O sırada Türkiye'de benzin fiyatı ne kadar?..
2020'de 7.18 lira.
Uluslararası fiyat düşüyor, bizde de düşmesi gerekir, değil mi?..
Tam tersine.
2021 yılında benzin 12.21 lira,
2022 yılında 19.16 lira.
Ara sıra bizde de, çok küçük indirime gidilse bile, asıl olan akaryakıt fiyatlarındaki sürekli artış.
14 Mayıs seçimleri öncesinde benzin 19.81 lira.
Benzin ayrı, bugün konu motorin.
14 Mayıs seçimleri öncesinde motorin 18.64 lira.
Neden motorin?..
Çünkü, 14 Mayıs seçimlerinden bu yana dört ayda beklenen altıncı zamla birlikte, motorin fiyatı 40 liraya ulaşıyor.
Dört ayda zam oranı yüzde yüzü aşıyor.
Dolar ve vergi
Uluslararası piyasadaki petrol fiyatının elbette etkisi var.
Ancak, bizdeki akaryakıt fiyatlarında o etkiyi çoktan geride bırakan ik ayrı etken var:
- Doların TL karşısında değer kazanması,
- Akaryakıt ürünlerinden alınan vergi.
14 Mayıs seçim öncesinde dolar 19.16 lira.
Dün bu satırlar yazılırken, dolar 26.89 lirayı görüyor. Dört ayda Türk Lirası dolar karşısında yaklaşık yüzde 26 değer kaybına uğruyor.
Bu kadar kısa sürede ulusal parası dolar karşısında bu hızla eriyen başka bir para birimi yok dünyada.
Çizgi: Tan Oral
Yüzde 38.5 vergi yükü
Temmuz başında AKP iktidarı akaryakıttan alınan vergilerle ilgili yeni bir düzenlemeye gidiyor.
Akaryakıt ürünlerinden alınan ÖTV arttırılıyor.
Bu ilk kazık!..
Ayrıca, akaryakıtta KDV oranı yüzde 18'den yüzde 20'ye yükseltiliyor.
Bu da, ikinci kazık!..
Böylelikle...
Akaryakıt ürünlerinde vergi yükü motorinde yüzde 26.4 iken, yüzde 38.5'e yükseliyor.
Daha basit bir hesap yaparsak...
Motorin bugünden itibaren 40 lira olduğuna göre, yuvarlak hesap vergi yüzde 40 olsa, bugün 40 liraya yükselen motorin fiyatı 24 liraya düşüyor, her 40 liranın 16 lirasını vergi.
Bunun uluslararası petrol fiyatıyla uzak, yakın ilgisi yok.
Son beş, hele de son iki yılda dünyada benzeri bulunmayan, akıllara durgunluk veren o muhteşem ekonomi politikası ve yönetiminin hepimize çıkardığı bir fatura bu.
Yüzde 73 artış
Geçen hafta açıklanan Orta Vadeli Programda 2024 yılı için bir karar var:
Gelecek yıl vergi artışı yüzde 73 olacak.
Nasıl artacak vergiler?..
En başta ÖTV ve KDV artışları üzerinden.
Bu neyin habercisi?..
Hem bu yılın sonuna kadar, hem gelecek yıl akaryakıt fiyatlarına yapılacak yeni zamların habercisi.
Etiket hazırlığı
Daha motorin zammı yürürlüğe girmeden...
Daha zam haberi çıkar çıkmaz...
Özellikle gıda fiyatlarındaki etiketleri değiştirme hazırlığı başlıyor, yeni artan fiyatlarla.
Benzin ve motorin bütün mal ve hizmetlerin girdisi. Onlardaki fiyat artışı her ürünün fiyatını tetikliyor.
Dün akşamdan itibaren tetiklemeye başlıyor bile.
Çay öncülük etti
Özel kesimden önce, ilk zam haberi kamu kesiminden geliyor.
Son üç ayda çay fiyatlarına üç kez zam yapan Çaykur, dün dördüncü zammı patlatıyor.
Yüzde 15 oranındaki dünkü zamla birlikte, üç aylık zam oranı yüzde 88.2'yi buluyor.
Dünyada gıda fiyatları yüzde 11.8 gerilerken, Ağustos ayında Türkiye'de yüzde 73.6 artıyor.
Motorin zammıyla birlikte, gıda fiyatlarında yeni artışlar beklemek sürpriz olmaz.
Kandırmaca
Tam bir orta oyunu. Onun için altını yeniden çizmek gerek.
Bu ağır ve devam edecek olan akaryakıt zamlarının nedeni vergi ve dolardaki artış.
Zamları uluslararası petrol fiyatındaki artışa bağlamak tam kandırmaca.
Petrol fiyatı bütün ülkeler için de artıyor ama, hiçbir ülkede akaryakıta zam bizdeki gibi otomatiğe bağlanmıyor.
Bu yılın sonuna doğru, benzin ve motorin fiyatını düşünmek bile istemiyorum.
Bunca rakamın ve oranların Türkçesi şu:
Daha fazla açlık, daha fazla yoksulluk, daha zor günler!..
Yalçın Doğan kimdir?
Yalçın Doğan, 1965 yılında Alman Lisesi'ni, 1969'da İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesini bitirdi.
Gazeteciliğe 1973 yılında Cumhuriyet'te ekonomi muhabiri olarak başladı. 1981 yılında Cumhuriyet Ankara Temsilciliğine atandı.
1989'da köşe yazarı olarak geçtiği Milliyet'te önce Yayın Koordinatörü, 1999'da Genel Yayın Yönetmeni görevlerini üstlendi. 2003'te Hürriyet Gazetesi'nde sürdürdüğü köşe yazarlığı 2015 yılında sona erdi. O tarihten bu yana T24'te köşe yazarlığına devam ediyor.
Türk Dil Kurumu, Sedat Simavi, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'in çeşitli ödülleri yanında, 2014'te yılın en iyi köşe yazarı, Halk TV'nin 'Kırılmayan Kalemler' ödülünü kazanan gazeteciler arasında yer aldı.
Her biri özgün araştırma içeren IMF Kıskacında Türkiye, Dar Sokakta Siyaset, Fenerbahçe Cumhuriyeti, Savrulanlar kitapları ile anılarını derlediği Sussam Susulmaz Yazmasam Olmaz kitaplarını yazdı. Ayrıca, Komünist Enternasyonelde Faşizmin Tahlili başlığı ile yayımlanan Almanca'dan yaptığı bir çevirisi bulunmaktadır. Almanca ve İngilizce bilir.
|
