Uluslararası Şeffaflık Derneği, şehir hastaneleriyle ilgili raporunda, Bilkent Şehir Hastanesi’nin klasik yöntemle yapılan hastanelere göre yüzde 173 daha pahalıya mal olduğunu, Kayseri Şehir Hastanesi’nin 3.5 yıllık kirasıyla sabit yatırımının karşılanabildiğini belirtti.
2020 yılında bütçeden şehir hastaneleri için 10.5 milyar lira ayrıldığı belirtilen rapora göre bu tutar 58.9 milyar liralık Sağlık Bakanlığı bütçesinin neredeyse yüzde 20’sini oluşturuyor.
Kamu özel işbirliği modeliyle yapılsalar da Hazine garantisi nedeniyle gerçekte borcun kamu tarafından üstlenildiğine dikkat çeken Uluslararası Şeffaflık Derneği, Türkiye’nin yüklenici firmaların aldığı kredilere doğrudan ödeme taahhüdü yapan tek ülke olduğunu vurguladı.
"Kamu özel işbirliği bir demokrasi sorunu"
Raporda yer alan bilgilere göre Türkiye 1990-2017 arasında kamu-özel işbirliği sözleşme tutarında dünyada dördüncü sırada bulunuyor. Türkiye’deki 135 milyar dolarlık sözleşme tutarının yüzde 84’ü, 2008 sonrasına ait. Kamu özel işbirliği projelerinde şehir hastanelerinin payı yüzde 8.7.
Şehir hastanelerinin Yüksek Planlama Kurulu’na sunulan ön fizibilite raporlarının toplumdan gizlenmesinin şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkesine aykırı olduğunu belirten Uluslararası Şeffaflık Derneği, “Sözleşme ve ön fizibilite belgelerinin gizlenmesinin yanı sıra ihaleler zamanında duyurulmamış, hizmet alım ve bina kullanım bedelleri, gelir garantileri açıklanmamıştır” dedi.
Kamu özel işbirliği projelerinin bir dolaylı özelleştirme yöntemi olduğunu belirten Uluslararası Şeffaflık Derneği, bu yöntemin bütçeye getirdiği yük, şeffaflık, hesap verebilirlik, katılımcılık ve hukuk devletine aykırı yapısıyla bir demokrasi sorunu haline geldiğini vurguladı. Bütçe kanun tekliflerine konu edilmeden, yasama onayı alınmadan gerçekleştirilen sözleşmelerin “ticari sır” gerekçesiyle kamuoyundan saklandığını belirten Dernek, gelir garantisi nedeniyle bu projelerin kuşaklar boyu üstlenilecek mali yük yarattığını ifade etti.
Şehir dışında şehir hastaneleri
Raporda dikkat çekilen bir başka sorun, şehir hastanelerinin hemen hepsinin şehirlerin dışında olması. Rapora göre Bursa Şehir Hastanesi şehir merkezine 60 dakika, Kayseri Şehir Hastanesi 40 dakika, Ankara Bilkent Şehir Hastanesi 60 dakika, Eskişehir Şehir Hastanesi 30 dakika, Adana Şehir Hastanesi 40 dakika mesafede yer alıyor.
Raporda yer alan bilgilere göre bugüne kadar gerçekleştirilen şehir hastanesi ihalelerinin 6’sını kazanan Rönesans Holding, toplam yatak kapasitesinin yüzde 28.95’ini, toplam yatırım tutarının ise yüzde 34.64’ünü elinde bulunduruyor. İkinci sıradaki CCN Holding’in yatak kapasitesindeki payı yüzde 15.64, yatırım tutarındaki payı yüzde 14.80. İki şirketin toplam yatak kapasitesi yüzde 51.31’e ulaşıyor...
