18 Mart 2020

Pakette 2 büyük eksik: İşsize kolay maaş; doğal gaz, elektrik faturasına erteleme

"Ekonomik İstikrar Kalkanı" paketinde şirketleri kollayan bazı önlemler var, çalışanları kollayan önlemler ise yok.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Koronavirüs salgınına karşı önlemler paketini açıklamasını beklerken T24'te diğer ülkelerin aldığı önlemleri anlatan ve Türkiye'nin paketinde neler olması gerektiğini inceleyen bir video yayınladık. Koronavirüs salgınıyla boğuşan ülkeler birkaç gündür paket üzerine paket açıklıyorlar. Çok büyük ve radikal önlemler içeren paketler bunlar...

ABD: 1 trilyon dolar

  • Belirli gelirin altındaki bütün vatandaşlara 1.000 dolarlık çek dağıtılacak.
  • Çalışanların gelir vergisi ve diğer vergilerinde ertelemeler yapılacak.

Fransa: 300 milyar Euro

  • Şirketlerin doğal gaz ve elektrik faturaları devlet tarafından ödenecek.
  • Cumhurbaşkanı Macron, "Bu dönemde hiçbir şirketin batmasına izin verilmeyecek" dedi.
  • Şirketlere 300 milyar Euro'luk kredi... 

İspanya: 200 milyar Euro

  • Salgın nedeniyle işsiz kalanların konut kredisi ödemeleri erteleniyor.
  • İşsizlik ödemeleri genişletiliyor...

Acaba Erdoğan'ın açıklayacağı pakette ne olacaktı? Bunu bilmek mümkün değildi ama "Ne olmalı?" sorusuna yanıt vermek mümkündü. Zaten muhalefet, CHP ve Ali Babacan'ın DEVA Partisi, pakette olması gerekenlerle ilgili öneriler yapmıştı...

CHP'nin önerileri

  • İşsizlik maaşı süreleri uzatılmalı. İşsizlik sigortasından yararlanma şartları yeniden düzenlenmeli.
  • Okulların tatil edilmesi nedeniyle ücret alamayacak öğretmenlerin mağduriyeti giderilmeli.
  • Zora düşecek küçük esnaf ve KOBİ'lere yönelik vergi ve sigorta primleri ertelenmeli.
  • Fatura ödeyemeyenlerin su, elektrik ve gazı kesilmemeli.

DEVA Patisi'nin başlıca önerileri

  • Kısa çalışma ödeneği devreye sokulmalı.
  • İstihdamla ilgili vergi ve primlerde muafiyet, indirim veya erteleme uygulamasına gidilmeli.
  • Uzaktan çalışanlar için sosyal güvenlik uygulamaları geliştirilmeli.
  • Elektrik, su ve doğalgaz ödemeleri belirli sürelerle ertelenmeli.
  • Kredi kartı kullanımında ve tüketici kredilerinde kolaylaştırıcı önlemler alınmalı...

Erdoğan'ın paketinde ne yok?

Ve Erdoğan beklenen "Ekonomik İstikrar Kalkanı" paketini yaklaşı dört sat süren zirvenin ardından açıkladı. Ne gördük. 

  • Fransa'da yapılan, Babacan'ın partisi DEVA'nın da önerdiği doğal gaz, elektrik faturalarının ertelenmesi ya da devlet tarafından ödenmesi yok.
  • İşsizlik ödeneği ödemelerinin kapsamının genişletilmesiyle ilgili de hiçbir şey yok. Eskiden olduğu gibi işsizlik ödeneği alabilmek için işsiz kalmadan önceki 4 ay primlerimizin yatırılmış olması lazım. Yetmez, son 3 yılda 600 gün SGK'ya bağlı olarak çalışmış, primlerinizin yatırılmış olması da şart.

Kepenk indiren kafelerde, kahvehanelerde çalışanların, kepek kapayacak KOBİ'lerin çalışanlarının kaçta kaçı bu koşulları karşılıyor Allah aşkına?

Erdoğan'ın paketinde ne var?

  • Babacan'ın önerdiği kısa çalışma ödeneğinin devreye sokulması Erdoğan'ın paketinde de var. (Zora düşen işletmelerin maaşlarının üçte biri devlet tarafından ödenecek).
  • Perakende, AVM, demir-çelik, otomotiv, lojistik-ulaşım, sinema-tiyatro, konaklama, yiyecek-içecek, tekstil-konfeksiyon ve etkinlik-organizayon sektörlerinde vergi ve SGK primi ödemelerinin 6 ay ertelenmesi var.
  • KGF kredileri var.

Yani?

Yani pakette şirketleri kollayan bazı önlemler var, çalışanları kollayan önlemler ise yok.

Bitirmeden, paketin toplam büyüklüğünün Fransa ve İspanya'nın 300 ve 200 milyar Euro'luk büyüklüklerinin çok altında olduğunu da belirtelim...

Yazarın Diğer Yazıları

Helalleşme yazısı

Helalleşelim. Ama ayrılmayalım

Cumhurbaşkanı Erdoğan faiz indirimi konusunda neden ısrarcı? Kafasındaki plan ne?  

Muhtemelen (İki aydır olduğu gibi) kur akışa bırakılacak, faiz indirimleri sürecek, seçim öncesi olası atakları karşı rezerv açığı kapatılmaya çalışılacak, inançla yola devam edilecek.

Anadolu burjuvazisi şimdi ne düşünüyor?

2018’e kadar amasız, fakatsız destekledikleri AKP’nin arkasında dimdik duruyorlar mı hâlâ? Yoksa ekonomideki, dış politikadaki maceracılıktan, beceriksizlikten bezdiler mi?