Sağlık Bakanı Memişoğlu: Çocuğunuz yoksa sadece karı koca oluyorsunuz, aile olamıyorsunuz

"Depremde ilk 12 saat çok kritik"

Bu Cumartesi tatbikat yapacağız. İstanbul depremiyle ilgili. Daha önce de Çam Sakura ve çevresinde tatbikat yapmıştık. Depreme hazırlık sadece kâğıt üzerinde olmaz. Depreme hazırlık mentalite ile olur dedik. Özellikle 5,8 2019 İstanbul depreminde Cumhurbaşkanı Yardımcılığımız başkanlığında birçok toplantı yapıldı. Yüzlerce toplantı yapıldı. 2019'daki deprem bize çok şey öğretti. Sağlık tarafında ne yapmamız gerektiğini çalıştık. 6 Şubat depreminde sağlık anlamında İstanbul çok büyük destek verdi. O hazırlıklar çok faydalı oldu. Biz sahaya Sağlık Bakanlığı ve İstanbul İl Müdürlüğü olarak gitmiştik. Sahra hastanemiz ve TIR'ımız 24 saatte kurulmuştu orada. Esas yaptığımız şuydu; dedik ki 'depremde sağlık sisteminde insanlar komutayla değil otomatik hareket etmesi gerekiyor, ne yapacağını bilmesi gerekiyor' dedik. Depremde ilk 12 saat çok kritik çünkü. Deprem olunca bütün ambulanslar talimat beklemeden çıksın dedik. Helikopterler otomatik olarak kalkmalı. Kalsın ben ona havada talimat vereyim.

Referans hastaneler kurduk. Bunlar izalatörlü büyük hastanelerimiz. Yereldeki hastaneler o bölgeni bütün hastaneleri ve sağlık teşkilatları ile koordinasyon anlamında o bölgenin sağlık hizmetini 0-12 saatte kendi kendine sunabilir olsun dedik. Bütün bölgeleri de bu hastanelerle eşleşleştirdik. Bunlar aynı zamanda lojistik merkezleri. Otoparklarında 72 saat yetebilecek malzemeleri tuttuk. Bu hastaneler oranın lojistik merkezi oldu. Hepsinde helikopter pisti var. İstanbul'daki bütün hastaneleri Anadolu'daki bölgeler ve hastanelerle eşleştirdik. İstanbul bütün Türkiye'yi destekleyebilir ama bütün Türkiye organize şekilde İstanbul'u desteklemesi lazım. Hangi şehir hangi alana gideceğini bilecek. Kartal ve Başıbüyük'ü Bilkent Şehir Hastanesi ile eşleştirdik. Nüfusa, yatak kapasitesine bakarak eşleştirdik. Eczaneleri dahi eşleştirdik. Ankara veya Diyarbakır'daki bir eczane Kadıköy veya Beşiktaş bölgesinde hangi eczane ile eşleştiğini tanımladık. Gelebilmesi için de deniz ve havayollarında nereye intikal edecek, nasıl edilecek, bunları da programladık.

"Büyük depreme karşı çalışıyoruz"

Topluma göre afet planı yapalım dedik sağlıkta. Bugünkü tatbikatta 16 il şu anda Tuzla ve Kadıköy bölgesinde Cumartesi günü oradan gelecek. Hangi hastaneye gidecek, nasıl gidecek. Çünkü hastaneyi tanıması lazım. Konya'dan gelecek bir insan buradaki hastaneyi bilmez. Çok ayrıntılı çalıştık. Personelin toplanma alanlarında ailelerini o hastanelere yakın yerlerde yaptık. Önce canınızı kurtarırsınız sonra en yakınınızı düşünürsünüz. Dışarıdan gelecek personel hastanelere en yakın okullarda protokoller yaptık. En yakın karakola deprem olduğu anda 'Bu hastaneye gidin güvenliği sağlayın' dedik. Bunu AFAD'la beraber yapıyoruz. Planlamada sorunumuz yok, bunu insanlara anlatmamız gerekiyor. Deprem öyle bir şey ki sıfırınca saniyede bile nasıl yapacağımızı ezberlememiz lazım. Sağlık teşkilatı bu konuda kendi kendini otomatize edecek şekilde bunu bilmesi lazım. Siz 12 saatte bunun büyük kısmını başarırsanız.

Karayolu değil daha çok hava ve deniz yoluyla planladık lojistiğimizi. 10 hastanenin lojistik anlamında hangi iskeleye nasıl yanaşacağını da planladık. İnsanların da deniz yoluyla ulaşımının planlandığını memnuniyetle gördüm. İstanbul'da 5 hava alanı var. 2 tane sivil hava limanı var. Bu 10 hastane helikopter pisti var. Sancaktepe'de 4 bin yataklı şehir hastanesi yapıyoruz. Orada da küçük uçakların kalkıp ineceği hava alanı var. Karadan geleceklerle ilgili olarak Kocaeli ve Tekirdağ tarafında belli merkezleri planlayarak insanların nereye gideceğini planladığımız bir sistem bu. Depremden direk yaralanma olmadı. Çarpma, atlamayla alakalı omurga ve ortopedik yaralanmalar oldu. Onlar da panikle olmuş. Kaçarken ayağını vuran yaklaşık 236 kişiydi. Şu anda 41 kişi kaldı. İstanbul'da yaşayan her vatandaşımızın deprem olursa ben ne yaparım sorusunu sormamız lazım.

"Biz depremde de Covid'de de dünyanın en iyi sağlık hizmetini sunduk"

1 yaşında çocuk yürür. Beynin korteksi otomatik değildir. Çocuk düşünerek yürür. Yürürken nasıl adım atacağını düşünür müsünüz? Artık sizin için rutindir o. Bizim deprem hazırlığı rutin hale gelmesi lazım, otomatik olması lazım. 6 Şubat depremindeki inşaatlar ve fiziki yapılara dünya hayran şu anda. Ancak kaybeden canı geri getiremezsiniz. O depremde sağlık çalışanları mükemmeldi. 6 Şubat depreminde dünyaya örnek olduk. DSÖ gelip literatüre geçirmiş durumda. Biz depremde de Covid'de de dünyanın en iyi sağlık hizmetini sunduk. Her iki zor imtihanı da geçtik.

"Sigara sağlığa zararlıdır deyince sigara içenlerin hayatına müdahale mi ediyorum?"

Biz Sağlık Bakanlığıyız, hastalık bakanlığı değiliz. Sağlıklı olanın ne olduğunu anlatmakla mükellefiz, görevliyiz. Sağlıkla ilgili faydalı olan neyse onu topluma öğretmek, uyarıları yapmakla görevli bakanlığım ben. Ben sigarayla da mücadele ediyorum. Sigara sağlığa zararlıdır deyince sigara içenlerin hayatına müdahale mi ediyorum, kilo verin deyince insanların özgürlüğüne müdahale mi ediyorum. Doğum bir mucizedir. Gerçekten fizyolojik ve mucizedir. Yavrunun karında durması, beslenmesi, o yola girmesi, o yoldan çıkarken herşeyiyle olgunlaştıktan sonra zamanı gelince çıkması fizyolojik dediğimiz halk dilinde normal olan doğumdur. Aynı takımın, Sivasspor'un bundan 2 sene evvel meme kanseri ile pankartı var. Bu tartışmadan memnunum. Hiçbir kadının, hiçbir bayanın, hiçbir çocuğunun hayatına zorla müdahale edecek politika uygulamayız. Bunu düşünmek bile patolojik düşüncedir. Herkes hayatında özgürdür kanun çerçevesinde. Doğru olanı, sağlıklı olanı söylemek ve bununla ilgili planlama yapıp, politika üretmekle mükellefim. Orada biz kimseyi hakaret etmiyoruz. Bunu başka algılarla veya başka politikalarla gerçekten bu ülkeye zarar verecek mantıkla hareket eden bazı arkadaşlarımız belki de köpürtüyor. Doğal olan normal doğum. Gerektiği zaman, tıbbi olarak zorunlu olduğu zaman tabii ki ameliyat yapacak. Dünyada ortalama yüzde 15'tir sezaryan oranı. 10 doğumdan sadece 1 veya 2'dir ameliyat. Bizde 10 doğumdan 6.1'i sezaryanla oluyor. Sezaryenle olan çocuk tıbbi olarak akciğeri olarak yeterince gelişmemiş olabilir, annesiyle teması yetersiz olabilir. Bizim Ekim 2024'de normal doğum eylem planı diye sayın hanımefedi Emine Erdoğan'ın himayalerinde kampanya yapmaya başladık. 10 eylem planımızın 6'sını yaptık. Ebelerin etkinliğini artırdık, mevzuatını değiştirdik. Bütün hastanelere anne okulu yaptırıyoruz. Annenin hamilelik süreci zor süreç. Anneye destek vermemiz lazım. Doğum hanelerde çalışan ebeleri maddi olarak da destekledik. Annelerin hamilelikten başlayarak çocuğu 2 yaşına gelinceye kadar annelik sürecinde öğrenmek istediği bütün bilgileri internet uygulamasıyla Annelik Yolculuğu diye mobil uygulama yapıyoruz.

"Net söylüyorum ki, bebek ve anne için de normal doğum sağlıklı olanı"

Bizim sağlık hayat merkezlerimizde ebe okullarımız var. 286 tane şu anda. 100 tane daha yapacağız. Fizik tedavisinden diş hekimine kadar. Diyetisyen, çocuk gelişimcisine kadar herkes orada çalışıyor. Kanser taramasına kadar ücretsiz herşey yapılıyor. Bizim belki de hatamız tam anlatamadık topluma. Özel hastanelerimizde sezaryan maalesef daha fazla. Yüzde 61'in üstünde. Devlette daha düşük. Yüzde 30 bandında. Türkiye'de çok iyi özel sektörümüz var, dünya çapında. Canlı doğum oranı sayımız düşüyor. Kimsenin özel hayatına karışmıyoruz. Net söylüyorum ki, bebek ve anne için de normal doğum sağlıklı olanı.

"Biz kadının özgürlüğünü kısıtlamayı düşünmüyoruz"

Biz kadının özgürlüğünü kısıtlamayı düşünmüyoruz. Biz sağlığıyla ilgiliyiz. Tıbbi endikasyon dediğimiz, tıbben gereklilik başka bir şeydir keyfiyet başka bir şeydir. Biz keyfi olan sezaryan harici normal doğum olması gereken zamanlarda önerimiz bunun doğal şartlarda anneye, bebeğe faydası olan, sağlıklı olanı tercih etmesi. Sezaryan olan doğal değildir. 1966 sezaryan doğumluyum. Kanama vardı, annemi yaşayacak, çocuk mu yaşayacaktı. Tıbbi endikasyon olan herşeyin yapılması lazımdır. Çocuk rahimde büyür, vajinadan geçer ve normal doğum olur. Akciğer ve hücrelerin gelişiminde, annesi ile ilişkisinde, annenin süt yapan hormonları, beyindeki mutluluk hormonlarının doğal olduğu yoldur.