Dünya liderleri Lübnan'a yardım için toplanıyor

Dünya liderleri Lübnan'ın başkentini yıkıma uğratan patlamadan 5 gün sonra bugün Beyrut'a yardım toplamak için bir zirve gerçekleştirecek.

Fransa ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından düzenlenen ve internet üzerinden gerçekleşecek zirve Türkiye saatiyle 14.00'te başlayacak.

ABD Başkanı Donald Trump da zirveye katılmayı planladığını açıkladı.

Beyrut'un limanında 2 bin ton amonyum nitratın neden olduğu patlamanın 15 milyar dolar zarara yol açtığı tahmin ediliyor.

Patlamada en az 158 kişi hayatını kaybetti, 5 bin kişi yaralandı ve 300 bin kişi evsiz kaldı.

Cumartesi günü Beyrut'taki 'Öfke Günü' protestolarında binlerce kişi sokağa çıktı. Birçok bakanlık binası göstericiler tarafından bir süre işgal edildi. Protestoya, güvenlik güçleri gaz ve tazyikli suyla müdahale etti.

Başbakan Hasan Diab televizyondan yayınlanan konuşmasında, ülkenin içinde olduğu kriz nedeniyle erken seçim çağrısı yapacağını söyledi. Konunun Pazartesi günü Bakanlar toplantısında gündeme gelmesi bekleniyor.

Türkiye Beyrut Limanı'nın inşaasına hazır olduğunu açıkladı

Perşembe günü Beyrut'u ziyaret eden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron daha fazla uluslararası yardımı organize etme sözü vermişti.

• Fransa Cumhurbaşkanı Macron Beyrut'ta 'yeni bir siyasi anlaşma önereceğini' söyledi

Fransa Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndan yapılan açıklamada, Pazar günkü toplantının "Lübnan'ın uluslararası arenadaki asli ortaklarını bir araya getirerek, uluslararası toplumdan gelecek acil durum yardımlarını organize ve koordine etme amacı taşıdığı" kaydedildi.

Avrupa Birliği ülkelerinden temsilciler ve Çin, Rusya, Mısır, Ürdün ve İngiltere de toplantıda yer alacak.

ABD Başkanı Trump da Macron ile "feci olay" hakkında konuştuklarını ve zirveye katılacağını açıkladı.

Trump, "Herkes yardım etmek istiyor!" dedi.

Bir dizi ülke çoktan Beyrut'a milyonlarca dolarlık yardım sözü vermiş durumda. Ancak BM ajansları daha fazla yardım yapılması çağrısında bulundu.

Beyrut'taki pek çok eve su ya da elektrik sağlanamıyor ve gıda konusunda sıkıntı yaşanacağı endişeleri hakim. Ülkede Covid-19 vakalarında da artış yaşanıyor ve patlamadan önce de Covid-19 vakaları nedeniyle yoğun baskı altında olan hastaneler yaralılara yetişmekte zorlanıyor.

Türkiye hafta içi Beyrut'a tıbbi ve insani malzemeler ile arama-kurtarma personeli gönderdi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile birlikte Cumartesi günü, Beyrut'a gitti ve çeşitli ziyaretlerde bulundu.

Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Avn, Oktay ve beraberindeki ekibi Baabda Sarayı'nda kabul etti.

Oktay ziyareti sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, Beyrut Limanı ve çevresindeki binaların tekrar inşası konusunda Türkiye'nin yardıma hazır olduğunu açıkladı.

Oktay ayrıca Beyrut Limanı'nın inşası tamamlanana kadar Mersin Limanı'nın Lübnan'ın hizmetinde olacağını belirttiklerini kaydetti.

Lübnan'daki krizin boyutu

Lübnan halkı, yaşananlarda hükümetin 'ihmali olduğunu' söylüyor ve siyasileri 'yolsuzluk yapmakla' suçluyor.

İnfilak eden amonyum nitrat kargo gemisinden altı yıl önce çıkarılıp depoya konmuştu.

Hükümet olayın sorumlularının bulunacağı sözü verdi ama halkın çoğunluğunun iktidara güveni yok.

Kötüleşen ekonomi ve para biriminin değer kaybetmesiyle geçen yıl Ekim ayında hükümet karşıtı gösteriler düzenlenmişti. Gösteriler, koronavirüs önlemleri nedeniyle kısıtlamalar getirilene kadar sürdü.

Patlamadan zarar gören mahalleleri ziyaret etmek isteyen iki Lübnanlı bakan halk tarafından bölgeden kovulmuştu.

https://www.facebook.com/bbcnewsturkceservisi/videos/894139661076874

AFP'ye konuşan 29 yaşındaki Fares Halabi, 'Öfke Günü' protestoları öncesi "Üç gün temizlik yaptıktan, molozları taşıdıktan ve yaralarımızı sardıktan sonra şimdi sıra öfke patlamasına ve onları cezalandırmaya geldi" dedi.

Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Aoun patlamayla ilgili uluslararası soruşturma açılması çağrılarını reddetti ve patlamaya 'dış müdahale' olup olmadığını yerel yetkililerin inceleyeceğini söyledi.

Soruşturma ne aşamada?

Lübnan Cumhurbaşkanı ve Başbakanı, 2.750 ton amonyum nitratın patladığını söyledi.

Amonyum nitrat gübre olarak da kullanılıyor, ama bu malzemeden patlayıcı da yapılabiliyor.

• 2 bin 750 ton amonyum nitratı taşıyan geminin hikâyesi

Amonyum nitrat 2014'ten bu yana herhangi bir güvenlik önlemi bulunmaksızın limandaki depoda tutuluyordu.

Malzemeler MV Rhosus kargo gemisinden çıkarılmıştı.

Bu kadar büyük bir patlayıcı maddenin şehrin merkezine yakın bir depoda bunca zaman tutuluyor olması birçoklarında şüphe ve soru işareti yaratıyor.

Lübnan Cumhurbaşkanı Aoun, Çarşamba günkü açıklamasında Lübnanlı yetkililerin şeffaf bir soruşturma yürütecekleri sözünü verdi ve 'ihmali tespit edilen sorumlulardan hesap sorulacağını ve en ağır cezaya çarptırılacaklarını' söyledi.

• Beyrut'taki patlamayla ilgili olarak 'dış müdahale' ihtimali de soruşturuluyor

Olayla ilgili uluslararası soruşturma açılması çağrıları da yapıldı. Aoun ise Cuma günü bu çağrıları reddedip "Uluslararası soruşturma açılması çağrılarının amacı gerçeği saptırmak" dedi.

Aoun, hükümetin yürüttüğü soruşturmanın üç ihtimale baktığını söyledi: ihmal, kaza veya 'roket veya bomba veya herhangi başka bir yolla dış müdahale'.

Yetkililer patlamanın 'malzemelerin alev alması' sonucu çıktığı ihtimali üzerinde duruyor ama Aoun'un bahsettiği 'dış müdahaleye' ilişkin henüz bir kanıt yok.

Aoun'un siyasi müttefiki Hizbullah lideri Hasan Nasrallah da patlamayla bir ilgileri olmadığını söyledi ve limanı Hizbullah'ın kontrol etmediğini, limanda herhangi bir silah veya mühimmat depolamadığını söyledi.

Nasrallah, "Açık ve net olarka bu depodaki patlama olayıyla hiçbir ilgimiz olmadığını ilan ediyorum. Füze, amonyum nitrat, mermi, yok böyle şeyler. Şimdi de yok, geçmişte de yoktu. Soruşturmayla açığa çıkacak. Eğer askeri bir eylemse soruşturma bunu ortaya koyar" dedi.