Hazine ve Maliye Bakanlığı kendi internet sitesinde 2022 yılı Ocak-Mayıs bütçe gerçekleşmelerini az önce yayımladı. Buna göre 2022 yılı Mayıs ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 173,8 milyar TL, bütçe gelirleri 317,8 milyar TL ve bütçe fazlası 144 milyar TL olarak açıklandı. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 155,9 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 161,9 milyar TL olarak açıklandı. 

Merkezi yönetim bütçesi 2021 yılı Mayıs ayında 13 milyar 371 milyon TL açık vermiş iken 2022 yılı Mayıs ayında 143 milyar 977 milyon TL fazla vermiştir. Faiz dışı fazla 2021 yılı Mayıs ayında 575 milyon iken 2022 yılı Mayıs ayında 161 milyar 888 milyon TL faiz dışı fazla verildiği görülmektedir. Aşağıdaki tabloda Mayıs 2021 ile Mayıs 2022 bütçe gerçekleşmeleri karşılaştırılmıştır. 

Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere bütçe gideri Mayıs 2021'e nazaran yüzde 47,3 oranında, bütçe gelirleri yüzde 203,9 oranında, vergi gelirleri ise yüzde 213,9 oranında artmıştır. 

Ocak-Mayıs dönemi bütçe gider gerçekleşmeleri

2022 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 750 milyar 957 milyon TL ödenekten Mayıs ayında 173 milyar 777 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir. Geçen yılın aynı ayında ise 117 milyar 940 milyon TL harcama yapılmıştır. Mayıs ayı bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 47,3 oranında artmıştır. Giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2021 yılında yüzde 8,8 iken 2022 yılında yüzde 9,9 olmuştur. Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 49,9 oranında artarak 155 milyar 865 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2021 yılında yüzde 8,9 iken 2022 yılında yüzde 10,3 olmuştur.

Kur Korumalı Mevduata (KKM) Mayıs ayında Hazineden 4,8 milyar TL ödeme yapıldı. KKM için 3 ayda hazineden yapılan ödeme toplam 21,1 milyar tl oldu

Ocak-Mayıs dönemi gelir gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri Ocak –Mayıs itibarıyla 317 milyar 753 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri 289 milyar 718 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 24 milyar 477 milyon TL olmuştur.

Aşağıdaki tabloda 2022 Ocak-Mayıs dönemi vergi gelirleri ve bu vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı gösterilmiştir. 

Ocak-Mayıs dönemi bütçe gerçekleşmeleri içinde KDV ve ÖTV'nin toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 44,5, dolaylı vergilerin payı yüzde 56 ve dolaysız vergilerin payı ise yüzde 44 olarak gerçekleşmiş. Dolaysız vergilerin Ocak-Mayıs 2022'de bu kadar yüksek çıkmasının temel sebebi hem kurumlar vergisinin genel beyan dönemi olması hem kurum/gelir geçicinin Mayıs ayında verilmesi hem de gelir vergisinin ilk taksitinin ödenmesinden kaynaklıdır. Yıl sonuna doğru dolaysız vergilerin payı düşecektir. 

Ocak-Mayıs dönemi-2021 ile Ocak-Mayıs dönemi 2022 vergi tahsilatı karşılaştırılması

2021 yılı Mayıs ayında bütçe gelirleri 104 milyar 569 milyon TL iken 2022 yılının aynı ayında yüzde 203,9 oranında artarak 317 milyar 753 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin Mayıs ayı gerçekleşme oranı 2021 yılında yüzde 9,5 iken 2022 yılında yüzde 21,6 olmuştur.

2022 yılı Mayıs ayı vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 213,9 oranında artarak 289 milyar 718 milyon TL olmuştur. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2021 yılında yüzde 10 iken 2022 yılında yüzde 23 olmuştur.

Aşağıdaki tabloya göre 2021 Ocak-Mayıs dönemine göre tahsilat oranı en fazla olan gelir kalemi kurumlar vergisidir. 2021 Ocak-Mayıs döneminde 67 milyar 913 milyon TL tahsilatı olan kurumlar vergisi, 2022 Mayıs ayında yüzde 281,92 artarak 259 milyar 379 milyon TL'ye yükselmiştir. 

Geçen yıl aynı döneme göre ÖTV'nin tahsilatında yüzde 63 artış görüldü. Özellikle son zamlarla birlikte, enflasyondan kaynaklı petrol ve doğal gazdan alınan ÖTV yüzde 63 oranında artış göstermiş.