Pişmanlık ve ıslah VUK m.371'de düzenlenmiştir. Buna göre beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermesi hâlinde, bazı koşulların gerçekleşmesi durumunda haklarında vergi ziyaı cezası kesilmez.

Yani kişi, beyanname vermeme gibi yükümlülüklerini zamanında yerine getirmezse ve sonra vergi idaresine ben pişmanım diye bir dilekçe verirse (VUK m.371'de sayılan koşulları sağlarsa) o kişi hakkında VUK m.371 uyarınca pişmanlık hükümleri uygulanacak ve vergi ziyaı cezası da kesilmeyecektir. 

Ancak VUK m.371'de yer alan "Bu madde hükümleri, emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmaz." hükmü mevcuttur. Yani emlak vergisi ve/veya değerli konut vergisi için pişmanlık hükümleri uygulanabilir mi? sorusu önem arz etmektedir. 

Emlak vergisi açısından

Ülkemizde kaynağı servet olan vergilerden biri de emlak vergisidir. Emlak vergisi, Türkiye sınırları içinde arsa, arazi, konut ve işyeri üzerinden belediyelerce alınan bir servet vergisidir.

VUK m.371'de yer alan "Bu madde hükümleri, emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmaz" hükmü aslında 09.04.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4751 Sayılı Kanun ile 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 32'nci maddesinde değişiklik yapılmasından sonra işlevsiz hale gelmiştir. Zira 4751 Sayılı Kanun ile 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nda yer alan beyanname verme zorunluluğu kaldırılarak emlak vergisi bildirimi verilmesi zorunluluğu getirilmiştir. VUK m.371'in ilk fıkrasında yer alan "beyana dayanan vergilerde…." cümleciği ile zaten VUK m.371'in yalnızca beyana dayanan vergilere uygulanacağı belirtilmiş olup EVK m.32'de de 09.04.2002 tarihi itibariyle emlak vergisi için beyanname verilmesi kaldırıldığından VUK m.371'in uygulanma olanağı kalmamıştır. 

Bu itibarla VUK m.371'de yer alan "Bu madde hükümleri, emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmaz" hükmünün 09.04.2002 tarihinden beridir uygulama alanı da bulunmamaktadır. Yani bina ve arazi vergileri için beyanname verilmediğinden zaten pişmanlık hükümleri uygulanmamaktadır.

Ancak değerli konut vergisi için ise durum farklıdır. 

Değerli konut vergisi açısından

Değerli konut vergisi ise vergi değeri 6 milyon 173 bin TL'yi aşan konutlar üzerinden alınan başka bir servet vergisidir. 

7194 sayılı Kanun'un 30'uncu maddesiyle 07.12.2019 tarihinde eklenen değerli konut vergisi Emlak Vergisi Kanunu'nun 42 ve müteakip maddelerinde düzenlendi. Yani değerli konut vergisi ayrı bir kanun olmayıp Emlak Vergisi Kanunu içinde düzenlenmiştir. 

Şimdi gelelim VUK'taki pişmanlık hükümlerinin değerli konut vergisi için uygulanıp uygulanamayacağına….

VUK m.371'de pişmanlık hükümlerinin "Beyana dayanan vergilerde …" cümleciği uyarınca sadece VUK kapsamında yer alan ve beyana dayanan vergilere uygulanması gerektiği sonucu çıkmaktadır. Değerli konut vergisinin düzenlendiği Emlak Vergisi Kanunu'nun 47'nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "..beyanname ile beyan edilir.." şeklindeki cümleden anlaşıldığı üzere değerli konut vergisi beyana dayalı bir vergidir. Beyana dayalı ve VUK m.1 uyarınca Vergi Usul Kanunu kapsamında bir vergi olması nedeniyle değerli konut vergisi hakkında VUK m.371'de yer alan pişmanlık hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. 

Ancak VUK m.371'de yer alan "Bu madde hükümleri, emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmaz" hükmü uyarınca emlak vergisi ile ilgili pişmanlık hükümlerinin uygulanamayacağı sonucu ortaya çıkmaktadır. 

Bu yüzden maddede geçen emlak vergisi kavramına anlam açısından bakmak gerekmektedir. 

Emlak Vergisi Kanunu dört ayrı kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım bina vergisi, ikinci kısım arazi vergisi, üçüncü kısım müşterek hükümler ve dördüncü son kısım ise değerli konut vergisidir. Bu noktada Emlak Vergisi Kanunu bina vergisi, arazi vergisi ve değerli konut vergisini kapsayan bir kanundur. Yani emlak vergisi kavramı bina, arazi ve değerli konut vergisini kapsayan üst bir kavramdır. Bu nedenle değerli konut vergisi, VUK m.371'de geçen "emlak vergisi ile ilgili" ibaresi kapsamında değerlendirilmelidir.

Sonuç itibariyle değerli konut vergisi, VUK m.371 uyarınca beyana dayalı ve VUK kapsamında olması nedeniyle pişmanlık hükümlerine tabi olması gerekmekte ancak VUK m.371'de yer alan "Bu madde hükümleri, emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmaz." hükmü uyarınca emlak vergisi ile ilgili bir vergi olması nedeniyle de pişmanlık hükümlerinin uygulanmaması gerekmektedir.

Yani değerli konut vergisi emlak vergisi kanunu içinde düzenlenmiş olması ve VUK m.371'de yer alan emlak vergisi ile ilgili bir vergi olması nedeniyle değerli konut vergisine VUK m.371 uyarınca pişmanlık hükümlerinin uygulanmaması gerekmektedir.