Sağlık

İlaç Tedarik Sorunları Komisyonu'nun grip aşısında önceliklendirme kriterleri ne?

24 Ekim 2020 11:48

Hürriyet baş yazarı Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, bugünkü yazısında grip aşısına ilişkin bilgilendirmelerde bulundu. Müftüoğlu, grip aşısıyla ilgili merak edilenleri 5 soru ile açıklığa kavuştururken; İlaç Tedarik Sorunları Komisyonu’nun grip aşısı olacaklar arasınca yapılacak önceliklendirmede belirlenen kriterleri aktardı.

Müftüoğlu'nun aktardığına göre, İlaç Tedarik Sorunları Komisyonu’nun grip aşısı önceliklendirme kriterleri şöyle:

  1. Karşılaşma olasılığı yüksek kişiler.
  2. Karşılaşma halinde hastalık seyrinin ağır olacağı düşünülen hastalar.
  3. Hastalığı ağır geçirme riskinin yüksek olduğu gruplara sağlık hizmeti veren kurumlarda çalışan kişiler.

İlaç Tedarik Sorunları Komisyonu üyeleri kimler?

Prof. Dr. Ateş Kara, Prof. Dr. Akın Kaya, Prof. Dr. Alpay Azap ve Sağlık Bakanlığı yetkilileri Dr. Banu Bayar, Dr. Banu Ekinci

İlaç Tedarik Sorunları Komisyonu’nun öncelikle aşı yapılması gerekenleri topladığı 6 ayrı başlık da şöyle:

1. Riskli hasta ile temas olasılığı yüksek olan ve yüksek riskli hastaya bakım hizmeti veren sağlık personeli. (Sağlık çalışanları için aşı temini Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilecektir.)

2. Gebeler, öncelikle influenza sezonu başladığında gebeliğinin 26. hafta sonrası döneminde veya doğum sonrası ilk iki hafta içerisinde olacak olanlar. (Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından gebeler için ayrı olarak gönderilen aşılarla ASM’lerde uygulanacaktır.)

3. 5 yaş ve altında olup, Sağlık Bakanlığı tarafından tanımlanmış influenza açısından risk yaratan kronik hastalığı olanlar. (Kronik hastalık raporu ile birlikte reçete ile serbest eczanelerden alınacaktır.)

4. 65 yaş ve üzeri: Öncelikle 65 yaş üzerinde olup beraberinde Sağlık Bakanlığı tarafından tanımlanmış influenza açısından risk yaratan kronik hastalığı (komplike hipertansiyon, komplike diyabet, KOAH, kalp yetmezliği) olanlar. (Kronik hastalık raporu ile birlikte reçete ile serbest eczanelerden alınacaktır.)

5. Solid organ nakli olanlar, progresif kas hastalığı olanlar, restriktif akciğer hastalığı olanlar, son iki yıl içerisinde kanser tanısıyla tedavi alanlar veya kök hücre nakli olanlar. (Kronik hastalık raporu ile birlikte reçete ile serbest eczanelerden alınacaktır.)

6. 5 yaş üzerinde ve 65 yaş altında olup, Sağlık Bakanlığı tarafından tanımlanmış influenza açısından risk yaratan kronik hastalıklardan (komplike hipertansiyon, komplike diyabet, KOAH, kalp yetmezliği) en az ikisi bulunanlar. (Kronik hastalık raporu ile birlikte reçete ile serbest eczanelerden alınacaktır.)

Prof. Dr. Müftüoğlu'nun köşesinde grip aşısına ilişkin yer alan bilgiler şöyle:

Aşı nasıl üretiliyor?

Dünya Sağlık Örgütü, influenza virüsündeki mutasyonları her yıl yakından takip ediyor ve bir yıl sonraki aşı üretiminin “içeriğini” firmalara bildiriyor. Firmalar da bu içeriği dikkate alarak aşılarını üretiyor.

"Grip aşısının sağlıklı erişkinlerde koruma oranı yüzde 80"

Eğer o yıl toplumda saptanan virüsle “uygulanan aşı” arasında antijenik benzerlik varsa (yani uygunluk söz konusuysa) aşı yüzde 50-80 oranında koruma sağlayabiliyor. Koruma oranı sağlıklı erişkinlerde yüzde 80’in üzerine çıkabildiği gibi, yaşlı ve düşkünlerde yüzde 50’nin altına da inebiliyor. Bununla birlikte aşının hastalığa bağlı ek sorunları ve ölümleri azalttığı, hastalık süresini kısaltıp hastalığın şiddetini sınırlandığı da biliniyor.

"Etkin bir koruma için her yıl yapılmalı"

Aşı sadece yapıldığı “grip sezonu” için etkili olabiliyor. Bu nedenle eskiden geçirilmiş grip hastalığı veya önceden uygulanmış grip aşısı olanların da etkin bir koruma için her yıl yeniden aşılanmaları gerekiyor.
Aşının koruyucu etkisi yapıldıktan 2 hafta sonra başlıyor ve yaklaşık 6-8 ay sürüyor.

Grip aşısını 6 aylıktan küçük çocuklar, hamileliğin ilk 3 ayı içerisinde bulunanlar, ciddi yumurta alerjisi veya herhangi bir maddeye karşı ciddi alerji öyküsü olanlar ile daha önce yaptırdığı influenza aşısı nedeniyle önemli bir alerji sorunu yaşayanlar dışında herkesin yaptırması mümkün. Bununla birlikte aşıyı öncelikle risk grubunda olanların yaptırılması öneriliyor. Zaten geçtiğimiz hafta ortaya çıkan sorun da bu “Risk grubunda kimler var?” sorusuna verilen yanıtlardaki karmaşadan kaynaklanıyor.