10 Temmuz 2022

Bu bayram E.T.'leriniz bizden

Gördüğünüz çizim aslında birkaç yıl evvel yapıldı. Her Kurban Bayramı'nda eşe dosta gönderiliyor. Bu bayram revize edilmiş haliyle, Tour de France formalarıyla T24 okurlarına gelsin

Steven Spielberg'in kült filmi E.T.'nin final sahnesinde dolunayın önünde uçan bisikleti bilirsiniz.

Filmin afişinde de yer alan bu çarpıcı imge, kırk yıldır, binlerce yazıya çiziye ilham veriyor.

Gördüğünüz çizim de o imgeden ilhamla yapıldı. Üstündeki cümle de Türkçe'deki bir sözcük benzerliğinden hareketle yazıldı.

Çizim: Aydan Çelik

(Çizimin yegâne ilhamı sadece E.T. değil elbette. Son yıllarda pek popüler olan NusrET, HasrET, AfiyET gibi sakil lokanta adları, Chicken Run adındaki animasyon filmi, George Orwell'in Hayvan Çiftliği listeye eklenebilir. Ha, bir de bayram kartpostalları var tabii. Kınalı koçların süslü fotoğraflarıyla bezenmiş, hiç bilmeyen birine gösterseniz, hayvanların kendi aralarında kutladıkları bir bayram zannedeceği bayram kartlarından söz ediyorum.)

Aslında çizim birkaç yıl evvel yapıldı. Her Kurban Bayramı'nda eşe dosta gönderiliyor. Bu bayram da revize edilmiş halleriyle T24 okurlarına gelsin.

Daha önceki çizimlerde göğe yükselen hayvanlarda kıyafet yoktu. Bu kez, dostlarımız Tour de France formalarıyla firar ediyor.

Sarı formayı zaten tanıyorsunuz. Genel klasmanda en iyi durumdaki bisikletçi onu giyiyor. Beyaz üstüne kırmızı benekli olanı ise "Dağların Kralı" taşıyor. (Tour'da zirveler çeşitli kategorilere ayrılıyor. Her kategorinin kendine göre puanları var. En çok zirve puanı toplayan bisikletçi Benekli Mayo'yu giyiyor.) Yeşil Mayo ise en çok sprint puanı toplayan bisikletçiye veriliyor.

Tour de France için "bayram, karnaval, şenlik" gibi çok sayıda benzetme yapılır. Doğrusu bu Kurban Bayramı'yla Tour'un denk gelmesi ziyadesiyle manidar oldu.

Zira bisikletçiler özellikle 6 Temmuz salı günü koşulan 5. etapta "kurbanlık koyun"dan farksızdılar.

Etap, büyük trajedilere tanık olan ve "Kuzey'in Cehennemi"olarak adlandırılan bölgede yapıldı.

19. yüzyılın maden işçilerinden, her iki dünya savaşında yok pahasına ölen askerlere kadar yüz binlerce insan o trajedinin parçalarını oluşturur. (Bisikletçileri onlara benzetmek en hafif deyimle "abartı" olur biliyorum ama "teşbihte hata olmaz" vecizesine sığınayım, en azından bisiklet bağlamında bir cephe savaşı yaşandı diyeyim.)

İkonik Paris- Roubaix yarışının da yapıldığı coğrafyada, toz toprak içinde geçen günün galibi Avustralyalı Simon Clarke oldu.

Bir önceki gün yine bir savaş alanında geçti. Start, İkinci Dünya Savaşı'nın ünlü "Dinamo Operasyonu"na sahne olan Dunkirk'ten başladı. Christopher Nolan'ın 2017'de çektiği film ile iyice ünlenen beldeden yola çıkan bisikletçiler, 40 km batıdaki Calais'e gitti. Ama etap 40 değil, 171.5 km uzunluğundaydı.

İki kulak arasındaki mesafe, suratın çene nahiyesinden dolaşıp, tekrar yukarı çıkılarak kat edildi.

Günün galibi son yılların büyük yıldızı Belçikalı Wout van Aert oldu.

7 Temmuz'da bu yılın en uzun etabı koşuldu. 220 kilometrelik etabın galibi Tadej Pogacar oldu. Son iki yılın şampiyonu genç Sloven, Sarı Mayo'yu erkenden sırtına geçirmiş oldu.

Yurttaşı, rakibi, abisi Primoz Roglic bir önceki günkü cehennemi etapta düştüğü için zaman olarak da geriye düştü. Bir saman balyasına çarpan bahtı kara sporcunun omzunun çıktığını, ve çıkık omzunu yol kenarında kendi kendine yerine taktığını öğrendik. (Ben, o anlatırken irkildim. Siz okurken ne hissedeceksiniz bilemiyorum.)

Bu yazı T24 editörlerine teslim edilmek üzere toparlanırken, 8 Temmuz'da yapılan La Super Planche des Belles Filles zirvesinde biten etabı yine Pogacar kazandı.

Bisiklet yarış uzmanları iki yıldır "Bu çocuğu kim durduracak?" diye soruyor. Öyle görünüyor ki hiç kimse!

Ama bisiklet bu. Onun için en az hayat kadar şaşırtıcı olduğunu söylerler. Bekleyip göreceğiz.

Tadej Pogacar

İtalya'da kadınlar

Fransa'da bunlar olurken, İtalya'da, Giro Donne'de, kadınlar arasındaki rekabet başka bir boyutta cereyan ediyor.

Yeniden yükselişe geçtiği söylenen Covid-19, İtalya'da da ortaya çıktı. Bike Exchange takımının lideri Amanda Spratt, testi pozitif çıkınca yarıştan çekilmek zorunda kaldı. Oda arkadaşı Georgia Baker da aynı kaderi paylaştı.

Yarışı bırakan başka bir isim ise Marianne Vos oldu. Efsane pedal iki etap kazandıktan sonra yarışı bıraktı. Öyle görünüyor ki 26 Temmuz'da başlayacak olan Tour de France kadınlar edisyonuna dinlenmiş olarak gitmek istiyor.

8 Temmuz'da koşulan etabı, Hollanda'nın başka bir efsanesi, Annemik van Vleuten, yaşadığı kazaya rağmen kazandı.

2018 ve 19'un şampiyonu, bu yazı yazılırken genel klasman liderliğini koruyordu. Onu  İtalyan Marta Cavalli takip ediyor. Üçüncü sırada başka bir tecrübeli isim, İspanyol Mavi Garcia bulunuyor. 

Giro Donne'de cumartesi günü yapılacak olan son yokuş etabı, genel klasmancılar için son sözü söyleyecek görünüyor. 

Şampiyon bisikletçi, kupasını pazar günü Padova'da havaya kaldıracak.

Küçük bir not:

Bayramın ikinci günü, 10 Haziran pazar, Eurosport 1'de konuk yorumcu olarak sevgili Caner Eler'in yanındaki koltukta oturacağım. Yayın 13.30 gibi başlayacak, 19.00 civarında bitecek. Tour'un çoğu İsviçre'de geçen dokuzuncu etabında muhabbet edeceğiz. Vaktiniz olursa bekleriz.

Aydan Çelik kimdir?

Aydan Çelik 1966 yılında Gürün’de doğdu.

İstanbul Ünivesitesi’nde İşletme ve İktisat Tarihi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde Heykel okudu.

Çizgi film stüdyolarında, reklam ajanslarında, gazetelerde, dergilerde, yayınevlerinde çalıştı.

Erken yaşta bağlandığı bisiklet sporu vesilesiyle Eurosport Türkiye’de konuk yorumcu oldu. 

Açık Radyo’da Esra Ertan’la birlikte Şeytan Arabası adında bisiklet programı yaptı.

2006’da Tarih Vakfı Yurt Yayınları’ndan Mişli Geçmiş Zaman adını taşıyan karikatür albümü yayımlandı. 

Devam eden yıllarda  Bi Tur Versene, İstanbul Bisiklet Rehberi ve Bisiklet Manifestosu adında bisiklet temalı üç kitabı okurla buluştu.

2013’te Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’nun 50. yaşı için "Pardus" adında bir maskot tasarladı.

Toplumsal Tarih, Cyclist Türkiye, Socrates dergileri yayın kurulu üyesi.

Halen çiziyor, yazıyor, bisiklet üstünde çocukluğunu arıyor.

Yazarın Diğer Yazıları

23 Nisan kutlu olsun

Aydan Çelik çiziyor...

Romalı Antonio ile Amasyalı Turan'ın medarı maişet motoru

Sait Faik'in ilk romanı Medarı Maişet Motoru 1944'te yayımlandı. Aradan seksen yıl geçti ama bazı şeyler hiç değişmedi