Türk Lirası'nın döviz karşısında değer kaybetmesiyle başlayan kur kriziyle Kıbrıs'ta kuzey ile güney arasında bazı ürünlerin fiyat farkı yüzde 70'e kadar çıktı. Binlerce Rum alışveriş için KKTC'ye geçmeye başladı.
Duvar'dan Nikolaos Stelya'nın haberine göre, Stelio, yılların tecrübeli taksi şoförü. Onlarca yıldır Kıbrıs’ın kıyı şehri Larnaka’da müşteri ve turist taşıyor. Ailesinin Kıbrıs Solu ile yakın ilişkilerine ve geçmişine rağmen, yıllar boyunca milliyetçi sağ ideolojiyi benimsedi. Kıbrıs’ta sınır kapılarının 2003’te açılmasından sonra da uzun yıllar Kıbrıs’a geçmedi. Dahası, Kıbrıs’ın kuzeyini ziyaret eden Rumları ve dostlarını yadırgıyordu. Ta ki Türk lirası değer kaybedene dek…
TL’nin Euro karşısında değer kaybetmesiyle beraber, Türk lirasını kullanan Kuzey Kıbrıs piyasası, Euro’yu kullanan Kıbrıslı Rumlar açısından cazip hale gelmiş durumda. Çok sayıda ürün ve hizmetin güneye kıyasla yüzde 30 ila yüzde 70 arasında oranında daha ucuz olması ile nedeniyle, son haftalarda binlerce Kıbrıslı Rum sınır kapılarında uzun kuyruklar oluşturarak kuzeye geçip ihtiyaçlarını Kıbrıs Türk piyasasından karşılıyor.
Stelio da yeni süreçte gerek benzin ihtiyacını, gerekse diğer ihtiyaçlarını Larnaka’ya komşu olan Beyarmudu ve diğer Türk köylerinden karşılamaya başladı. Rum taksi şoförü, kuzeye geçişlerin sıklaşması ve Kıbrıslı Türklerle daha fazla bir araya gelmesiyle beraber, zihin dünyasında değişim yaşadığını söylüyor. Geçmişin sığ ve kalıplaşmış ön yargıları Stelio’nun zihin dünyasında arka plana itelenirken, yeni dönemde “Onlar da bizim gibi insan ve emekçi” ve “Türkler ile Rumlar aynı kaderi paylaşıyor” gibi söylemler emektar taksicinin gündelik hayatının parçası olmuş durumda…
Kuyruk uzadı, sınırı geçmek 2 saati geçti
Stelio gibi binlerce Rum her gün sınır kapılarında oluşturduğu kuyruklar haftasonları kilometreleri bulmaya başladı. Eskiden adanın en işlek sınır kapısı olan Metehan-Kermia-Ağios Domotios’ta ortalama geçiş süresi 15-20 dakikayken, şimdilerde bu süre 1,5 ile 2 saati bulabiliyor. Aynı durum diğer kara kapıları için de geçerli. Mağusa bölgesinde Kuzey Kıbrıs’ı İngiliz Üsleri ile bağlayan iki kara kapısı ihtiyacı artık güçlükle karşılayabiliyor.
Bu durumun bir nebze kolaylaştırılması için adanın kuzeyinde çeşitli planlar ve fikirler de masaya yatırılmış durumda. Bu haftanın başından itibaren Kuzey Kıbrıs hükümeti Metehan kapısında üçüncü bir şeridi hizmete açtı. Çeşitli sivil toplum kuruluşları ise adanın bazı noktalarında yeni sınır kapılarının hızla açılması gerektiğini söylüyor. “Krizi fırsata çevirelim” şiarı ile harekete eden tüketici örgütleri ise sınır kapılarındaki denetimlerin azaltılması fikrini öne çıkarıyor.
Benzin, ilaç ve sigarada büyük fark
Kıbrıslı Rumları Kıbrıs Türk piyasasına iten sebeplerin başında adanın güneyi ile kuzeyi arasındaki büyük fiyat farkları öne çıkıyor.
Benzin, Kıbrıs’ın kuzeyinde adanın güneyine oranla neredeyse yarı fiyatına satılıyor. İlaç ve sağlık harcamaları açısından durum daha da ilginç. Türkiye’den ithal edilen ve adanın her iki yakasında da kolesterol tedavisinde kullanılan tanınmış bir firmanın ilacı güneyde 22 Euro’ya satılırken, kuzeyde 7-9 Euro bandında temin edilebiliyor. Ünlü bir sigara markasının paketinin güneydeki fiyatı 4,80 Euro iken aynı paket adanın kuzeyinde yaklaşık 2 Euroya satın alınabiliyor…
