Bilim / Teknoloji

ABD'li bilim insanları, Dünya'dan 395 ışık yılı uzaklıkta ve henüz oluşumunun ilk aşamasında olan gezegen keşfetti

Araştırmacılara göre, gök cisminin, ev sahibi yıldızından, Dünya ile Güneş’in arasındaki mesafeden 200 kat daha uzakta

10 Ağustos 2022 19:47

ABD'li bilim insanları Şili'deki Atacama Büyük Milimetre Dizisi (ALMA) teleskobundan gelen verileri kullanarak, Dünya'dan 395 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldız siteminde yer alan ve henüz oluşumunun ilk aşamasında bulunan bir bebek gezegen tespit ettiklerini açıkladı. Çevresinde uydu oluşumlarının gözlendiği belirtilen gezegenin, evreninin bilinmeyenlerine dair yeni keşiflere yol açacağı belirtildi.

NTVnin haberine göre, ABD’de yer alan Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi (NRAO) tarafından yapılan açıklamada, gezegenin ALMA teleskobuyla tespit edildiği belirtildi.  Buna göre teleskop, AS 209 yıldızının yakınında bir ışığın, yıldızın diskindeki hareketsiz bir gaz boşluğunda parlamasıyla bebek gezegeni tespit etti. 

Florida Üniversitesi'nde astronomi profesörü olan ve çalışmanın baş yazarı Jaehan Bae, "Gezegen oluşumunu incelemenin en iyi yolu, gezegenleri oluşurken gözlemlemektir. Bunun güçlü teleskoplar sayesinde gerçekleştiği çok heyecan verici bir zamanda yaşıyoruz "  dedi.

Astrophysical Journal Letters adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışmanın yazarları yaptıkları açıklamada, bu tür keşiflerin gezegen atmosferlerinin nasıl geliştiği ve bir gezegen sisteminin en erken aşamalarında uyduların nasıl bir araya geldiği hakkında daha fazla bilgi vereceğini söyledi.

Diğer taraftan, bilim insanları AS 209 diskinin yıldızından bu kadar uzakta bu büyüklükteki bir gezegeni nasıl destekleyebileceğine dair birkaç teorinin bulunduğunu açıkladı. Bunlardan ilkini diskin uzak geçmişte, belki de bir tür gelgit bozulması nedeniyle yer çekimi açısından kararsız olduğu varsayımı oluşturuyor. Araştırmacılar,  yaptıkları son simülasyon çalışmalarının, bu tür kararsızlıkların yalnızca Jüpiter’in kütlesinin birkaç katı büyüklüğünde parçalar üretebileceğini gösterdiğini bildirirken, söz konusu teorinin geçerli olamayacağını söyledi. Ayrıca, AS 209'un diskinin  nispeten küçük bir kütleye sahip olduğu ve gaz yüzeyi yoğunluk profiline ve orta düzlemdeki sıcaklığına bağlı olarak şu anda kararlı göründüğü açıklandı. 

İkinci teori ise çakıl taşlarının öte gezegeninin büyümesine neden olabileceği varsayımına dayanıyor. Fakat, araştırmacılar şu anda bu durum gerçekleşebileceği birkaç senaryo bulmaya çalıştıklarını belirtti.

"Bu tür kararsızlıklar yalnızca Jüpiter’in kütlesinin birkaç katı büyüklüğünde parçalar üretebilir"

Bilim insanları ayrıca, yıldızı çevreleyen gazdaki basınç çarpmaları yoluyla bir araya gelmiş olabilecek dev bir gezegen oluşturmak için etrafta yeterli çakıl taşı olup olmadığını araştırdıklarını sözlerine ekledi.  

Simülasyon çalışmalarının, bu tür kararsızlıkların yalnızca Jüpiter’in kütlesinin birkaç katı büyüklüğünde parçalar üretebileceğini gösterdiğini belirterek, söz konusu teorinin geçerli olamayacağını bildirdi. Ayrıca, AS 209'un diskinin  nispeten küçük bir kütleye sahip olduğu ve gaz yüzeyi yoğunluk profiline ve orta düzlemdeki sıcaklığına bağlı olarak şu anda kararlı göründüğü belirtildi. 

Kuiper Kuşağı, gezegenimizin içinde yer aldığı Güneş Sistemi'nin dış kenarında bulunan bir halkaya deniliyor. Bu halka uzay kayaları ve cüce gezegenlerden oluşuyor ve Neptün'ün yörüngesinin ötesine oturuyor.