CHP İstanbul Milletvekili Turan Aydoğan, pandemi sürecinde ceza ve tutukevlerinde tutuklu ve hükümlülerin yaşanan sağlık sorunlarını Meclis gündemine taşıdı. Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün yanıtlaması istemiyle üç ayrı önerge veren Aydoğan, ceza ve tutukevlerinde yaşanan ve avukatların aktardığı ciddi sorunlar olduğunu, tutuklu ve mahkumların semptom göstermesine rağmen teste tabi tutulmadığı şeklinde bilgiler aldığını ifade etti.
CHP İstanbul Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu Üyesi Turan Aydoğan, salgın boyunca ceza ve tutukevlerinde alınması gereken önlemleri gündeme getirdiğini, Adalet Bakanlığı’na sürecin başından beri çeşitli önergelerle konuyu takip etmeleri yönünde sorular yönelttiğini ifade etti.
Aydoğan, “Covid-19 salgını ülkemizde görülmeye başladığı andan itibaren ceza ve tutukevlerinde ne gibi önlemler alınacağına dair soru işaretlerimizi ilgili bakanlıklara iletmiştik. Çünkü ceza ve tutukevleri salgın hastalıklar için en büyük risk barındıran alanlardır. Burada insanların sağlığı, dışarıda yaşanılan koşullardaki gibi değil. Yeterince güneş görmedikleri için, hareket alanlarının kısıtlı olması nedeniyle kas yapılarının giderek zayıflaması ve yeterince vitamin alamıyor olmaları gibi birçok olumsuz etken var. Bunlar öngörülebilir durumlardır ve böyle bir hastalıkla karşı karşıya kalınınca ceza ve tutukevlerinde yoğun önlemler almak gereklidir” açıklamasında bulundu.
"Salgına kaç kişi yakalandı, kaç kişi öldü soruları yanıt bekliyor"
CHP’li Aydoğan, Bakırköy Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Silivri Kapalı Ceza İnfaz Kurumları özelinde bazı ciddi iddiaların kendilerine ulaştığını ve tutuklu ve mahkumların sağlık koşullarından endişe edildiğini ifade etti.
Aydoğan, Bakırköy Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda, pandeminin başından beri revirin olmadığını, tutuklu ve mahkumların hastalıklarını kendi kendilerine tespit edip dilekçe yoluyla ilaç aldıklarını öğrendiğini dile getirerek şöyle dedi:
“Tutuklu ve mahkumların koğuşları ülkenin birçok ceza ve tutukevinde olduğu gibi Bakırköy ve Silivri’de de kapasitelerinin üzerinde bir doluluğa sahip. Salgın hastalık böyle bir kalabalığı affetmez. Bu olmasın diye İnfaz Yasası’nda değişiklik yapıldığında, Meclis kürsüsünden adil davranılması gerektiğini ifade etmiştik. Fakat İnfaz Yasası’nda yapılan değişiklikle binlerce kişi tahliye edildi, sadece siyasi tutuklular bu kapsamda hiçbir haktan yararlanamadı.
Hala ceza ve tutukevleri tıklım tıklım. İnsanlar hastalanıyor, diğer yandan test yapılmadığını ifade ediyorlar. Silivri Kapalı Ceza İnfaz Kurumları’nda Kovid-19 testi yaptıran tutuklu ve mahkumlara da test sonuçları verilmemiş. Bunların gerekçelerini Sayın Bakan Gül’e sordum. Ayrıca Koronavirüs salgınının başladığı tarihten beri, ceza ve tutukevlerinde kaç mahpusun hastalığa yakalandığı, kaçının virüsten öldüğü açıklanmadı. Bu soruları daha önce de bakanlığa sormuştuk, fakat hala yanıt alamadık.”
"Sağlığa erişim, eşit sağlanmalıdır"
CHP Milletvekili Aydoğan, ceza ve tutukevlerinde bulunan tutuklu ve hükümlüleri de kapsayacak şekilde sağlık hakkının, 1955 tarihli “BM Mahpuslara Uygulanacak Asgari Standartlar”, 1982 tarihli “BM Tıbbi Etik İlkeler”, 1988 tarihli “BM Herhangi Biçimde Alıkonulan veya Hapsedilen Kişilerin Korunması için İlkeler Manzumesi” gibi sözleşmelerle koruma altına alındığını hatırlattı.
Aydoğan, “Sağlığa erişim her bir yurttaş için eşit biçimde sağlanmalıdır. Tutuklu ve mahkumların sağlık haklarının korunması öncelikle devletin görevidir. Yaşam ve sağlık hakkı evrensel haklardır. Bu bağlamda Adalet Bakanlığı’ndan daha ciddi bir özen gösterilmesini bekliyoruz. Kovid-19 önemleri kapsamında ceza ve tutukevleri teftiş edilmeli. Kaç hasta var, bunların kaçı ağır? Kaçı hayatını kaybetti, tedavileri nerede yapılıyor? Mahpus kapasitesi ve yatak kapasitesi arasında ifade edilen uçurumlar doğru mu? Bunlara yanıt istiyoruz fakat daha önemlisi bu sorunların çözümlenmesini bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
CHP'li Aydoğan'ın Adalet Bakanı Gül'e yönelttiği soruların tamamı şöyle:
Bakırköy Cezaevi
- Bakırköy Cezaevi'nde B4 koğuşunun tamamının Koronavirüs'e yakalandığı, mahpusların yataktan dahi kalkamadıkları, yüksek ateşleri olmasına rağmen test yapılmadığı ve revire dahi çıkarılmadıkları bilgisi doğru mudur? Hangi gerekçe ile hasta mahpuslar sağlık haklarından yararlandırılmamaktadır?
- Sağlık şikâyetlerinin başladığı andan itibaren, mahpusların cezaevi yönetimine yazdıkları dilekçelere henüz cevap verilmediği bilgisi doğru mudur? Dilekçelere yanıt verilmeme gerekçesi nedir?
- Avukatların kurumla yaptığı görüşmede kendilerine vaka olmadığı bilgisi verilmektedir. Ancak “Test yapıldı mı?” diye sorulduğunda ise “Hayır” cevabı verilmiştir. Bu şikâyetlere rağmen test yapılmadan Covid-19 vakası olmadığı nasıl tespit edilmiştir?
- Bakırköy Ceza İnfaz Kurumu’nda Covid-19 testi pozitif çıkıp sağlık durumu ağırlaşarak hastaneye gitme talebinde bulunan kaç tutuklu ve hükümlü bulunmaktadır?
- Bakırköy Ceza İnfaz Kurumu’nda sağlık durumu ağırlaşarak hastaneye giden tutuklu ve hükümlü sayısı kaçtır?
- Bakırköy Cezaevi'nde pandemi ilan edildiği andan itibaren revirin kapalı olduğu bilgisi doğru mudur? Revirin kapalı olma sebebi nedir? Bakırköy Cezaevi’nde mahkumların sağlığı nasıl korunmaktadır?
- Bakırköy Ceza İnfaz Kurumu’nda hasta tutuklu ve hükümlüler, cezaevi yönetimine şikâyetlerini bildirdikten ne kadar süre sonra doktor muayenesine çıkarılmaktadır?
- Mahkûmların şikâyetlerini ve talep ettikleri ilaçlarını dilekçe ile iletmeleri istendiği bilgisi doğru mudur? Bu durumda hastaların doktor gibi kendi teşhislerini kendilerinin koyması mı beklenmektedir? Bu uygulamadaki amaç nedir?
- Bakırköy Cezaevi’nde mahkumların yaklaşık bir buçuk senedir revire çıkmadıkları bilgisi doğru mudur? Bu bilgi doğru değil ise Bakırköy Cezaevi’nde mahkumlar ne sıklıkla revire çıkmaktadırlar?
- Bakırköy Ceza İnfaz Kurumu’nda kaç tane görevli sağlık personeli bulunmaktadır? Bu personelin niteliği nedir?
Silivri Cezaevi
- Koronavirüs haberlerinin geldiği başka bir cezaevi ise Silivri Cezaevi’dir. Buradan ailelerine ulaşan mahpuslar, korona testi yaptırdıklarını ancak testin sonuçlarının kendilerine iletilmediğini aktarmıştır. Test sonucunun mahkumlarla paylaşılmamasının gerekçesi nedir? Yapılan testler sonucu kaç mahkum Covid-19 pozitif çıkmıştır?
- Ayrıca Silivri Cezaevi’nde mahpuslar, bir koğuşta bulunan bütün mahpuslara test sonucu bildirilmeden kendilerine Favipiravir ilacı verildiğini ve bu “ilacın kullanımının zorunlu tutulduğunu” aktardıkları bilgi doğru mudur? Bu tasarrufun nedeni nedir?
- Silivri Ceza İnfaz Kurumu’nda Covid-19 testi pozitif çıkıp sağlık durumu ağırlaşarak hastaneye gitme talebinde bulunan kaç tutuklu ve hükümlü bulunmaktadır?
- Silivri Ceza İnfaz Kurumu’nda sağlık durumu ağırlaşarak hastaneye giden tutuklu ve hükümlü sayısı kaçtır?
- Silivri Ceza İnfaz Kurumu’nda hasta tutuklu ve hükümlüler, cezaevi yönetimine şikâyetlerini bildirdikten ne kadar süre sonra doktor muayenesine çıkarılmaktadır?
- Silivri Ceza İnfaz Kurumu’nda kaç tane görevli sağlık personeli bulunmaktadır? Bu personelin niteliği nedir?
"Her bir cezaevi için; test uygulanan ve Covid-19 pozitif olan mahkûm sayısı kaçtır?"
- Ülke genelinde cezaevlerinde mahkûmların kaçına Covid-19 testi yapılmıştır? Bu test ne kadar sıklıkla yapılmaktadır? Her bir cezaevi için; test uygulanan ve Covid-19 pozitif olan mahkûm sayısı kaçtır?
- Covid-19 pozitif olan mahkûmların tedavisi nasıl gerçekleştirilmektedir? Diğer mahkûmlara bulaşın önlenmesi adına nasıl bir yöntem izlenmektedir?
- Tutuklu ve infazını bitirmeyen hükümlüler, yatarını bitirdiği halde denetimli serbestlikten yararlandırılmayan, kanuni bir hakkı olmasına ve hiçbir disiplin soruşturması geçirmemesine rağmen idari gözlem kurulu kararıyla denetimli serbestlik hakkından yararlandırılmayan hükümlüler olduğu doğru mudur? Bu durumda olan mahkûm sayısı kaçtır? Bu mahkûmlar için bir düzenleme yapılması gündeminizde midir?
- Pandemi başladığı andan itibaren mahkumlarla temas halinde olan memurlar iki haftalık karantinada kaldıktan sonra çalışmaya başlamaktaydı. Ancak vakaların artık daha fazla olmasına karşın, ilk zamanlarda alınan tedbirlerin de azaltılmış durumda olduğu ifade edilmektedir. Bu iddialar doğru mudur? Memurlar karantina şartlarını uygulayabilmekte midir? Tedbirlerin azaltılma gerekçesi nedir?
- 24 kişilik koğuşlarda 32 hükümlü ve tutuklunun kaldığı iddia edilmektedir. Ayrıca 7 kişilik koğuşlarda 40-45 kişinin kaldığı cezaevleri olduğu ileri sürülmektedir. Bu iddialar doğru mudur? Cezaevinin idari denetimlerinde kapasite sorunu tespit edilmiş midir, edilmişse neden giderilmemiştir? Cezaevinde bulunan tutuklu ve hükümlü sayısı ile yatak sayısı kaçtır?
- Pandemi süresince cezaevlerinde tutuklu ve hükümlülerden kaç kişi Covid-19’a yakalanmış, kaçı iyileşmiş kaçı vefat etmiştir?
