (YSP) yer aldığı Emek ve Özgürlük İttifakı’nın Batman'daki oy oranı yüzde 68,82; AKP'nin yüzde 26,10 olmuştu.
2023 seçimlerine yüzde 85,54 katılımın olduğu Batman'da son seçime katılım yüzde 69,23'e düştü.
Batman'da yaklaşık 90 bin seçmen sandığa gitmedi, bunların AKP ve DEM Parti tabanındaki küskünler olduğu ifade ediliyor.
Adaya karşı memnuniyetsizlikle beraber, AKP tabanındaki küskünlüğün nedenleri arasında ekonomik kriz, derinleşen yoksulluk gibi farklı nedenler gösteriliyor.
DEM Parti tabanındaki küskünlerin büyük bir bölümünün de, eş başkan adayı Mehdi Öztüzün'ün seçime az zaman kala DEM Parti Batman il teşkilatı tarafından partiden ihraç edilmesine tepki gösterdiği için sandığa gitmediği belirtiliyor.
Batman’da röportaj yaptığımız birçok DEM Parti seçmeni Öztüzün’e haksızlık yapıldığına inanıyor.
Mehmet ismindeki seçmen, “Batman halkı Öztüzün için Van halkının Zeydan’a yaptığı gibi sahip çıksaydı, DEM Parti yüzde 70’den daha faza oy alırdı” diyor.
Fahrettin Duyar ise “Eğer yanlış adamsa niye oraya alıyorsun, eğer doğru adamsa neden oradan alıyorsun” diyerek oy verdiği DEM Parti’ye eleştiriyor. Ancak buna rağmen, “Ama bu DEM’e oy vermeyeceğimiz anlamına gelmiyor" diyor.
2016’da HDP belediyelerini kayyum atanma kararının ilk uygulandığı şehir Batman olmuştu.
BBC Türkçe’ye konuşan Batman Baro Başkanı Erkan Şenses, tüm kırgınlıklara rağmen kayyum karşıtlığının DEM Parti seçmenini konsolide ettiğini ifade etti.
“Özellikle taşımalı oy görüntüleri sosyal medyada yayılınca bu durum, oy kullanmama kararı alan DEM Partiliyi son anda sandık başına götürmek gibi bir durum yarattı’’ diyor.
“Kayyumları geri gönermek” amacıyla oy kullandığını belirten bir kadın seçmen, “Sadece bir günlüğüne bile olsa, bu makamı hırsızlardan geri aldığımıza çok mutluyum” diyor.
Batman'da AKP ve HÜDA PAR’a oy veren seçmenler ise seçim sonuçlarıyla ilgili sorularımıza yanıt vermediler.
Salı günü mazbatayı alan Sönük, Çarşamba günü kitlesel bir karşılama ile belediyedeki görevine başladı.
Her yaş grubundan DEM seçmeninin katıldığı karşılamaya Sönük’e ve eski eş belediye başkanlarına ilgi yüksekti.
Genç belediye başkanı belediye binasındaki makamına geçmek üzereyken üç askeri jetin çok alçaktan uçarak eğitim uçuşu yapması insanları endişelendirdi.
Yeni belediye başkanlarını karşılamaya gelen kalabalık, bunun tesadüf olmadığına bir gözdağı olduğuna inansa da beş yıldan sonra da bu durum belediyeyi geri almış olmalarının sevincini gölgelemedi.
Seçim süreci Sönük için zorlu geçti
Gülistan Sönük için seçim süreci zorlu geçti, seçime az bir zaman kala eş başkan adayı Mehdi Öztüzün’ün DEM Parti tarafından ihraç edilmesi ise sahada onu en fazla zorlayan konuların başında geldi.
Öztüzün, Batmanlıların sevdiği deneyimli bir avukat. DEM parti’nin aday belirmek için yaptığı ön seçimde Mehdi Öztüzün yüzde 80 oy almıştı.
Bu sürece götüren olayın HÜDA PAR adayı Serkan Ramanlı ile Batman Petrolspor maçında yanyana göründükleri fotoğraf karesi olduğu öne sürüldü.
DEM Parti, Batman Belediyesi’nin kadın kotası olduğunu ve asıl belediye başkanın kadın olacağı kararına karşı çıktığını iddia etmiş, Öztüzün ise bu iddialara sosyal medya hesaplarından karşı çıkmıştı.
Öztüzün açıklamasında, “Sorun eş başkanlık veya kadın özgürlük mücadelesine karşıtlık değildi, süregelen siyaset tarzının yeniden kendini organize etme sorunuydu. Buna karşı halkımız tarihi bir direniş ve değerlerine sahip çıkma kararlılığı gösterdi” ifadelerini kullanmıştı.
Sönük ise “Bir fotoğraf karesinden bir yol arkadaşımızı ihraç edecek bir parti değiliz’’ sözleriyle kadın temsiliyetinin hedef alındığını savunuyor ve “O süreçten sonra da tabanımızdan eleştiriler geldi ama biz anlattıkça halk anladı’’ diyor.
Muhafazak bir çevrede yetişen Sönük için siyasete atılmak kolay olmamış
1993 doğumlu Sönük, siyaset bilimi mezunu.
2019’da Bekirhan beldesinin eş belediye başkanı iken, diğer eş başkan HDP'den istifa edip AKP'ye geçince Sönük de görevi bırakıp kadın çalışmalarına devam etti.
Kadın sesinin erkekler tarafından duyulmasının bile günah sayıldığı muhafazakar bir aile ve çevrede yetişen Sönük’ün bugünlere gelmesi kolay olmamış. Onun için dönüm noktası, babasının DTP'den siyasete atılması olmuş.
“Babamın siyasete girmesinin etkilerini, değişimi kendi aile ortamında bile hissettik ve ben köyde liseye ve üniversiteye ilk giden kadın oldum” diyor.
Kürt sorunu ve kadın sorunu, siyasete atılmasındaki başlıca nedenler arasında.
Başta çok tepkilerle karşılaşmış, bunları aşması kolay olmasa da mücadele etmekten vazgeçmemiş.
25 yaşındayken Bekirhan beldesi eş başkan adaylığı için siyasi propaganda sürecine başladıklarında, toplum karşısında konuşma yaptığını duyan babaannesi, torunu günaha girdi diye oturup ağlamış.
Babaannesinin tepkisini, “Bu kadar çok erkeğin içinde yüksek sesle mikrofonla konuşmam onun için günahtı. Çünkü o, İslamiyetin esaslarına göre kadının sesi erkeğin sesini bastırmaması gerektiğine çok inanıyor. Mikrofonla konuştuğumu duyunca, cehennemde yanacağımdan korktuğu için oturup ağlamıştı” diye anlatıyor.
Siyasetin çok eril bir alan olduğunu söyleyen Sönük, kadınların sesinin bu alanda da bastırıldığına inanıyor. Çevresi bu yüzden onun siyasette başarılı olacağına inanmamış.
“Siyasette ne işi var, başaramaz gibi söylemler vardı ama bu aşamada bunları kırdık” diye devam ediyor.
Seçim sürecinde, kadın kimliğinden kaynaklı rakip HÜDA PAR adayının adını kullanmadığını savunan Sönük kadın karşıtı söylemlerin, kadın seçmenleri sandığa gitmeye daha çok motive ettiğine inanıyor.
'Eş başkana karşıymışız gibi algı yapıldı'
BBC Türkçe’ye röportaj vermeyi kabul etmeyen HÜDA PAR adayı Serkan Ramanlı ise Batman basın mensuplarına yaptığı basın açıklamasında, “En çok oyu alan eş başkan aday olsun” dediklerini, bu açıklamanın bilinçli olarak çarpıtıldığını savundu.
“Sanki kadın eş başkana karşıymışız gibi bir algı yürütüldü halbuki öyle bir durum yok’’ dedi.
O bu süreçte DEM Parti’nin seçmenin iradesini etkilemek için HÜDA PAR’ın kadın karşıtı olduğu iddiası üzerine bir seçim kampanyası yürüttüğünü savundu ve “Dişi, erkek fark etmez aslan aslandır. Cinsiyeti önemli değil, bir başkan olur. Eş başkanlığı doğru bulmuyorum, ikilik olan yerde ikilik olur’’ dedi.
Buna karşılık seçilmiş belediye başkanı tebrik etti göreve başlayınca makamında ziyaret edeceğini de söyledi.
‘Batmanlı seçmen eş başkanlığı benimsemiş’
Batmanlı deneyimli gazeteci Ercan Atay ise seçimin sonucunun sürpriz olmadığını söyleyerek muhafazakar görünen Batman'ın çevre illerden göç alan kozmopolit bir yapısı olduğuna dikkat çekti.
Atay, eş başkanlık sisteminin Batman’da yıllardır uygulandığını ve kent merkezinde halkın bunu benimsediğini söyleyese de, “Gercüş ve Beşir gibi ilçelerde eş başkan adaylarından kadın olan belediye başkanı adayı olarak gösterilince bu sorun oldu ve DEM Parti üç dört dönem seçim kaybetti’’ diyor.
Atay, kayyumların belediyeyi çok borçlandırdığını ve Sönük’ün işinin kolay olmayacağını söylüyor.
