Gündem

Boraltan Köprüsü olayı nedir, Boraltan Köprüsü nerede?

11 Mayıs 2022 14:47

Partisinin genişletilmiş il toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, sığınmacı açıklaması yaparken ''Biz, asla onları Boraltan Köprüsü'nde olduğu gibi silahla, silah dayayarak düşmana teslim etmeyiz'' şeklinde konuştu.

Boraltan Köprüsü Olayı nedir?

Boraltan Köprüsü Olayı, Türkiye'ye sığınan 195 Azerbaycan kökenli Sovyet askerinin 1945 yılında mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde Sovyetler Birliği'ne iadesi sonrası yaşanan olaydır. Türkiye Sovyetler'den mütekabiliyet esasına dayanarak Sovyet topraklarına iltica etmiş olan bir subay ve iki erini istemişti. Sovyetler ise, askerlerin izlerinin bulunamadığını beyan edip geri vermeyince, Türkiye yola çıkan bazı askerlerin iadesini durdurdu. Ayrıca Türkiye, iltica edenlerden Türk kökenli olanların Türkiye vatandaşlığına alınması esasını kabul etti.

Tarihçi Hakkı Uyar, o dönem İnönü Vakfı'nın internet sitesinde yer alan Boraltan Köprüsü Olayı ile "Gerçek Ne?" dediği makalesinde 1951'deki Meclis tutanaklarına dayanarak "Müttefik ülkelere ait asker kökenli mültecilerin mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde iade edildiğini" belirtmişti.

Uyar, "Sonuç olarak iade edilenlerin öldürülmeleri, son derece üzücüdür. Ancak dönemin koşullarının kısıtlayıcılığı ortadadır. Yaşananlar, eleştirilmeyi elbette hak etmektedir. Ortaya sürülecek hiçbir gerekçe yaşanan dramın büyüklüğü ortadan kaldırmayacaktır. Bununla birlikte ilginç bir şekilde eleştirilenin CHP ve özellikle de İnönü olması -milliyetçiliği ile ünlü dönemin başbakanı Şükrü Saracoğlu’nun adının hiç anılmaması-, dikkat çekicidir" diye yazmıştı.

Uyar'ın makalesinden ilgili bölüm şöyle:

"Boraltan Köprüsü Olayı ne kadar gerçek? İnternet ortamında ve konu üzerine yapılan diğer popüler yayınlarda bir hayli abartılı bilgiler dolaşmakta; ayrıca bu olay, İnönü ve CHP düşmanlığı yapmak için bir araç olarak kullanılmakta… Peki gerçek ne?

Aslında günümüz Türkiye’sinde Tek Parti Dönemi’ne dair ileri sürülen suçlamaların önemli bir bölümü Demokrat Parti döneminde, 1950’li yıllarda gündeme getirilmişti. Dolayısıyla günümüzdeki iddialar bir tekrar niteliği taşımaktadır. Tarihçilerde de doğal olarak “deja vu” hissi uyandırmaktadır.

Günümüzde Boraltan Köprüsü Olayı olarak bilinen konuyu ilk kez gündeme getiren isim DP Tekirdağ milletvekili Şevket Mocan’dı. Tarih: 1951… Mocan, renkli bir simaydı. Mocan’ın renkli, kavgacı tavrı, aynı yıllarda DP içerisinde de devam etmişti. Orman Kanunu’na ilişkin istediği düzenlemeler nedeniyle dönemin Tarım Bakanı Nedim Ökmen ile de sıklıkla polemiğe girmişti. Bakan hakkında DP Meclis Grubu’nda gensoru vermiş, sonraki süreçte partiden atılmıştı[3]. Bir müddet sonra CHP’ye girmiş, ancak CHP’nin 1959 yılındaki İlk Hedefler Beyannamesi’ni beğenmeyerek DP’ye geri dönmüştü[4].''

Olayın Meclis'e taşınması

Boraltan Köprüsü Olayı ilk kez 1951 tarihinde Demokrat Parti Tekirdağ milletvekili Şevket Mocan tarafından gündeme getirildi.

Boraltan Köprüsü nerede?

Boraltan Köprüsü (Serdarabat Köprüsü), Iğdır'daki sınır kapısına yakın olan Aras Nehri üzerinde bulunuyor.